ادبی
قیس خزاعل؛ محمود شهبازی؛ قاسم مختاری؛ ابراهیم اناری بزچلویی
دوره 15، شماره 51 ، شهریور 1398، ، صفحه 43-62
چکیده
بیشک ارتباط ساختارى میان عنوان، مطلع و متن قصیده به طور عام مانند ارتباط میان سر با سایر اجزای بدن است. چهبسا مخاطبِ شعر هنگام مراجعه به ساخت و ترکیب عنوان، میتواند پارهای از ابهامات موجود در متن قصیده را از ذهن خود برطرف نماید. پژوهش پیش رو در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نمونههایی از شعر سیاب و عنوانهای ...
بیشتر
بیشک ارتباط ساختارى میان عنوان، مطلع و متن قصیده به طور عام مانند ارتباط میان سر با سایر اجزای بدن است. چهبسا مخاطبِ شعر هنگام مراجعه به ساخت و ترکیب عنوان، میتواند پارهای از ابهامات موجود در متن قصیده را از ذهن خود برطرف نماید. پژوهش پیش رو در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نمونههایی از شعر سیاب و عنوانهای قصیدههای مجموعة «شناشیل ابنة الجلبی» اقدام به خوانش و بررسی ارتباط معنایی قائم میان عنوان و مَطلع نماید. این پژوهش به نتایجی همچون وجود تباین و مغایرت ظاهری کامل میان عنوان و مطلع در ۲۳ قصیده از دیوان مذکور دست یافته که این امر به اثبات یکی از ویژگیهای بارز مدرنیتة ادبی نزد سیاب میانجامد؛ همچنین شعر وی از لحاظ مطلعهای اسمی در مرحلة پایانی شعر و زندگی او دگرگونی و پیشرفت قابل ملاحظهای یافتهاست. در ضمن شروعها و مطلعهای شعری دارای ساختار موسمی (فصلی) در شعر سیاب به پدیدهای آشکارا تبدیل شده که شاعر در ابتدا این ساختار را فقط به عنوان مقدمه و زمینهسازی برای ابراز احساسات و پریشانیها و رنجهای درونی خود به کار میبرده، سپس به کاربرد این ساختار و شروع موسمی رونق بخشیده و آن را از مرحلة زمینهسازی خارج کرده و شروع به مورد خطاب قرار دادن عناصر طبیعت و پدیدههای فصلی به طور مستقیم نموده که این امر را میتوان در قصایدی مانند «سِفر أیوب» مشاهده کرد.
ادبی
خداداد بحری
دوره 13، شماره 44 ، آذر 1396، ، صفحه 67-90
چکیده
حسآمیزی از بارزترین جلوههای بلاغت است که غالباً بر اساس استعارة مکنیه و تشبیه بنا میشود. در این فن بلاغی، ادیب حواس را در هم میآمیزد و برخی مدرکات مربوط به یک حس را با صفتهای متعلق به حواس دیگر وصف مینماید یا امور معنوی را با چیزی وصف میکند که به حواس ظاهری اختصاص دارد. این مقاله با بهکارگیری روش وصفی ـ تحلیلی در پی آن است ...
بیشتر
حسآمیزی از بارزترین جلوههای بلاغت است که غالباً بر اساس استعارة مکنیه و تشبیه بنا میشود. در این فن بلاغی، ادیب حواس را در هم میآمیزد و برخی مدرکات مربوط به یک حس را با صفتهای متعلق به حواس دیگر وصف مینماید یا امور معنوی را با چیزی وصف میکند که به حواس ظاهری اختصاص دارد. این مقاله با بهکارگیری روش وصفی ـ تحلیلی در پی آن است که تصویرهای حسآمیخته را در مجموعه داستانهای لیل الغرباء (شام غریبان) اثر غادة السمان، بانوی نویسنده و شاعر سوری بررسی نماید تا چگونگی بهکارگیری این نوع تعبیر مجازی را در مجموعه داستان یادشده مشخص سازد. نتایج نشان میدهد غادة السمان زمانی به ابداع تصویرهای حسآمیخته اقدام نموده که بیان اغراض موردنظرش با تعبیرات حقیقی دشوار بودهاست. وی در آفرینش این نوع تعابیر، برای حسی که مبنای حسآمیزی قرار میدهد، مناسبترین حس را برای درآمیختن انتخاب میکند و از میان اوصاف آن، نزدیکترین صفت را برای رساندن مقصود خویش برمیگزیند. نویسنده همچنین به این نتیجه رسیده که تصویرهای حسآمیخته و دیگر تصویرهای حقیقی و مجازی به شکلی هماهنگ به رساندن معنای موردنظر نویسنده کمک میکنند؛ تا جایی که بدون بهرهگیری از آنها معنا ناقص و اوصاف ناتمام میماند. با وجود این، مجموعه لیل الغرباء از تصویرهای حسآمیختة تکراری خالی نیست که این امر جنبههای نوآورانة آن را تاحدی تحتالشعاع قرار دادهاست.
