مرتضی زارع برمي؛ سیده لیلا فاضلي
دوره 17، شماره 60 ، آذر 1400، ، صفحه 53-76
چکیده
اقترحت منى بيكر في کتابها «بعبارة أخری» (1992) أربع طرق لترجمة المصطلحات وهي: استخدام مصطلح مشابه من حيث المعنى والشكل، واستخدام مصطلح ذات معنى مشابه ولكن بصيغة مختلفة، والترجمة من خلال التفسير، والترجمة بالحذف. وفي الطبعة الثانية من كتابها الذي صدر عام 2011 أضافت ثلاثة إستراتيجيات إلى الإستراتيجيات السابقة وهي: استعارة مصطلح ...
بیشتر
اقترحت منى بيكر في کتابها «بعبارة أخری» (1992) أربع طرق لترجمة المصطلحات وهي: استخدام مصطلح مشابه من حيث المعنى والشكل، واستخدام مصطلح ذات معنى مشابه ولكن بصيغة مختلفة، والترجمة من خلال التفسير، والترجمة بالحذف. وفي الطبعة الثانية من كتابها الذي صدر عام 2011 أضافت ثلاثة إستراتيجيات إلى الإستراتيجيات السابقة وهي: استعارة مصطلح المصدر، والترجمة عن طريق إزالة الفكاهة، والترجمة بالتعويض. أشرنا إلى هذه الإستراتيجيات في دراستنا هذه باسم «المجموعة أ»، وفي الخطوة الثانية، قدمنا إستراتيجياتنا لترجمة المصطلحات بعنوان «المجموعة ب» وهي: المعادل القوي مع احتمال المعادلات المتوسطة والضعيفة، والمعادل المتوسط مع احتمال المعادل الضعيف، والمعادل الضعيف مع إمکان استعارة المصطلح من لغة المصدر، وترجمة مصطلح فريد عن طريق الاستعارة أو التفسير. وفي الخطوة الثالثة قمنا بترجمة الأمثال العربية لمحافظة خوزستان كمواد للبحث بمساعدة إستراتيجيات «المجموعة أ» و«المجموعة ب» للإجابة عن سؤال، كيف تتم ترجمة المصطلحات عمليا؟ وهذا ما سنلاحظه في دراسة ترجمة المصطلحات من النظرية إلی التطبيق بمنهج توصيفي تحليلي استنباطي. أظهرت نتائج البحث أن «المجموعة ب» أكثر نجاحاً من «المجموعة أ» في ترجمة المصطلحات، لأنه وفقاً لإستراتيجيات «المجموعة ب»، يمكن للمترجم ترجمة المصطلحات بدقة عالية إذا کان بإمکانه أن يتصرف بطريقة تصاعدية في ترجمة الأمثال، أي أنه يمکن أن يبدأ بالتعرف على الكلمات من أجل الوصول إلى معانيها في المصطلح، وفي الخطوة الأخيرة، يجب أن يكون قادراً على إعادة بناء السياقات الظرفية والثقافية التي تؤثر على إنتاج المعاني الاصطلاحية.
ادبی
فرهاد رجبی
دوره 15، شماره 50 ، خرداد 1398، ، صفحه 145-162
چکیده
تُعتبر الترجمة جسراً لإقامة العلاقات بین الشعوب وتمهّد لنقل التجارب فیما بینها. ویمکن لعملیة النقل هذه، -فی حال استمرارها ـــ أن تتحوّل من مجرّد نقل النصوص إلى إنشاء خلفیة مناسبة للتفاعل بین البلدان المختلفة. تشیر التجربة التاریخیة لنهضة الترجمة خاصة فی الفترة العباسیة التی یمکن اعتبارها الفترة الذهبیة للحضارة الإسلامیة، إلى ...
