نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 دانشجوي دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه بوعلي‌سينا، همدان
2 استاد گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه بوعلي‌سينا، همدان
3 استاد گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه تربيت مدرس، تهران
المستخلص
إنّ الزمن السردي قد أصبح مفتاحا لفهم الأعمال الأدبية الحديثة والکشف عن دلالاتها وله دور فاعل في عملية تکوين مضمون القصة القصيرة الحديثة. فيدرس هذا البحث أشکال الزمن السردي في قصة «الخطوبة» لبهاء طاهر في ضوء نظرية جيرار جنيت وبالاعتماد علي المنهج الوصفي التحليلي، ويبين دورها في عملية معالجة وإنتاج الفکرة والمضمون. فيؤکّد البحث عمق العلاقة بين أشکال الزمن السردي ووجهة نظر الکاتب في التعبير عن واقعه ومشاعره، حيث يمکن تصنيف مراحل تطور المضمون في هذه القصة إلي ثلاثة محاور رئيسة: الحلم، والسلطة، وموت الحلم. وهو يعالج کل هذه المحاور بدقة وببعد النظر، فنري هندسة متکاملة في توظيف الزمن السردي في إطار تکوين المضمون، علما بأن الشکل والمضمون وجهان لعملة واحدة. وتوزيع الأدوار علي تقنيات الوقفة، والمشهد، والتواتر، وبراعة الکاتب في التنقل بين الوقفة والمشهد في النص، يمضي بالسرد إلي الأمام بکل سلاسة ويجعل المضمون ينمو ويتطور. وتغلب علي النص تقنيات المشهد والوقفة الوصفية ثم التواتر کما أن للاستشراف والتلخيص دورا بارزا في عملية تکوين المضمون في القصة.
الكلمات الرئيسية
الموضوعات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
زمان روایی و کارکرد آن در فرایند تولید درونمایة داستان کوتاه «الخطوبه» اثر بهاء طاهر
المؤلفون [Persian]
- جابر سوسونی 1
- مهدی مسبوق 2
- فرامرز میرزایی 3
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان
2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان
3 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
المستخلص [Persian]
زمان روایت، کلید فهم کارهای نوین ادبی و ابزار کشف دلالت آن شده‌است و نقش مؤثری در فرایند شکل‌گیری درونمایة داستان‌های کوتاه امروزی ایفا می‌کند. پژوهش حاضر می‌کوشد انواع زمان روایی را در داستان کوتاه «الخطوبه» بهاء طاهر، براساس نظریة ژرار ژنت و با تکیه بر شیوة توصیفی ـ تحلیلی بررسی نماید و نقش آن را در فرایند تولید درونمایة این داستان تبیین کند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که میان انواع زمان روایی و دیدگاه نویسنده در بیان اندیشه و احساس خود، رابطة عمیقی وجود دارد و می‌توان مراحل پرورش درونمایة این داستان را در سه محور رؤیا، قدرت و مرگ رؤیا دسته‌بندی نمود. بهاء طاهر این محورهای سه‌گانه را با دقت و دوراندیشی پرورش می‌دهد، به‌طوری‌که در به‌کارگیری و پرداخت زمان روایی در راستای خلق درونمایه، مهندسی پیشرفته‌ای را از وی شاهدیم. توزیع نقش‌ها میان تکنیک‌های درنگ، صحنه و تکرار، و مهارت او در انتقال میان درنگ و صحنه در متن داستان، روایت را پیش برده، درونمایة آن را پرورش می‌دهد. تکنیک‌های صحنه، درنگ توصیفی و تکرار بر متن غالب بوده، آینده‌نگری و خلاصه در فرایند پرورش درونمایه داستان، نقش برجسته‌ای ایفا می‌کند.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- زمان روایی
- تولید درونمایه
- ژرار ژنت
- بهاء طاهر
- داستان الخطوبه
)