عبداله حسینی؛ فرهنگ مفاخری
دوره 18، شماره 64 ، آذر 1401، ، صفحه 1-23
چکیده
ادبیات «علمی- تخیلی اجتماعی» به تأثیر پیشرفتهای علمی و ایدئولوژیهای نوپدید بر انسان میپردازد. این امر به خودی خود نوعی آیندهنگری است که از خطرات و فاجعههایی که در آینده امکان رخ دادن آنها وجود دارد، روشنگری می کند. این بُعد از ادبیات علمی-تخیلی در ادبیات عربی از اهمیت ویژهتری برخوردار است زیرا کشورهای عربی اگر چه که ...
بیشتر
ادبیات «علمی- تخیلی اجتماعی» به تأثیر پیشرفتهای علمی و ایدئولوژیهای نوپدید بر انسان میپردازد. این امر به خودی خود نوعی آیندهنگری است که از خطرات و فاجعههایی که در آینده امکان رخ دادن آنها وجود دارد، روشنگری می کند. این بُعد از ادبیات علمی-تخیلی در ادبیات عربی از اهمیت ویژهتری برخوردار است زیرا کشورهای عربی اگر چه که هیچگاه در پیشرفتههای فناورانه پیشگام نبودهاند اما همیشه با بدترین فاجعههای اجتماعی دست و پنجه نرم کردهاند و طبیعتا بیشترین خلاقیت را نیز در این زمینه داشتهاند. پژوهش حاضر، تحلیلی آیندهنگرانه درباره رمان «یوتوبیا» براساس روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر آراء صاحبنظران در زمینه ادبیات علمی- تخیلی اجتماعی ارائه میدهد زیرا شاخصههای این شاخه ادبی در رمان به وضوح دیده میشود. و به این نتیجه رسیده است که نویسنده، دوگانهای از آرمانشهر و ضد آرمانشهر را خلق کرده و در سراسر رمان آن را پیش میبرد تا در خلال آن از زخمهای اجتماعی پرده بردارد. به نظر میرسد که حقایق تلخ کشورهای عربی مانند: حمله فرانسه، جنگ تموز، وضعیت عراق و .... -که کشورهای عربی در تاریخ معاصر با آن روبرو بوده اند- الهام بخش او بوده و در نهایت هشدار میدهد که نسبت به ایدئولوژیهای نوپدید با دیده شک و تردید نگاه شود، زیرا ممکن است بهشتی که آرزوی تحقق آن میرود در سایهی این ایدئولوژیهای جدید، به یک جهنم بدیل شود که منجر به تضاد طبقاتی، حکومت دیکتاتوری، استعمار و دیگر مشکلات اقتصادی شود.