@article { author = {ولوی, سیمین and کوچکی, مسعوده}, title = {مظاهر قیام حسینی در اشعار معروف عبدالمجید}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {1-19}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {معروف عبدالمجید نویسنده و شاعر مبارز مصری است که پیش از انقلاب اخیر مصر، مدت بیست­وهشت سال را در تبعید به­سر برده و در این مدت، تلاش کرده است تا با قدرت ادبی خود به نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی کشورش بپردازد. او اشعاری در مدح و رثای اهل بیت(ع)، به­ویژه امام حسین(ع)، دارد که درضمن آن، اوضاع سیاسی کنونی کشورهای عربی به­ویژه مصر را با دوران قیام سیدالشهدا مقایسه می­کند و با ترسیم­کردن ظلم و جور حاکم، روح حماسه را در مخاطب می­دمد. در این مقاله، پژوهشگر می­کوشد تا با نشان­دادن مظاهر قیام امام حسین(ع) در اشعار عبدالمجید به تبیین شرایط سیاسی جامعه­ی عربی، به­ویژه مصر، بپردازد و بدین وسیله، اهمیت اشعار او را در افروختن شعله­ی جنبش بیداری اسلامی و انقلاب اخیر مصر هویدا سازد. به همین منظور، ضمن معرفی معروف عبدالمجید و آثارش، نمونه­هایی از اشعار وی تحلیل می­شود. ابیاتی که در آن­ها با نشان­دادن جلوه­هایی از قیام پرشور حسینی، مسلمانان را به پیروی از سرور و سالار شهیدان و مبارزه علیه ستم فرامی­خواند. در این پژوهش، به این مهم دست می­یابیم که وی برای تحقق این امر در جای­جای اشعارش ضمن تطبیق شرایط کنونی با شرایط عصر امام حسین(ع)، راه آن حضرت را راه آزادگی و پیروزی دانسته که شجاعت و شهادت را به مسلمانان می­آموزد. او از حاکمان نالایق، شکوه کرده و به آنان هشدار می­دهد که حکومت­های باطلشان نابود خواهد شد.  }, keywords = {شعر معاصر عربی,قیام حسینی,معروف عبدالمجید}, title_ar = {مظاهر قيام حسيني در اشعار معروف عبدالمجيد}, abstract_ar = {معروف عبدالمجيد نويسنده و شاعر مبارز مصري است که پيش از انقلاب اخير مصر، مدت بيست‌وهشت سال را در تبعيد به‌سر برده و در اين مدت، تلاش کرده است تا با قدرت ادبي خود به نقد اوضاع سياسي و اجتماعي کشورش بپردازد. او اشعاري در مدح و رثاي اهل بيت(ع)، به‌ويژه امام حسين(ع)، دارد که درضمن آن، اوضاع سياسي کنوني کشورهاي عربي به‌ويژه مصر را با دوران قيام سيدالشهدا مقايسه مي‌کند و با ترسيم‌کردن ظلم و جور حاکم، روح حماسه را در مخاطب مي‌دمد. در اين مقاله، پژوهشگر مي‌کوشد تا با نشان‌دادن مظاهر قيام امام حسين(ع) در اشعار عبدالمجيد به تبيين شرايط سياسي جامعه‌ي عربي، به‌ويژه مصر، بپردازد و بدين وسيله، اهميت اشعار او را در افروختن شعله‌ي جنبش بيداري اسلامي و انقلاب اخير مصر هويدا سازد. به همين منظور، ضمن معرفي معروف عبدالمجيد و آثارش، نمونه‌هايي از اشعار وي تحليل مي‌شود. ابياتي که در آن‌ها با نشان‌دادن جلوه‌هايي از قيام پرشور حسيني، مسلمانان را به پيروي از سرور و سالار شهيدان و مبارزه عليه ستم فرامي‌خواند. در اين پژوهش، به اين مهم دست مي‌يابيم که وي براي تحقق اين امر در جاي‌جاي اشعارش ضمن تطبيق شرايط کنوني با شرايط عصر امام حسين(ع)، راه آن حضرت را راه آزادگي و پيروزي دانسته که شجاعت و شهادت را به مسلمانان مي‌آموزد. او از حاکمان نالايق، شکوه کرده و به آنان هشدار مي‌دهد که حکومت‌هاي باطلشان نابود خواهد شد.  }, keywords_ar = {شعر معاصر عربی,قیام حسینی,معروف عبدالمجید}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4990.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4990_b8f0b50c8a72b3697c216c630cc2f94c.pdf} } @article { author = {قادری, قادر}, title = {سبک‌شناسی استعاره‌ی تمثیلیه در قرآن کریم}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {21-45}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {چکیده: قرآن کریم در سطح بسیار بالایی از سبک­های بیانی گوناگون بهره جسته است؛ طوری­که در ادبیات عرب پیش از نزول قرآن، چنین چیزی وجود نداشته است. همین امر، سبب شده است که این کتاب آسمانی از نظر اسلوب و بیان، معجزه باشد و کسی نتواند با آن رقابت کند. ازجمله سبک­های مذکور، می­توان از صورت­های ترکیبی و تمثیل و استعاره­هایی یاد کرد که قرآن کریم به­صورت وافر در راستای تبیین معانی و رسالت خود و نیز به­منظور نزدیک­ساختن موضوع به ذهن و ادراک مخاطب از آن­ها استفاده کرده است. در این پژوهش، جایگاه استعاره­ی تمثیلیه و سبک­های به­کارگیری آن در قرآن و نیز نقش آن در تفهیم مطالب و تقریب موضوعات مهم و حیاتی به ذهن مخاطب، مورد کنکاش و مباحثه قرار گرفته و این نتیجه، حاصل شده که استعاره­ی تمثیلیه در قرآن به سبک­های مختلفی ازجمله تقدیم و تأخیر، تعریف و تنکیر، تأکید، تکرار، استفهام و امر، به­کار رفته و به­کارگیری این سبک­ها، تصویری بسیار شفاف از معنای مورد نظر را به مخاطب ارائه داده است.}, keywords = {استعاره¬ی تمثیلیه,سبک‌شناسی,قرآن کریم}, title_ar = {سبک‌شناسي استعاره‌ي تمثيليه در قرآن کريم}, abstract_ar = {چکيده: قرآن کريم در سطح بسيار بالايي از سبک‌هاي بياني گوناگون بهره جسته است؛ طوري‌که در ادبيات عرب پيش از نزول قرآن، چنين چيزي وجود نداشته است. همين امر، سبب شده است که اين کتاب آسماني از نظر اسلوب و بيان، معجزه باشد و کسي نتواند با آن رقابت کند. ازجمله سبک‌هاي مذکور، مي‌توان از صورت‌هاي ترکيبي و تمثيل و استعاره‌هايي ياد کرد که قرآن کريم به‌صورت وافر در راستاي تبيين معاني و رسالت خود و نيز به‌منظور نزديک‌ساختن موضوع به ذهن و ادراک مخاطب از آن‌ها استفاده کرده است. در اين پژوهش، جايگاه استعاره‌ي تمثيليه و سبک‌هاي به‌کارگيري آن در قرآن و نيز نقش آن در تفهيم مطالب و تقريب موضوعات مهم و حياتي به ذهن مخاطب، مورد کنکاش و مباحثه قرار گرفته و اين نتيجه، حاصل شده که استعاره‌ي تمثيليه در قرآن به سبک‌هاي مختلفي ازجمله تقديم و تأخير، تعريف و تنکير، تأکيد، تکرار، استفهام و امر، به‌کار رفته و به‌کارگيري اين سبک‌ها، تصويري بسيار شفاف از معناي مورد نظر را به مخاطب ارائه داده است.}, keywords_ar = {استعاره¬ی تمثیلیه,سبک‌شناسی,قرآن کریم}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4991.