نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

• علي رضا محمد رضايي ¹
• جهاد فيض الاسلام ²
• عبير جادري ³

¹ دانشيار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه تهران، پرديس فارابي

² استاديار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه تهران، پرديس فارابي

³ دانشجوي دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه تهران، پرديس فارابي

المستخلص

يعدّ عنصرا الزمان والمکان، من أهم عناصر السرد في بلورة الفضاء الروائي. فعلى نبضات الزمن تُنبت الأحداث وقائعها وفي حيّز المکان تتحرک الشخصية وفي إطار اللغة ببعديهما الزماني والمکاني يتألّف النص السردي وتتکوّن الرواية. هذان العنصران يدخلان في علاقات متعددة مع مکوّنات حکائية أخرى کالشخصيات والأحداث في الرواية. فتنشأ بذلک علاقة جدليّة بينهما؛ تلک العلاقة الضرورية التي تمنح العمل الروائي خصوصيته وطابعه ويکتسب المکان والزمان والفضاء بذلک صفاتها ومعانيها. بناء على ذلک، ظهرت على الساحة الأدبية بعض الأعمال الروائية ذات الصبغة الواقعية نحو رواية «الأيام» لطه حسين التي اتّجهت نحو سرد الواقع ـ السيرة الذاتية ـ ـ
يتناول هذا البحث کتاب الأيام ضمن إطار الرواية مستنهضاً الأمکنة والأزمنة، راصدا مکامن الجمال، مرکّزاً على البعد النفسي للشخصيات بتناوله المکانين (عند الآخرين) و (عندي) حسب تقسيمات لوتمان"lotman" الأربعة للفضاء، تارکاً المکانين العامة واللامتناهي منها إلى بحث آخر وأيضاً التقاطبات المکانية في الرواية. استعان البحث بالمنهج الوصفي ـ التحليلي وأحياناً المنهج النفسي والذي کانت الشواهد فيه مستقاة من نصوص الرواية نفسها.

الكلمات الرئيسية

• طه حسین
• الأیام
• الفضاء
• الزمان
• المکان
• الشخصیة

20.1001.1.23456361.1437.12.39.1.1

الموضوعات الرئيسية

• ادبي

عنوان المقالة [Persian]

Aesthetics of space in al-ayam (With a focus on Psychological dimension of personality)

المؤلفون [Persian]

• AliRedha MohammadRedhaei ¹
• jehad faidholeslam ²
• Abir gaderi ³

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، پردیس فارابی

² استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، پردیس فارابی

³ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، پردیس فارابی

المستخلص [Persian]

زمان و مکان از مهم‌ترین تکنیک‌های روایت به شمار می‌روند که فضا و چهارچوب آن را شکل می‌دهند. چراکه رویدادها بر ضرباهنگ زمان حضور خود را نقش می‌بندند و شخصیت‌ها در مکان حرکت و جان می‌یابند و روایت در چهارچوب زبان با تکیه بر دو بُعد زمانى و مکانی شکل می‌پذیرد. دو عنصر زمان و مکان، با دیگر مؤلفه‌های داستانى چون شخصیت‌ها و رویدادها، رابطه‌ای چالشى و متقابل دارند. همین روابط است که رنگ‌وبوی خاصى به داستان می‌دهد و زمان و مکان را غنا و عمق می‌بخشد. این مقاله، کتاب «الأیام» طه حسین را که روایتی کلاسیک و شرح زندگى وى است، مورد بحث قرار می‌دهد و بر طبق تقسیم‌بندی لوتمان "Lotman" زمان و مکان و زیبایی‌های فضاى داستان را با تکیه بر مسائلی همچون: نمایش بُعد درونى شخصیت‌ها، توصیف زیبایی‌های مکان‌های باز و بسته مورد توجه قرار می‌دهد. روش توصیفى ـ تحلیلى و گاهی روش تحلیل درونى و روانی روش‌های به‌کاررفته در این مقاله بوده‌است و سعى شده شواهد از خود متن داستان باشد.

الكلمات الرئيسية [Persian]

• طه حسین
• الأیام
• فضا
• زمان
• مکان
• شخصیت