تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111
تحلیل جلوه های زیبایی شناختی تکرار هندسی در سوره آل‌عمران

طیبه محترم نژاد؛ محمد غفوری فر؛ سبحان کاوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1402

https://doi.org/10.22034/iaall.2023.391798.2784

چکیده
  تکرار هندسی یکی از دانش‌های نوظهوری است که برای تبیین ارزش تکرار از اهمیت زیادی برخوردار است، است. این شکل از تکرار به جهت هندسه خاصی که دارد، در انسجام آوایی و معنایی کلام نقش چشمگیری داشته و با ابعاد هنری و زیبایی‌شناختی اثر پیوند برقرار می کند. در قرآن کریم پدیدة تکرار هندسی به‌عنوان یکی از اسلوب های بیانی در افاده مفاهیم و مضامین ...  بیشتر

ادبی
التماسک المعجمی فی أسلوب تعدّد الحال المفردة القرآنیة

یداله حیدری؛ سید رضا سلیمان زاده نجفی

دوره 15، شماره 51 ، شهریور 1398، ، صفحه 83-102

چکیده
  إنّ العلاقة بین الأحوال المجاورة فی أسلوب تعدّد الحال المفردة، قد تظهر فی النسب الدلالیة؛ کالترادف والتضاد، وما إلی ذلک، وقد تؤدّی هذه المجاورة إلى التماسک المعجمی أیضاً، بالإضافة إلى التکیف الدلالی. ترکّز هذه المقالة على دراسة التماسک المعجمی وأثره علی بعض الشواهد القرآنیة لتعدّد الحال المفردة، ودوره فی نص القرآن وإضفاءه المعانی ...  بیشتر

ادبی
دراسة النماذج المعرفیة للزمن فی النص القرآنی استناداً إلی نظریة الاستعارة المفهومیة

مرتضی قائمی؛ اختر ذوالفقاری

دوره 15، شماره 50 ، خرداد 1398، ، صفحه 123-144

چکیده
  نظریة الاستعارة المفهومیة هی أداة مناسبة لدراسة وتحلیل النصوص الدینیة، بما فی ذلک القرآن الکریم. من خلال هذه النظریة، یمکن تحدید طریقة وضع المفاهیم للعدید من المفاهیم القرآنیة. الغرض من هذه الدراسة هو التعرف على الطریقة القرآنیة فی تجسیم الوقت کمفهوم تجریدی. فی اللسانیات المعرفیة، من أجل فهم الوقت، یتم تقدیم نموذجین إدراکیین أحدهما ...  بیشتر

ادبی
حذف در تعبیر قرآنی و جایگاه آن در ترجمه فارسی (حذف فعل برای نمونه)

اصغر شهبازی؛ حمید احمدیان

دوره 12، شماره 41 ، اسفند 1395، ، صفحه 39-60

چکیده
  اسلوب حذف از اسالیب بلاغی مهم و از وجوه اعجاز بیانی آیات قرآن کریم به شمار می‌آید. اهمیت این پدیدة پرکاربرد قرآنی در رسیدن به معنا و مضمون صحیح آیات بیشتر جلوه می‌نماید؛ چراکه دریافت مضمون بسیاری از آیات بدون توجه به مواضع حذف و اغراض معنایی آن امکان‌پذیر نیست. این امر در انسجام و پیوستگی ترجمه تأثیری برجسته دارد. ازجمله محذوفات قرآنی، ...  بیشتر

معناشناسی ایثار در قرآن کریم

علی رفیعی؛ سیّد حسین سیّدی

دوره 10، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 89-105

چکیده
  «ایثار» به‌عنوان بالاترین مرتبه‌ی ایمان، از نظر معنای لغوی و اصطلاحی، گستره‌ی وسیعی دارد؛ اما دامنه‌ی معنایی این واژه در عرف عام، به‌قدری محدود شده که بیشتر در معنای اصطلاحی «بخشش و فداکاری» آشکار شده است. در این پژوهش، ضمن ریشه‌یابی و تعیین معنای وضعی واژه‌ی ایثار براساس منابع لغوی، به کشف لایه‌های معنایی آن در آیات ...  بیشتر

