نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 دانشجوي دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه اصفهان
2 استاد گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه اصفهان
3 استاديار گروه زبان‌شناسي دانشگاه اصفهان
المستخلص
کهن‌ترين و مشهورترين ديدگاه دربارۀ معني استعاره، نظريۀ «تشبيه کوتاه‌شده» است. اين نظريه استعاره را نمودي برآمده از فرايند کوتاه‌سازي تشبيه، و معني آن را همسان با معني تشبيه مي‌داند. «تشبيه کوتاه‌شده» در هر دو سنت زبان‌شناسي عربي ـ اسلامي و زبان‌شناسي يوناني ـ رُمي براي زماني طولاني مورد پذيرش زبان‌شناسان بود تا آنکه با انتقادها و نظريه‌پردازي‌هاي جديدي روبه‌رو شد. شيوۀ مواجهة اين نقد و نظر‌ها با «تشبيه کوتاه‌شده» يکسان نبود؛ چه، برخي از آن‌ها راهي يکسر جدا از آن پيش گرفتند و برخي ديگر آن را توسعه داده، در نگرۀ خود به کار بردند. نسبت ميان «تشبيه کوتاه‌شده» با نظريه‌هاي جديد موضوع مهمي مي‌نمايد و مطالعۀ آن مي‌تواند تصوير روشن‌تري از ماهيت و روند شکل‌گيري نظريه‌هاي جديد نشان دهد. اين مقاله کوشيده‌است تا با مطالعۀ تطبيقي «تشبيه کوتاه‌شده» در هر دو سنت زبان‌شناسي يادشده و با کاربست روش توصيفي ـ تحليلي، کاستي‌هاي اين نظريه را توضيح دهد و دو رويکرد متفاوت به آن را بررسي کند. چنين به نظر مي‌رسد که «تشبيه کوتاه‌شده» نمي‌تواند تحليل مناسبي براي معني شگفت و باشکوه استعاره بيان کند؛ ازاين‌رو، يا بايد آن را به سطح بالاتري پيش راند و يا بايد آن را يکسره به کنار گذاشت و ديدگاه‌هاي ديگر را به جاي آن برگزيد.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دراسة نظریة التشبیه الملخّص وعلاقتها بالنظریات الجدیدة للاستعارة (ثلاث نظریات للسکاکی، مکس بلک، ودیفیدسون نموذجاً)
المؤلفون [Persian]
- امیرصالح معصومی 1
- Seyyed Mohammad Reza Ibnorrasool 2
- محمد خاقانی 2
- عادل رفیعی 3
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
3 استادیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان
المستخلص [Persian]
نظریة التشبیه الملخص هی أقدم وأشهر وجهة نظر لمعنى الاستعارة. هذه النظریة تعرف الاستعارة کظاهرة مشتقة من عملیة تقصیر التشبیه، وتُقارن معناها بمعنی التشبیه. هذه النظریة تمّ قبولها فی اللسانیات العربیة ـ الإسلامیة واللسانیات الیونانیة ـ الرومانیة لفترة طویلة حتى واجهت نظریات جدیدة وانتقادات عدیدة. لم تکن طریقة تعامل هذه النظریات والانتقادات مع "التشبیه الملخص" علی مستوی واحد حیث إن بعضها اتخذت طریقة مختلفة تماماً عن طریقتها، فی حین أن البعض الآخر طوّرها واستخدمها ضمن فحواها. تحاول هذه المقالة بیانَ عیوب النظریة المبحوث عنها مستخدمةً المنهج الوصفی ـ التحلیلی، وهکذا دراسةَ نوعین مختلفین من التعامل معها. ویبدو أن هذه النظریة لا یمکن أن تعطی التحلیل المناسب للمعنى المدهش واالفخم للاستعارة، فیجب إما نقلها إلى مستوى أعلی، أو طرحها جانباً واختیار وجهات نظر أخرى بدلاً منها.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- الاستعارة
- التشبیه الملخص
- السکاکی
- مکس بلک
- دونالد دیفیدسون
)