بیشتر
تُعتبر الترجمة جسراً لإقامة العلاقات بین الشعوب وتمهّد لنقل التجارب فیما بینها. ویمکن لعملیة النقل هذه، -فی حال استمرارها ـــ أن تتحوّل من مجرّد نقل النصوص إلى إنشاء خلفیة مناسبة للتفاعل بین البلدان المختلفة. تشیر التجربة التاریخیة لنهضة الترجمة خاصة فی الفترة العباسیة التی یمکن اعتبارها الفترة الذهبیة للحضارة الإسلامیة، إلى أنّ الاعتماد على إنجازات شعوب أخرى یمکنه أن یؤدّی إلى التنمیة فی المجالات المختلفة. لذلک یبدو أنّ ترجمة النصوص الأدبیة بإمکانها فتح أبواب جدیدة فی مستوى العلاقات الثقافیة بین إیران والبلدان العربیة. بطبیعة الحال، یجب ألّا ننسى وجود بعض العوائق التی من شأنها أن تؤثّر على حرکة الترجمة وتحدّ من تحقیق أهداف الترجمة، کعدم وجود إنتاجات ثقافیة، ووجود تناقضات متعددة فی دوافع الترجمة. تحاول هذه الدراسة البحث عن الوظیفة التاریخیة لترجمة النصوص من الفارسیة إلى العربیة ودور المترجمین البارزین، إضافة إلى دراسة مکانة الترجمة فی التفاعل بین إیران والدول العربیة. ثمّ سیتطرّق إلى النتائج الإیجابیة والتحدیات الموجودة، لیقدّم حلولاً فی هذا المجال. تشیر النتائج إلى أنّ الجهود المبذولة حتّى الآن لم تتمکّن من الحصول على نتائج مناسبة، وأنّ تحقیق هذا الهدف بحاجة إلى إعادة نظر وجهود أکثر.
محمد جواد پورعابد
دوره 14، شماره 46 ، خرداد 1397، ، صفحه 183-200
چکیده
فیلمها در شکل‌گیری شخصیت کودکان و تربیت آنان بر اساس آموزه‌های اسلامی و سنت‌های کشورهای منطقۀ خلیج فارس نقش بسزایی دارد. در این میان، اهمیت ترجمۀ فیلمها کمتر از خود فیلمها نیست؛ زیرا با ترجمۀ فیلم‌هایی با رویکرد اسلامی و سنتی، می‌توان کودکان را بر اساس اصول اسلامی تربیت نمود و از حریم خانواده در برابر تهاجم فرهنگی فیلم‌های ...
بیشتر
فیلمها در شکل‌گیری شخصیت کودکان و تربیت آنان بر اساس آموزه‌های اسلامی و سنت‌های کشورهای منطقۀ خلیج فارس نقش بسزایی دارد. در این میان، اهمیت ترجمۀ فیلمها کمتر از خود فیلمها نیست؛ زیرا با ترجمۀ فیلم‌هایی با رویکرد اسلامی و سنتی، می‌توان کودکان را بر اساس اصول اسلامی تربیت نمود و از حریم خانواده در برابر تهاجم فرهنگی فیلم‌های غربی محافظت کرد. بدین ترتیب میان زبان عربی و محافظت از فرهنگ مردم منطقه پیوند عمیقی وجود دارد. به‌ویژه اینکه زبان عربی، عنصر مشترک کشورهای اسلامی است. دانشجویان این رشته با به‌دست‌آوردن مهارت، می‌توانند در برابر آسیب‌های جهانی‌شدن (به‌ویژه تهاجم فرهنگی غرب با تولید فیلم‌های غیراخلاقی) بایستند؛ به شرطی که با حضور در دوره‌های آموزشی و توانبخشی نوین، دانش و مهارت لازم را در ترجمه کسب کنند. متصدیان امر نیز می‌توانند با تشویق آنان به شرکت در کارگاه‌های ترجمه، گنجاندن واحد‌های ویژۀ ترجمه در سرفصل واحد‌های درسی رشتۀ زبان و ادبیات عربی و ایجاد زمینه برای مشارکت گستردۀ دانشجویان در فعالیت‌‌هایی در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی به آن‌ها کمک کنند تا آموزۀ‌های خود را به کار ببندند. انجام این کارها از این نظر اهمیت دارد که قشر گسترده‌ای از عرب‌زبانان منطقه، فیلم‌های ایرانی دوبله‌شده به زبان عربی را به دلیل تناسب با فضای خانواده‌شان تماشا می‌کنند. این جستار، نخست به اهمیت زبان عربی و فرهنگ اسلامی و ملی مردم منطقه اشاره می‌کند، سپس بر ضرورت مشارکت در ترجمۀ فیلمها تاکید می‌ورزد و در پایان از نقش بسزای مراکز آموزشی در ایجاد کارآفرینی برای دانشجویان و نیز گسترش فرهنگ اسلامی و ملی کشورهای منطقه سخن می‌گوید.
ادبی
محمد رحیمی خویگانی؛ سیدمحمدرضا ابن الرسول؛ نرگس گنجی
دوره 12، شماره 40 ، آذر 1395، ، صفحه 59-78
چکیده
موضوع اصلی این پژوهش، تبیین جایگاه ترجمه در نزد ادیبان و بلاغت‌پژوهان گذشته زبان پارسی است، گذشتگانی که برای ترجمه و نظریاتش اهمیت فراوانی قائل بوده‌اند ولی نظرات آن‌ها تاکنون نتوانسته است نظر پژوهشگران را به خود جلب کند. مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش که با روشی تحلیلی ـ تاریخی نگاشته شده، بیان‌گر آن است که ترجمه در نزد قدما، نوعی ...