سبک‌شناسی استعاره‌ی تمثیلیه در قرآن کریم

قادر قادری

دوره 9، شماره 29 ، اسفند 1392، ، صفحه 21-45

چکیده
  چکیده: قرآن کریم در سطح بسیار بالایی از سبک­های بیانی گوناگون بهره جسته است؛ طوری­که در ادبیات عرب پیش از نزول قرآن، چنین چیزی وجود نداشته است. همین امر، سبب شده است که این کتاب آسمانی از نظر اسلوب و بیان، معجزه باشد و کسی نتواند با آن رقابت کند. ازجمله سبک­های مذکور، می­توان از صورت­های ترکیبی و تمثیل و استعاره­هایی یاد کرد ...  بیشتر

بررسی ضمایر شأن و قصه در قرآن کریم

محمدعلی سلمانی مروست؛ مهدیه جعفری ندوشن

دوره 9، شماره 29 ، اسفند 1392، ، صفحه 125-148

چکیده
  چکیده: شأن و قصه، ضمیر مفرد غایبی است که به­وسیله­ی جمله­ی بعد از خود تفسیر می­شود. این ضمیر، گاه به­صورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه به­صورت مقدر می­آید. ضمیر شأن را با عبارت «شأن یا امر چنین است» و ضمیر قصه را نیز با عبارت «قصه و داستان چنین است» تعبیر می­کنند. این ضمیر را ضمیر حدیث، ضمیر مجهول و... نیز ...  بیشتر

بررسی انسجام و پیوستگی در سوره‌ی صف با رویکرد زبان‌شناسی نقش‌گرا

طاهره ایشانی؛ معصومه نعمتی قزوینی

دوره 9، شماره 27 ، آبان 1392، ، صفحه 65-95

چکیده
  مقوله­ی انسجام، یکی از مباحث مورد توجّه زبان­شناسان ازجمله زبان­شناسان نقش­گرا در تحلیل گفتمان است. از نظر آنان تحلیل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسی ارتباط، هم­بستگی و پیوندهای موجود میان جمله­ها در گفتمان­های نوشتاری و کلامی. به دیگر سخن، نکته­ی مهم در چنین تحلیلی، مفهوم انسجام و چگونگی پیوند معانی جمله­ها یا ...  بیشتر

کارکرد هنری صحنه و صحنه¬پردازی در داستان حضرت سلیمان(ع) براساس سوره مبارکه نمل

علی باقر طاهری نیا؛ مریم بخشی؛ روح الله مهدیان طرقبه

دوره 8، شماره 22 ، خرداد 1391، ، صفحه 75-98

چکیده
  صحنه‌ی داستان، بیانگر زمان، مکان و محیطی است که عمل داستانی در آن به وقوع می­پیوندد. صحنه در داستان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا داستان حتماً باید در جایی اتفاق بیفتد و در زمانی به وقوع بپیوندد. داستان حضرت سلیمان(ع) نیز نه تنها جزء داستان­هایی است که در آن صحنه و صحنه­پردازی اهمیت بسیاری دارد، بلکه از این منظر، هنری­تر ...  بیشتر

القلب فی القرآن الکریم، استعمالٌ حقیقی أو مجازی

محمّدنبی احمدی؛ عباس حاج زین العابدینی

دوره 8، شماره 22 ، خرداد 1391، ، صفحه 99-120

چکیده
  لقد حظیت الجوارح الإنسانیة باهتمامٍ خاصٍّ فی النصوص الدینیة و خاصّةً فی القرآن الکریم . هناک أسرارٌ تکمن فی کیفیة البیان و تبیین الأعمال الّتی تقوم الجوارح بها و تقدیم بعضها علی بعض أو تأخیر بعضها عن بعض . أمّا " القلب " وما یرادفه من الألفاظ فیحتلّ مکانةً مرموقةً بالنّسبة إلی سائر الجوارح . رُغم أنّ لهذه الجوارح کلّها و للقلب خاصّةً ...  بیشتر

رویکردی به لطائف حرف جر (إلی) در قرآن کریم

بهنوش اصغری؛ محمد فاضلی؛ کبری روشنفکر

دوره 6، شماره 16 ، مهر 1389، ، صفحه 1-12

چکیده
  نحویان بحث­های فراوانی در باره کاربرد حروف جر با افعال، کرده­اند که محور تمام آنها پاسخ به این پرسش می­باشد: آیا هر فعل همواره با یک حرف جر خاص به­کارمی­رود یا آنکه بر حسب مقتضای معنایی می­تواند با دیگرحروف جرهم به­کار رود؟!  البته هدف نهایی این گونه مباحث بیان اسلوب­های بلاغی و اغراض بیانی حروف جر در قرآن کریم، آشکار ...  بیشتر

