اسماعیل شفق؛ مریم رحمتی ترکاشوند
دوره 8، شماره 24 ، آبان 1391، ، صفحه 55-79
چکیده
چکیده
نقد خواننده محور بر این مسئله تأکید دارد که در خوانش متن، دریافت و استنباط خواننده بسیار مهّم و اساسی است. این قضیه، یک روی دیگر فرضیهی مرگِ مؤلف (Death of the author) رولان بارت به شمار میرود. بارت و پیروان او در ارائهی نظریات خود انگیزهی سیاسی داشتند. ایشان در راستای مبارزهی فرهنگی با رژیم تک صداییِ کمونیسم، مسئلهی ...
بیشتر
چکیده
نقد خواننده محور بر این مسئله تأکید دارد که در خوانش متن، دریافت و استنباط خواننده بسیار مهّم و اساسی است. این قضیه، یک روی دیگر فرضیهی مرگِ مؤلف (Death of the author) رولان بارت به شمار میرود. بارت و پیروان او در ارائهی نظریات خود انگیزهی سیاسی داشتند. ایشان در راستای مبارزهی فرهنگی با رژیم تک صداییِ کمونیسم، مسئلهی مرگِ مؤلف و تولد خواننده را مطرح کردند و این در حالی است که توجه به خواننده در تاریخ بلاغت اسلامی از نوع نابِ آن، که برآمده از فلسفهی بلاغت است، به دور از هرگونه شایبهی سیاسی وجود داشته است. از بین پیشینیان، ابنرشیق قیروانی، عبدالقاهر جرجانی، جاحظ، ابنقتیبه دینوری از جمله دانشمندانی هستند که به محوریت خواننده در درک متون ادبی توجه ویژهای داشتهاند. علاوه بر این در عرصهی شعر قدیم پارسی نیز توجه به شخصیت خواننده در آثار حافظ شیرازی، عطار نیشابوری، عینالقضات همدانی به خوبی مشهود است و ایشان آشکارا حق خوانش متن را برای خوانندگان بالقوه به رسمیت شناختهاند. بهطور کلی در نظریهی خواننده محور باید به این اصل اساسی توجه داشت که حالات خواننده و هویّت خواننده، تکلیف خوانش متن را روشن میسازد.