حجت رسولي؛ سميه شجاعي؛ خديجه شاه محمدي
المجلد 10، العدد 33 ، أغسطس 1436، ، الصفحة 77-95
المستخلص
داستان حي بن يقظان ابتدا توسط ابن سينا و سپس به همّت ديگر انديشمندان از جمله ابن طفيل به زبان عربي نوشته شد. نويسندگان اين داستان هر يک با سبک خاص خود کوشيده اند آن را محملي براي نحوه شناخت عقلي خداوند قرار دهند. اگرچه ساختار داستان مزبور به قلم ابن سينا با داستاني که ابن طفيل پرداخته است تفاوت هاي زيادي دارد، ولي درون مايه هر دو بر يک ...
أكثر
داستان حي بن يقظان ابتدا توسط ابن سينا و سپس به همّت ديگر انديشمندان از جمله ابن طفيل به زبان عربي نوشته شد. نويسندگان اين داستان هر يک با سبک خاص خود کوشيده اند آن را محملي براي نحوه شناخت عقلي خداوند قرار دهند. اگرچه ساختار داستان مزبور به قلم ابن سينا با داستاني که ابن طفيل پرداخته است تفاوت هاي زيادي دارد، ولي درون مايه هر دو بر يک محور که همان پي بردن به وجود باري تعالي است مبتني است. اکنون اين مسأله مطرح است که محتواي اين دو داستان چه وجوه مشترک و چه جنبه هاي منحصر به فردي دارد و رابطه محتواي داستان به قلم ابن طفيل با آن چه از ابن سينا برجاي مانده است چيست؟ اين مقاله با استفاده از ترجمه اين دو اثر، به مقايسه، بررسي و شناخت شباهت ها و تفاوت هاي محتوايي دو داستان پرداخته و سپس با ارائه ي آراء و نظراتي که پيرامون آن دو مطرح شده ـ مانند عدم شباهت اين دو، جز از لحاظ لفظ و عنوان و ويژگي هاي فلسفي ـ داستان¬هاي فوق را مورد نقد قرار داده است. اين پژوهش مي کوشد با روش تحليل محتواي متن و بر اساس ديدگاه هاي صاحب نظران، ضمن بررسي ارتباط محتوايي ميان اين دو اثر و پاسخ به سؤال مطرح شده، اين فرضيه را بررسي کند که ابن طفيل، درون مايه اثر ابن سينا را به عنوان يک تئوري، مبناي کار خود قرار داده و وجهة عملي به آن بخشيده است؛ بدين نحو که گويي ابن سينا فرضيه اي را مطرح ساخته و ابن طفيل آن را اثبات و کوشيده است آن را بسط داده، تبيين نمايد.