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4991_d9237f894e8622665a410c7a297ec762.pdf} } @article { author = {پیرمرادیان, حمیدرضا and آبدانان مهدیزاده, محمود and کریمی‌فرد, غلامرضا and امامی, نصرالله}, title = {واکاوی شخصیت مجنون در نمایشنامه‌ی «مجنون لیلی» اثر احمد شوقی}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {47-67}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {چکیده: امیرالشعرا احمد شوقی، با بهره­گرفتن از تاریخ کهن عربی درخصوص داستان «لیلی و مجنون»، نمایشنامه‌ای به نام «مجنونُ لَیْلَی» در پنج پرده سروده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش‌های میدانی و کتابخانه‌ای، به این پرسش پاسخ دهد که شوقی در پردازش شخصیت «مجنون» در نمایشنامه­ی خویش از چه منابع و عواملی بهره برده و شخصیتی که از «مجنون» می‌پردازد، چه ابعاد و وجوه شخصیتی دارد؟ حاصل اینکه شخصیت پرداخته­ی شوقی از «مجنون» برای مخاطب، شخصیتی نوعی است که امکان وجود آن در عالم واقع، تقریباً مُحال است. «مجنون» شخصیتی بدون تحرک و ایستا دارد که از ابتدا تا انتهای داستان، هیچ تغییر محسوسی در اعمال و رفتارش مشاهده نمی‌شود و مخاطب دائماً او را در حال بی‌هوشی نظاره‌گر است. «مجنون» گاه، دچار جنون شده و گاه چنان به مانند عقلا سخن می‌راند که هیچ شکی در خرد و فرزانگی او نیست. شخصیتی که شوقی از «مجنون» پردازش کرده است، گاه، تحت تأثیر میراث کهن ادبیات عربی «پاک و عفیف» است و گاه، تحت تأثیر روایت‌های عامیانه­ی داستان و دیگر ادبیات‌ها، به­ویژه ادبیات فارسی و ترکی، «صوفی» است و گاه، تحت تأثیر ادبیات مغرب­زمین، به­ویژه ادبیات فرانسوی، آمیزه‌ای از «رئالیسم»، «کلاسیسم» و «رمانتیسم» است و در تمامی این وجوه سه‌گانه که برشمردیم نیز کم­ژرفا و ناتمام است؛ ولی از منظر غنایی باید گفت که شخصیت غنایی مجنون در اوج بوده و به­خوبی احساسات و عواطف مخاطبان خویش را برمی‌انگیزد.}, keywords = {احمد شوقی,تحلیل شخصیت,مجنون لیلی,نمایشنامه}, title_ar = {واکاوي شخصيت مجنون در نمايشنامه‌ي «مجنون ليلي» اثر احمد شوقي}, abstract_ar = {چکيده: اميرالشعرا احمد شوقي، با بهره‌گرفتن از تاريخ کهن عربي درخصوص داستان «ليلي و مجنون»، نمايشنامه‌اي به نام «مجنونُ لَيْلَي» در پنج پرده سروده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش‌هاي ميداني و کتابخانه‌اي، به اين پرسش پاسخ دهد که شوقي در پردازش شخصيت «مجنون» در نمايشنامه‌ي خويش از چه منابع و عواملي بهره برده و شخصيتي که از «مجنون» مي‌پردازد، چه ابعاد و وجوه شخصيتي دارد؟ حاصل اينکه شخصيت پرداخته‌ي شوقي از «مجنون» براي مخاطب، شخصيتي نوعي است که امکان وجود آن در عالم واقع، تقريباً مُحال است. «مجنون» شخصيتي بدون تحرک و ايستا دارد که از ابتدا تا انتهاي داستان، هيچ تغيير محسوسي در اعمال و رفتارش مشاهده نمي‌شود و مخاطب دائماً او را در حال بي‌هوشي نظاره‌گر است. «مجنون» گاه، دچار جنون شده و گاه چنان به مانند عقلا سخن مي‌راند که هيچ شکي در خرد و فرزانگي او نيست. شخصيتي که شوقي از «مجنون» پردازش کرده است، گاه، تحت تأثير ميراث کهن ادبيات عربي «پاک و عفيف» است و گاه، تحت تأثير روايت‌هاي عاميانه‌ي داستان و ديگر ادبيات‌ها، به‌ويژه ادبيات فارسي و ترکي، «صوفي» است و گاه، تحت تأثير ادبيات مغرب‌زمين، به‌ويژه ادبيات فرانسوي، آميزه‌اي از «رئاليسم»، «کلاسيسم» و «رمانتيسم» است و در تمامي اين وجوه سه‌گانه که برشمرديم نيز کم‌ژرفا و ناتمام است؛ ولي از منظر غنايي بايد گفت که شخصيت غنايي مجنون در اوج بوده و به‌خوبي احساسات و عواطف مخاطبان خويش را برمي‌انگيزد.