غریب خلیل نژاد؛ مصطفی یگانی؛ اردشیر صدرالدینی
المستخلص
بُعد زیست شناختی با تمرکز بر مسائلی مربوط به ژنتیک، جسم و مسائل جنسی و فطرتی زنان است. الین شوالتر این محور را به عنوان یکی از محورها یا ابعاد چهارگانه بررسی آثار زنان قلمداد کرده است و بیان نموده که با تکیه بر مؤلفهها و شاخصههای زیستی زنان میتوان نوشتار زنان و مردان را از هم متمایز کرد. در این مقاله با تکیه بر روش توصیفی – ...
أكثر
بُعد زیست شناختی با تمرکز بر مسائلی مربوط به ژنتیک، جسم و مسائل جنسی و فطرتی زنان است. الین شوالتر این محور را به عنوان یکی از محورها یا ابعاد چهارگانه بررسی آثار زنان قلمداد کرده است و بیان نموده که با تکیه بر مؤلفهها و شاخصههای زیستی زنان میتوان نوشتار زنان و مردان را از هم متمایز کرد. در این مقاله با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی و آماری به واکاوی سه رمان مهم از هدی برکات، (أهل الهوی، ملکوت هذه الأرض، بريد الليل)، به بررسی شواهد، میزان و کیفیت کاربست مؤلفههای بُعد زیستشناسی زنانه در سه محور کلی پرداخته میشود تا مشخص گردد آثار مورد بحث هدی برکات از این جهت چه خصوصیاتی دارد و تا چه میزان در بازتاب مشخصات زیستشناختی زنان موفق بوده است؛ زیرا از طریق بررسی بُعد زیستشناختی میتوان به تمایز آثاز زنان از مردان پرداخت و مختصات خاص زبان زنانه را تعیین کرد. طبق نتایج بدست آمده، نشانههای زنانگی چه در سطح محتوا و چه در سطح مختصات زبانی در هر سه رمان منعکس شده است اما این ويژگیها در رمان بريد الليل کمتر بروز یافته است. دو رمان دیگر بدلیل پرداختن به مسائل زنانه و رمانتیک بیشتر محل بروز زبان زنانه است. به طور کلی، صراحت لهجه و تابوشکنی نویسنده لبنانی در انعکاس مسائل زیستشناختی، قابل تأمل است.
مهران معصومي؛ مجيد محمدي؛ پيمان صالحي؛ جهانگیر امیری؛ مریم رحمتی ترکاشوند
المجلد 18، العدد 63 ، سبتمبر 2022، ، الصفحة 105-126
المستخلص
آشناییزدایی به‌معنای توانایی نویسنده در نشان‌دادن مسائل عادی، به شیوهای نو و غیرمنتظره است و هدف از کاربرد آن ایجاد رخنه در ادراک انسان گرفتار تکرار، کلیشه و عادت است تا ادراک و احساس عادتزده او را حساس به مسائل و دگرگون کند. «برید اللیل» عنوان رمانی است از هدی برکات، نویسنده لبنانی تبار ساکن فرانسه که به محض انتشار، ...
