تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111
نظریه بلاغی فنّ بیان؛ از زیبایی نظام آفرینش تا زیبایی متن

محمد خاقانی اصفهانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 دی 1402

https://doi.org/10.22034/iaall.2023.423108.2851

چکیده
  زیبایی های متن ادبی – که بلاغت عهده دار بررسی آن هاست – برخاسته از زیبایی های نظام آفرینش است. زیبایی صفت خدای زیباست، و در همه آفرینش ساری و جاری است، و باید زیبایی متن ادبی تبلوری از زیبایی های آفرینش باشد. این مقاله طبیعت رابطه میان جمال پدیده ها و زیبایی متن ادبی را واکاوی کرده، هفت اصل را ترسیم می کند، که از نظام هستی در شاکله ...  بیشتر

سازوکارهای استراتژی حجاج و کارکردهای آن در شعر دینی عبدالمطلب حلی

علی ساکی؛ محمد جواد غانمي؛ سهاد جادري

دوره 19، شماره 68 ، آذر 1402، ، صفحه 1-28

https://doi.org/10.22034/iaall.2023.327386.2667

چکیده
  حجاج یک فعالیت گفتاری خطابی است که بر استدلال و تاثیر بر مخاطب بمنظور انجام دادن کاری وی ا نهی استوار است. این فرآیند گفتمانی بر استدلال برهانی و نیز متقاعدسازی و تأثیرگذاری در شکل و محتوای خود متکی است. شاعران أهل البیت (ع) به دلیل نیاز به آن در شعر سیاسی و مذهبی بسیار از آن استفاده کردند، اما این شیوه بیان در نزد این شاعران متفاوت است. ...  بیشتر

تحلیل بلاغی و فرهنگی تشبيه ضمنی در شعر ابوالفتح بستی

جواد غلامعلی زاده؛ حسين مهتدی

دوره 19، شماره 68 ، آذر 1402، ، صفحه 29-52

https://doi.org/10.22034/iaall.2023.388624.2778

چکیده
  گاهی شاعر يک رویکرد بلاغی ای به تشبيه دارد که در آن هيچ اشاره ای به ارکان تشبيه نمی کند و اين همان چيزی است که علمای بلاغت بدان تشبيه ضمنی می گويند؛ به طوری که در آن عناصر عقلی در کنار احساسات و عواطف حضور و بروز دارد. شاعران به خاطر دقت و لطافت و تاثير عميقی که بر جان مخاطب دارد، بدين گونه تشبيهی روی می آورند. ابوالفتح بستی به عنوان يکی ...  بیشتر

روش تفسیری شیخ محمدباقر بالکی در حاشیه‌اش بر تفسیر بیضاوی (مطالعة موردی مباحث لغوی، نحوی و بلاغی در سورة بقره)

هادی رضوان

دوره 15، شماره 52 ، آذر 1398، ، صفحه 83-104

چکیده
  شیخ محمدباقر بالکی از عالمان بزرگ کرد در قرن چهاردهم هجری به شمار می‌آید که رساله‌ها، شرح‌ها و حاشیه‌های متعددی در علوم و معارف اسلامی نوشته‌است. از مهم‌ترین آثار ارزشمند او، حاشیة مشهور او بر تفسیر قاضی ناصرالدین بیضاوی است که درواقع بر جایگاه بلند شیخ در تفسیر قرآن دلالت دارد. بالکی بسیاری از مسائل دقیق و مباحث ارزشمند را در ...  بیشتر

ادبی
بازتاب ناسازواری در اسلوب‌های بلاغی

رقیه رستم پور؛ مریم غلامی

دوره 13، شماره 44 ، آذر 1396، ، صفحه 25-44

چکیده
  بلاغت عربی که دربردارندة سه علم معانی و بیان و بدیع است، همچنان در زمرة مهم‌ترین پژوهش‌های ادبی به شمار می‌رود، و به شکل خاص در اسلوب‌های آموزشی و تطبیقی به کار گرفته می‌شود. رویکردهای معاصر با خلق اصطلاحات جدید به بررسی نقدی و بلاغی متون می‌پردازند. از جملة این اصطلاحات، اصطلاح ناسازواری است که عنصر اساسی و مهمی در ادبیات به شمار ...  بیشتر

ادبی
تصویرپردازی‌های زیباشناسانۀ واژۀ «النفط» در شعر عباسى

عزیز البوشهبازی؛ محمد جواد اسماعیل غانمى؛ عبدالکریم البوغبیش

دوره 13، شماره 44 ، آذر 1396، ، صفحه 113-130

چکیده
  عصر عباسی به عصر نوگرایی در موضوعات و اصطلاحات متمایز گردیده‌است، به‌طوری‌که برخی شاعران این عصر به تصویرآفرینی از واژگانی اهتمام نشان دادند که یا پیش‌تر مرسوم نبوده‌است یا در بیشتر مواقع، به دلیل ویژگی‌های سلبی‌‌شان به‌ دور از زیبایی بوده‌اند. یکی از این واژگان واژۀ «النفط» (نفت) است که چه‌بسا به دلیل ویژگی‌هایش ذوق ...  بیشتر

دراسة تطبیقیة لنظریة نظم الکلام بین وجهات النظر القدیمة والحدیثة

سیدمحمدرضا ابن الرسول؛ مرضیه قربان خانی

دوره 13، شماره 43 ، شهریور 1396، ، صفحه 155-178

چکیده
  النحویون  فی جمیع اللغات أثناء شرحهم للقواعد النحویة، یقترحون نظما خاصا لأجزاء الجملة التی تُعرَف  بنظم معهود  لدی أهل اللغة. هذا النظم هو أول شیء  یحتاجه المتعلمون عند تعلّم اللغة الثانیة وبالمراجعة إلى الکتب النحویة یسهل التعرّف علیه. اللغة العربیة أیضا لها نظم خاص اعتنى به النحویون منذ القدیم، لکنهم  لم یطلقوا علیه ...  بیشتر

بررسی و بحث پیرامون آرای مختلف در مورد حروف جرّ زائد در قرآن مجید

محمد ابراهیم خلیفه شوشتری؛ لیلا نوابی قمصر

دوره 8، شماره 21 ، بهمن 1390، ، صفحه 61-80

چکیده
   قرآن مجید که روشنگر زندگی همه ی جوامع است، از همان قرن اول هجری، پیوسته از جنبه­های مختلفی مانند صرف و نحو و لغت و بلاغت و... مورد تحقیق و بررسی علما قرار گرفته است و هر یک به قدر توان خود از قرآن استنباط کرده­اند. این مقاله به بررسی حروف جر زائد در ده جزء اول قرآن مجید می­پردازد. این حروف در جمله، نقش تأکیدی دارند و معنای کلی جمله ...  بیشتر

پارادوکس، خاستگاه و پیشینة آن در بلاغت عربی

غلامرضا کریمی فرد؛ فرزانه مهرگان

دوره 7، شماره 19 ، مرداد 1390

چکیده
  پارادوکس یا متناقض نما مهم‌ترین نوع تضاد است و آن وقتی است که تضاد منجر به معنای غریب و به ظاهر متناقضی شود. تناقض در پارادوکس چنان است که یکی از طرفین امری را اثبات و آن دیگری آن را نفی می‌نماید.  پارادوکس در حقیقت یک امکان زبانی است برای برجسته سازی سخن که به جهت شکستن هنجار زبان  موجب شگفتی و التذاذ هنری می شود. این امکان نوعاً ...  بیشتر