}, keywords_ar = {احمد شوقی,تحلیل شخصیت,مجنون لیلی,نمایشنامه}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4992.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4992_001742903c326912d242664d1aca045b.pdf} } @article { author = {مجیدی, حسن and کاویان رئوف, مینا}, title = {تحلیل روان‌شناختی آثار محمد ماغوط براساس تأثیرات نامطلوب فقر و زندان}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {69-99}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {چکیده: در شیوه‏ی نقد روان­کاوانه، با استناد به مدارک موجود از قبیل مصاحبه‏ها، نامه‏ها، اشعار و آثار ادیب، می‏توان به شرایط روانی و عوامل تأثیرگذار در روحیات و خلقیات وی دست یافت. محمد ماغوط به­عنوان شاعری با خصوصیات اخلاقی نظیر ترس، بی‏اعتمادی به جهان خارج، دل‏مردگی و کناره‏گیری از اجتماع، مصرف بیش از اندازه­ی شراب و سیگار شناخته می‏شود. این خلق و خوی ماغوط، ریشه در دوران کودکیِ سراسر فقر و درک تبعیض طبقاتی موجود در جامعه دارد. روحیه‏ی حساس و عاطفی شعرا، توان تحمل زندگی آکنده از تلخی و درد را ندارد. این اخلاق وی بازخورد نابهنجار ضربه­ی زندان است که هرگز فراموش نمی‏شود. زندان و شکنجه‏های آن، دلیل اصلی اختلال استرس پس از ضربه[1] در روان اوست. او نمی‏تواند با بحران‏های زندگی، خود را هماهنگ و مشکلات روانی بعد از ضربه­ی زندان را حل کند. هدف این پژوهش، تحلیل حالات روانی محمد ماغوط از درون آثار و اشعارش، با تکیه بر روش روان‏شناسی است. [1]}, keywords = {ادبیات معاصر عربی,اشعار,اختلال استرس پس از ضربه,تحلیل,زندان,فقر,محمد ماغوط}, title_ar = {تحليل روان‌شناختي آثار محمد ماغوط براساس تأثيرات نامطلوب فقر و زندان}, abstract_ar = {چکيده: در شيوه‏ي نقد روان‌کاوانه، با استناد به مدارک موجود از قبيل مصاحبه‏ها، نامه‏ها، اشعار و آثار اديب، مي‏توان به شرايط رواني و عوامل تأثيرگذار در روحيات و خلقيات وي دست يافت. محمد ماغوط به‌عنوان شاعري با خصوصيات اخلاقي نظير ترس، بي‏اعتمادي به جهان خارج، دل‏مردگي و کناره‏گيري از اجتماع، مصرف بيش از اندازه‌ي شراب و سيگار شناخته مي‏شود. اين خلق و خوي ماغوط، ريشه در دوران کودکيِ سراسر فقر و درک تبعيض طبقاتي موجود در جامعه دارد. روحيه‏ي حساس و عاطفي شعرا، توان تحمل زندگي آکنده از تلخي و درد را ندارد. اين اخلاق وي بازخورد نابهنجار ضربه‌ي زندان است که هرگز فراموش نمي‏شود. زندان و شکنجه‏هاي آن، دليل اصلي اختلال استرس پس از ضربه[1] در روان اوست. او نمي‏تواند با بحران‏هاي زندگي، خود را هماهنگ و مشکلات رواني بعد از ضربه‌ي زندان را حل کند. هدف اين پژوهش، تحليل حالات رواني محمد ماغوط از درون آثار و اشعارش، با تکيه بر روش روان‏شناسي است. [1]- past Traumatic Stress disorder}, keywords_ar = {ادبیات معاصر عربی,اشعار,اختلال استرس پس از ضربه,تحلیل,زندان,فقر,محمد ماغوط}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4993.