أكثر
آشناییزدایی به‌معنای توانایی نویسنده در نشان‌دادن مسائل عادی، به شیوهای نو و غیرمنتظره است و هدف از کاربرد آن ایجاد رخنه در ادراک انسان گرفتار تکرار، کلیشه و عادت است تا ادراک و احساس عادتزده او را حساس به مسائل و دگرگون کند. «برید اللیل» عنوان رمانی است از هدی برکات، نویسنده لبنانی تبار ساکن فرانسه که به محض انتشار، مورد توجه خوانندگان قرار گرفت، به گونهای که برنده جایزه «بوکر عربی» در سال 2018 گردید. این رمان، روایتگر داستان کسانی است که عمدتاً به علّت مهاجرت اجباری، دچار بحران رابطه شدهاند. این رابطه به خصوص بین مادران و فرزندان و عشاق به تصویر کشیده شده است. علاوه بر این، وضعیت افراد درگیر بحران ارتباطی با دیگر فرهنگها نیز بیان شده است. هدی برکات، آگاهانه، برای به نمایش گذاشتن این رابطه بحرانزده از شگرد برآمده از رویکرد فرمالیستی یعنی آشنائیزدایی در نظریۀ ویکتور اشکلوفسکی بهره برده است که هنر را زاییدۀ آشناییزدایی از امور هستی میداند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی نشان دادن آشنائیزداییهای صورت گرفته در شخصیتپردازی، پیرنگ و روایت‌پردازی رمان مذکور بوده که به صورت اپیزودهایی مستقل و در قالب نامه‌نگاری ارائه گردیده است. در این رمان، راوی هر اپیزود، شخصیت محوری آن است. نتایج نشان از آن دارد که هدف نویسنده از آشنائیزدایی، ایجاد تشکیک و رخنه در کلانروایتهایی چون مهر مادر و فرزند و عاشق و معشوق به یکدیگر و همچنین رابطه مبتنی بر نوعدوستی است تا بتواند در قالب تابوشکنیهای احساسی و عاطفی، وضعیت به بنبست رسیده انسان را در جهان پسامدرن به تصویر بکشد.
اکرم روشنفکر؛ فاطمه قرباني
المجلد 8، العدد 24 ، نوفمبر 1433، ، الصفحة 165-196
المستخلص
چکيده
پس از دو جنگ عالمگير در قرن بيستم و جعل رژيم صهيونيستي در خاورميانه‌ي عربي، اين منطقه، پي‌درپي شاهد وقوع درگيري‌هايي بود. که زمينه‌ي شکل‌گيري ادبيات جنگ را فراهم آورد آثاري فاخر در ادبيات عربي برجاي نهاد. با آن‌که آثاري که ذيل ادبيات جنگ و داستان جنگ قرار مي‌گيرند، در حادثه‌پردازي وجه مشترک دارند، آثاري که به ...
أكثر
چکيده
پس از دو جنگ عالمگير در قرن بيستم و جعل رژيم صهيونيستي در خاورميانه‌ي عربي، اين منطقه، پي‌درپي شاهد وقوع درگيري‌هايي بود. که زمينه‌ي شکل‌گيري ادبيات جنگ را فراهم آورد آثاري فاخر در ادبيات عربي برجاي نهاد. با آن‌که آثاري که ذيل ادبيات جنگ و داستان جنگ قرار مي‌گيرند، در حادثه‌پردازي وجه مشترک دارند، آثاري که به جنگ داخلي لبنان مي‌پردازند، رويکردي جديد به ادبيات جنگ بخشيده‌اند.
در اين ميان، بانوان نويسنده با نگارش داستان‌هاي کوتاه و بلند از زواياي پيدا و پنهان جنگ داخلي آن کشور روايت کرده‌اند که از جمله داستان بلند «حجرالضحک» اثر هدي برکات است. برکات در اين داستان با قرار دادن قهرمان داستان در مسير حوادث آن به توصيف فضايي مي‌پردازد که رويدادهاي کوچک‌تر در تارهاي فاجعه‌اي مخوف گرفتار مي‌آيند و گره‌هايي بر گره آن مي‌افزايند تا بافت جنگي را، که دامن‌گير شهروندان لبناني شده و آن‌ها را در خود بلعيده، نمودار سازند.
پژوهش حاضر درصدد بيان مهم‌ترين ويژگي‌هاي سبک ادبي داستان حجرالضحک است. روش پژوهش توصيفي– تحليلي و براساس جديدترين منابع منتشره درباره‌ي جنگ داخلي لبنان بوده و مهم‌ترين نتيجه‌ي آن کاربرد متفاوت عناصر داستان و به‌کارگيري روش‌هايي مانند سيال ذهن، تک‌گويي و بينامتني در فن توصيف توسط برکات است که به او توانايي نقد فاجعه‌ي جنگ داخلي لبنان را بخشيده و به ايجاد سبک توصيفي انتقادي نويسنده انجاميده است.