ادبی
حسین ابویسانی
دوره 13، شماره 44 ، آذر 1396، ، صفحه 203-226
چکیده
لقد جرّبت الآداب العالمیة عبر القرن العشرین تجارب غنیة لم تجرّبها فی غیره من القرون إذ تطوّرت فیه عناصر الأدب وتکنیکاته فی الشکل والمضمون تطوّراً ملحوظاً. کذلک حاول الأدب العربی مواکبة هذه العناصر والتکنیکات الجدیدة والاستمتاع بها. کتاب "عن بناء القصیدة العربیة الحدیثة" لعلی عشری زاید، یسعی إلی قراءة جدیدة عن بناء القصیدة العربیة ...
بیشتر
لقد جرّبت الآداب العالمیة عبر القرن العشرین تجارب غنیة لم تجرّبها فی غیره من القرون إذ تطوّرت فیه عناصر الأدب وتکنیکاته فی الشکل والمضمون تطوّراً ملحوظاً. کذلک حاول الأدب العربی مواکبة هذه العناصر والتکنیکات الجدیدة والاستمتاع بها. کتاب "عن بناء القصیدة العربیة الحدیثة" لعلی عشری زاید، یسعی إلی قراءة جدیدة عن بناء القصیدة العربیة الحدیثة، ویحاول دراسة التکنیکات الدخیلة فیها مستعیناً ببعض الشعراء العرب المعاصرین فی عدد من آثارهم وفی التکنیکات المستفادة عندهم. إنّ هذه المقالة التی تدرس کتابَ عشری زاید دراسة تحلیلیة، وتُبیّن نقاط الضعف والقوّة فیه، تبتغی الإجابةَ عن هذا السؤال أیضاً: ما هی التطوّرات المشار إلیها فی کتاب "عن بناء القصیدة العربیة الحدیثة"، وهل رافق النجاحُ الکاتبَ فی مساعیه؟ فبعض النتائج یشیر إلی أنّ الکتاب بما فیه من الضعف أحیاناً، لکنه تمکّن من أن یُبرز ویُبیّن قسماً من التطوّرات والتکنیکات الجدیدة الطارئه علی الشعر العربی المعاصر. إذن یجدر أن ینضوی ضمن کُتُب الدراسات العلیا لطلاب الأدب العربی.
حامد صدقی؛ سید ابوالفضل صدر قاینی
دوره 8، شماره 21 ، بهمن 1390، ، صفحه 81-102
چکیده
یکی از بزرگانی که اشخاص دیگر در زندگی آنها تأثیر داشتهاند، ادیب و نویسندهی نامدار لبنانی، جبران خلیل جبران است که عدهای از زنان، بر زندگی ادبی و اجتماعی او تأثیر گذاشتهاند. یکی از این زنان که نقش بیبدیلی در زندگی وی داشته، ماری هاسکل است. نقطهی عطف در زندگی جبران، آشنایی با ماری هاسکل در سال 1904 م. است. ...
بیشتر
یکی از بزرگانی که اشخاص دیگر در زندگی آنها تأثیر داشتهاند، ادیب و نویسندهی نامدار لبنانی، جبران خلیل جبران است که عدهای از زنان، بر زندگی ادبی و اجتماعی او تأثیر گذاشتهاند. یکی از این زنان که نقش بیبدیلی در زندگی وی داشته، ماری هاسکل است. نقطهی عطف در زندگی جبران، آشنایی با ماری هاسکل در سال 1904 م. است. ماری هاسکل، شخصیت بانفوذی بود که میتوان او را کاشف استعدادهای جبران نامید. اهمیت دوستی ماری و جبران در نامههای آنها آشکار است. در این نامهها، درونیترین افکار جبران، پیشرفتهای هنری او و همچنین مکالمههای شخصی و تخصصی آن دو، تا نزدیک به هفده سال و نیم بعد، ثبت شده است. در این پژوهش، تلاش بر آن است تا به ابعاد مختلف تأثیرگذاری ماری هاسکل بر جبران پرداخته شود؛ لذا با ذکر نمونههایی از نامهها، چگونگی رابطهی آن دو با یکدیگر، آشکار میشود.
ادبیات معاصر، ماری هاسکل، جبران خلیل جبران، عشق.