نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

• طاهره ايشاني
• معصومه نعمتي قزويني

پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي

المستخلص

مقوله‌ي انسجام، يکي از مباحث مورد توجّه زبان‌شناسان ازجمله زبان‌شناسان نقش‌گرا در تحليل گفتمان است. از نظر آنان تحليل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسي ارتباط، هم‌بستگي و پيوندهاي موجود ميان جمله‌ها در گفتمان‌هاي نوشتاري و کلامي. به ديگر سخن، نکته‌ي مهم در چنين تحليلي، مفهوم انسجام و چگونگي پيوند معاني جمله‌ها يا گزاره‌ها در يک گفتمان است. با مروري بر پيشينه‌ي پژوهش‌هاي قرآني، معلوم مي‌شود که مسئله‌ي انسجام در قرآن نيز از ديرباز مورد توجه انديشمندان و پژوهشگران قرار داشته است؛ به‌عنوان نمونه برخي از آنان، پديده‌ي انسجام در قرآن را از خلال پژوهش در نظم قرآن، تحليل و بررسي کرده‌اند که از آن جمله مي‌توان به نظريه‌ي نظم عبدالقاهر جرجاني اشاره کرد. در پژوهش حاضر با رويکرد زبان‌شناسيِ نقش‌گرا و به روش توصيفي- تحليلي و آماري، به بررسي کمّي انسجام و پيوستگي براساس الگوي انسجام و پيوستگي حسن(1984) و همچنين هليدي و حسن (1985) در سوره‌ي مبارکه‌ي «صف» پرداخته شده و با به‌کارگيري روشي علمي و نه صرفاً نظري، اين نتيجه به دست آمده که اين سوره، باوجود داشتن تنوع مضمون، از انسجام و پيوستگي بالايي برخوردار است.

الكلمات الرئيسية

• قرآن کریم
• تحلیل گفتمان
• زبان¬شناسی نقش¬گرا
• انسجام
• هماهنگی انسجامی
• پیوستگی

عنوان المقالة [Persian]

بررسی انسجام و پیوستگی در سوره‌ی صف با رویکرد زبان‌شناسی نقش‌گرا

المؤلفون [Persian]

• طاهره ایشانی
• معصومه نعمتی قزوینی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

المستخلص [Persian]

مقوله­ی انسجام، یکی از مباحث مورد توجّه زبان­شناسان ازجمله زبان­شناسان نقش­گرا در تحلیل گفتمان است. از نظر آنان تحلیل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسی ارتباط، هم­بستگی و پیوندهای موجود میان جمله­ها در گفتمان­های نوشتاری و کلامی. به دیگر سخن، نکته­ی مهم در چنین تحلیلی، مفهوم انسجام و چگونگی پیوند معانی جمله­ها یا گزاره­ها در یک گفتمان است. با مروری بر پیشینه­ی پژوهش­های قرآنی، معلوم می­شود که مسئله­ی انسجام در قرآن نیز از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار داشته است؛ به­عنوان نمونه برخی از آنان، پدیده­ی انسجام در قرآن را از خلال پژوهش در نظم قرآن، تحلیل و بررسی کرده­اند که از آن جمله می­توان به نظریه­ی نظم عبدالقاهر جرجانی اشاره کرد. در پژوهش حاضر با رویکرد زبان­شناسیِ نقش­گرا و به روش توصیفی- تحلیلی و آماری، به بررسی کمّی انسجام و پیوستگی براساس الگوی انسجام و پیوستگی حسن(1984) و همچنین هلیدی و حسن (1985) در سوره­ی مبارکه­ی «صف» پرداخته شده و با به­کارگیری روشی علمی و نه صرفاً نظری، این نتیجه به دست آمده که این سوره، باوجود داشتن تنوع مضمون، از انسجام و پیوستگی بالایی برخوردار است.

الكلمات الرئيسية [Persian]

• قرآن کریم
• تحلیل گفتمان
• زبان¬شناسی نقش¬گرا
• انسجام
• هماهنگی انسجامی
• پیوستگی