نقد و بررسی ادعای خاورشناسان در باب وجود اشتباهات دستوری در قرآن کریم

عبد الحسین فقهی؛ علی رضا فرازی

دوره 6، شماره 16 ، مهر 1389، ، صفحه 97-117

چکیده
  از نخستین روزهای نزول قرآن کریم، مخالفان این کتاب آسمانی به مقابله با آن پرداختند و با بهانه‌های گوناگون در پی کاستن اعتبار آن برآمدند. این گونه بهانه جویی ها و اشکال تراشی ها در قرون اخیر نیز به طور ویژه از سوی خاورشناسان و برخی از غرض ورزان دنبال شده است که طرح ادعای نادرست بودن ساختارهای نحوی به کارگرفته شده در برخی از آیات قرآن ...  بیشتر

معنا و اعراب دو ساختار« ویکأنّ » و «کأنّ ... بـ ... » در پرتو قرآن و نهج البلاغه

سیـد علی میرلوحی؛ اختر علوی

دوره 6، شماره 15 ، تیر 1389، ، صفحه 95-112

چکیده
  دو ساختار « کأنّ ... بـ ... » و « ویـکأنّ » میدان معرکه نحویـان بوده و هست و عدم بررسی دقیق و عالمانه این آراء باعث می شود که معرِبین به هنگام اعـراب دچار نوعی سر در گمی و اضطـراب فکری شده و در نتیجه نتوانند مفهوم صحیحی از کلام ارائه دهند .آنچه در این مقاله آمده است، تلاشـی است در جهت بررسی دقیق این دو ساختـار از جهت معنا و اعراب ...  بیشتر

لطایف ادبی در کلام الهی و نقش آن در ترجمه

کریم زمانی جعفری؛ صالح زمانی جعفری

دوره 5، شماره 12 ، مهر 1388، ، صفحه 155-169

چکیده
  از محسنات زبان جاودانی قرآن کریم علاوه بر غرایب الفاظ و تعابیر سربسته و مختصر و حذف‌ها و إضمارهای مکرّر آن، مجازگویی‌های فراوان آن است. از این رو، برای فهم مقاصد آیات چاره‌ای جز آن نیست که با مجازات و استعارات قرآنی آشنا شویم، زیرا دانستن معانی لغات و مفردات و آشنایی با بافت جمله‌ها و احوال صرفی و نحوی آن، وافی به مقصود نیست. ...  بیشتر

ساختار قسم در زبان عربی و کاربرد آن در قرآن کریم

غلامرضا کریمی‌فرد؛ حجت هاشمی شیری

دوره 3، شماره 8 ، آذر 1386، ، صفحه 141-163

چکیده
  قسم از دیدگاه عالمان نحو، جمله‌ای است که به وسیلة آن، جملة خبر مؤکّد می‌شود؛ بنابراین قسم یکی از روش‌های تأکید در گفتار است و ناگزیر از داشتن خبر یا جوابی است که هدف از قسم را بیان ‌کند. از جمله اسلوب‌هایی که در سخن به کار می‌رود تا متکلم کلام خود را مؤکّد و حتمی سازد یا این که از طرف مقابل درخواست چیزی را کند که انجام دادن ...  بیشتر

بازتاب قرآن کریم در ضرب المثلهای فارسی

حسن ذوالفقاری

دوره 2، شماره 5 ، تیر 1385، ، صفحه 109-136

چکیده
  یکی از عوامل موثر بر ضرب المثلهای فارسی، آیات قرآن کریم است. بازتاب آیات در مثلهای فارسی به یکی از شکل های زیر است: 1- کاربرد عین آیه 2- کاربرد محتوای آیه 3- استفاده از واژه،‌ ترکیب، اصطلاح یا تعبیر قرآنی یا بخشی از آیه 4- تلمیح به داستان های قرآن. ضرب المثلهای غیرتکراری و چاپ شده فارسی به 30 هزار مثل می رسد. تاثیر مستقیم حدود 900 آیه قرآن ...  بیشتر