بیشتر
موضوع اصلی این پژوهش، تبیین جایگاه ترجمه در نزد ادیبان و بلاغت‌پژوهان گذشته زبان پارسی است، گذشتگانی که برای ترجمه و نظریاتش اهمیت فراوانی قائل بوده‌اند ولی نظرات آن‌ها تاکنون نتوانسته است نظر پژوهشگران را به خود جلب کند. مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش که با روشی تحلیلی ـ تاریخی نگاشته شده، بیان‌گر آن است که ترجمه در نزد قدما، نوعی ابزار برای اظهار براعت و قدرت ادبی و بدیعپردازی به شمار میرفته است و از همین روی بلاغت‌پژوهان گذشته آن را در ابتدا به عنوان یک صنعت بلاغی و سپس به عنوان یک صنعت بدیعی به شمار آوردهاند؛ البته این اصطلاح توسط بعضی ملمع دانسته شد و بعضی دیگر نیز آن را به قسمتِ توابع بلاغت انتقال دادند.
نسرین الدّهنی
دوره 10، شماره 30 ، تیر 1393، ، صفحه 41-59
چکیده
حاول البحث أن یقدّم نبذة عن حرکة استقبال شعر الشّاعرة الإیرانیّة المعاصرة فروغ فرّخزاد (1935م-1966م)، وأن یبیّن مدى الاهتمام الّذی حظی به شعر هذه الشّاعرة فی الوطن العربیّ، إذ یکاد النّقّاد الإیرانیّون یجمعون على أنّ شعرها وحده نموذج واضح لتحوّل الشّعر الإیرانیّ المعاصر من الشّکل التّقلیدیّ إلى التّحدیث والشّعر الحرّ، إضافة إلى أنّ ...
بیشتر
حاول البحث أن یقدّم نبذة عن حرکة استقبال شعر الشّاعرة الإیرانیّة المعاصرة فروغ فرّخزاد (1935م-1966م)، وأن یبیّن مدى الاهتمام الّذی حظی به شعر هذه الشّاعرة فی الوطن العربیّ، إذ یکاد النّقّاد الإیرانیّون یجمعون على أنّ شعرها وحده نموذج واضح لتحوّل الشّعر الإیرانیّ المعاصر من الشّکل التّقلیدیّ إلى التّحدیث والشّعر الحرّ، إضافة إلى أنّ قصائدها من أفضل القصائد الإیرانیّة المعاصرة. وقد أوضح البحث سمات شعرها المتمثّلة فی بساطة الألفاظ، ومباشرتها، وسلاستها، وروحانیّتها، وکثرة الإیحاء، وغزارة الإحساس، وتداعی الخواطر والزّمن، وتکرار الألفاظ وتوظیفها فی عبارات وتراکیب جدیدة مبتکرة، إضافة إلى کثرة الرّموز وتنوّع دلالاتها، وغزارة الصّور والاستعارات والتّشبیهات. ثمّ رصد البحث موضوعات هذا الشّعر الّتی تنوّعت بین الحدیث عن: المعشوق، والعشق، والموت، والزّوال، والفَناء عدا عن الیأس، وانعدام الأمل، والتّشاؤم، إضافة إلى تذکّر الماضی الجمیل، والحنین إلى الحیاة العائلیّة ودفئها، إضافة إلى نقد المجتمع وعاداته وتقالیده. ثم انتقل إلى الحدیث عن ألوان التّرجمات العربیّة لشعر فروغ فرّخزاد؛ وعرض لخیارات المترجمین فبیّن الأسباب الّتی جعلتهم ینقلون کثیراً من قصائد هذه الشّاعرة إلى العربیّة، وأسباب ترکیزهم على قصائد بعینها، ودواعی تکرار ترجمة بعض النّصوص من قبل المترجم نفسه ومن قبل مترجمین مختلفین، ثمّ درس البحث التّرجمات المختلفة لمقطع من شعر "لنؤمن ببدایة الفصل البارد" تلک القصیدة الّتی کانت أکثر شعر فروغ ترجمة لأهمّیتها، ثم عرض البحث خصائص کلّ ترجمة على حدة، وبیّن نقاط القوّة والضّعف فیها، ودعا إلى مزید من الاهتمام بشعر الشّاعرة فروغ فرّخزاد بشکل یتناسب ومکانتها فی الأدب الفارسیّ المعاصر.
