سید اسماعیل حسینی اجداد؛ حامد پورحشمتی
دوره 15، شماره 52 ، آذر 1398، ، صفحه 1-22
چکیده
شعر معاصر در پی یافتن روش‌هایی برای تحکیم نقش واژگان و ترکیب‌ها و گریز از یکنواختی کارکردهای ملموس و سنتی آن‌هاست. این موضوعی است که شاعر را بر آن داشته تا به شیوه‌های بصری متناسب با بیان خود دست زند و به طراحی‌های شکلی قصیده خود یک ساختار معماری جدید متناسب با مضمون واژگان و چینش سطری آن‌ها اضافه نماید. ازجمله این شیوه‌ها، پیگیری ...
بیشتر
شعر معاصر در پی یافتن روش‌هایی برای تحکیم نقش واژگان و ترکیب‌ها و گریز از یکنواختی کارکردهای ملموس و سنتی آن‌هاست. این موضوعی است که شاعر را بر آن داشته تا به شیوه‌های بصری متناسب با بیان خود دست زند و به طراحی‌های شکلی قصیده خود یک ساختار معماری جدید متناسب با مضمون واژگان و چینش سطری آن‌ها اضافه نماید. ازجمله این شیوه‌ها، پیگیری آشنایی‌زدایی سطرهای شعری است که به‌روشنی در شعر معاصر عربی و فارسی به چشم می‌خورد، به‌ویژه این گذار ما در قصاید محمدابراهیم ابو سنه و احمد شاملو بیانگر آن است که دو شاعر در لابه‌لای سطرهای خود قائل به تکنیک‌های انعطاف‌پذیری بصری والایی به‌منظور انتقال تجربه‌های احساسی و آراء فکری خود هستند. این پژوهش با درپیش‌گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پرداختن به مهم‌ترین کارکردهای سطر شعری در سطوح شایع آشنایی‌زدایی آن نزد دو شاعر با تکیه بر مکتب ادبیات تطبیقی آمریکاست. نتیجة تحقیق نشان می‌دهد دو شاعر به مهم‌ترین کارکردهای آشنایی‌زدایی سطر شعری در قصاید خود توجه نشان دادند؛ نمونة آن شیوة موج‌دار بودن سطری است که نشان‌دهندة میزان تأثیرگذاری فشار شرایط سخت بر نوع نوشتار آن‌هاست. همچنین در شعر هر دو شاعر، سقوط تدریجی سطری بر سقوط معنایی سریع و آهسته، هم‌زمان با سقوط شکلی واژگان حکایت دارد؛ ساختار عمودی سطری در دو موقعیت تساوی افتتاحی و تساوی ضمنی سطرها به کار می‌رود و در پایان تکنیک سکوت که گاهی از نقطه‌گذاری برای بیان سکوت کوتاه شروع می‌شود و به سکوت نقطه‌ای طولانی ختم گردد.
ادبی
فاطمه بخیت؛ سعید بزرگ بیگدلی؛ ناصر نیکو بخت؛ کبری روشنفکر
دوره 10، شماره 33 ، اسفند 1393، ، صفحه 1-16
چکیده
نشانه‌شناسی، رویکرد نقدی نوینی است که با خوانش و نقد متون ادبی برخی عناصر آن را مانند عنوان، با شیوه‌های جدید ارزیابی می‌کند. عنوان، اشاره نخستینی است که خواننده، کلید معنا را فشرده‌وار در یک یا چند واژه می‌یابد و امکان ورود به اعماق متن را، به‌منظور گشودن رمزگان‌های آن، پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که از طریق متن به مفهوم عنوان پی ...
بیشتر
نشانه‌شناسی، رویکرد نقدی نوینی است که با خوانش و نقد متون ادبی برخی عناصر آن را مانند عنوان، با شیوه‌های جدید ارزیابی می‌کند. عنوان، اشاره نخستینی است که خواننده، کلید معنا را فشرده‌وار در یک یا چند واژه می‌یابد و امکان ورود به اعماق متن را، به‌منظور گشودن رمزگان‌های آن، پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که از طریق متن به مفهوم عنوان پی میبرد. براین اساس، این مقاله، نشانهشناختی دو عنوان شعری «رساله من المنفى» اثر محمود درویش و «نامه» اثر احمد شاملو، و همچنین تطبیق واژۀ «نامه» در عنوان این دو تحلیل و بررسی می‌کند؛ رویکرد این جستار، توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی است. نتایج بیانگر آن است که واژه «نامه» پیامی را به خواننده منتقل می‌کند که حاکی از بیان اوضاع اجتماعی است که این دو شاعر در آن زندگی میکنند. محمود درویش شرایط میلیونها انسان را نشان می‌دهد که در اثر زیادهخواهی عدهای از سرزمین خود آواره گشتهاند و قربانی ستم، تجاوز و وحشیگری آنان شدهاند و برای رسیدن به حقوق ازدسترفته خود و زندگی عادلانه مبارزه میکنند و شاملو نیز ستمی بر مردمان سرزمینش را روایت می‌کند که آنان را از حقوق انسانیشان محروم و رام حاکمیتی جبار کردهاست.