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4993_9ebafb019f4c4bc2caa616d5536fd900.pdf} } @article { author = {گودرزی لمراسکی, حسن and یوسفی آملی, حسین and خرمیان, فاطمه}, title = {بررسی شیوه‌های به‌کارگیری واگویه‌ی درونی در پیشبرد روایت رمان «حمار الحکیم» اثر توفیق الحکیم}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {101-123}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {چکیده: تک­گویی درونی، شیوه­ای از گفت­وگوست که از اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست در داستان­نویسی، متداول شد و توجه بسیاری از شخصیت­های ادبی را به خود معطوف ساخت؛ و یکی از شیوه­های بیانی است که راوی، نویسنده، از آن به­منظور پیش­برد ماجراهای داستان خود بهره می­گیرد و گفتاری را که در ذهن یکی از قهرمانان، یا قهرمان اصلی جریان دارد، برای خوانندگان روایت می­کند تا بدین­وسیله محتوای ضمیر خودآگاه یا ناخودآگاه قهرمان را به خواننده منتقل کند. توفیق الحکیم، نویسنده­ی معروف و معاصر مصری، در زمینه­ی تک­گویی در بعضی از داستان­ها و رمان­های خود ازجمله «حمار الحکیم»، به­گونه­ای پیش می­رود که گاهی در چند صفحه از داستان، شخصیت با خود حرف می­زند؛ به­خصوص با تک­گویی­هایی که به زبان درنمی­آید و در طی آن، جریان ضمیر ناخودآگاه همان­طور که در ذهن شخصیت رخ می­دهد، بدون دخالت نویسنده، بازگو می­شود؛ این روند، چنان واقعی و صادقانه است که ضعف ساختاری به­وجود نمی­آورد. این جستار بر آن است یکی از وجوه رنگارنگ بازنمایی گفتمان را در رمان «حمار الحکیم» از منظر تک­گویی درونی بررسی کند تا چگونگی به­کارگیری تک­گویی درونی در آن توضیح داده شود و نحوه­ی شکل­گیری انواع آن، تجزیه و تحلیل شود تا به کمک آن به توصیف دنیای شخصیت­ها و اشیای پیرامون آن بپردازد که در ذهن قهرمان داستان وجود دارد و بیان کند که نویسنده از شیوه­های مختلف تک­گویی درونی به­عنوان ابزاری برای بیان افکار و اندیشه­های درون ذهن شخصیت داستان، استفاده کرده است.}, keywords = {تک¬گویی درونی,توفیق الحکیم,حمار الحکیم,گفت¬وگو}, title_ar = {بررسي شيوه‌هاي به‌کارگيري واگويه‌ي دروني در پيشبرد روايت رمان «حمار الحکيم» اثر توفيق الحکيم}, abstract_ar = {چکيده: تک‌گويي دروني، شيوه‌اي از گفت‌وگوست که از اواخر قرن نوزده و اوايل قرن بيست در داستان‌نويسي، متداول شد و توجه بسياري از شخصيت‌هاي ادبي را به خود معطوف ساخت؛ و يکي از شيوه‌هاي بياني است که راوي، نويسنده، از آن به‌منظور پيش‌برد ماجراهاي داستان خود بهره مي‌گيرد و گفتاري را که در ذهن يکي از قهرمانان، يا قهرمان اصلي جريان دارد، براي خوانندگان روايت مي‌کند تا بدين‌وسيله محتواي ضمير خودآگاه يا ناخودآگاه قهرمان را به خواننده منتقل کند. توفيق الحکيم، نويسنده‌ي معروف و معاصر مصري، در زمينه‌ي تک‌گويي در بعضي از داستان‌ها و رمان‌هاي خود ازجمله «حمار الحکيم»، به‌گونه‌اي پيش مي‌رود که گاهي در چند صفحه از داستان، شخصيت با خود حرف مي‌زند؛ به‌خصوص با تک‌گويي‌هايي که به زبان درنمي‌آيد و در طي آن، جريان ضمير ناخودآگاه همان‌طور که در ذهن شخصيت رخ مي‌دهد، بدون دخالت نويسنده، بازگو مي‌شود؛ اين روند، چنان واقعي و صادقانه است که ضعف ساختاري به‌وجود نمي‌آورد. اين جستار بر آن است يکي از وجوه رنگارنگ بازنمايي گفتمان را در رمان «حمار الحکيم» از منظر تک‌گويي دروني بررسي کند تا چگونگي به‌کارگيري تک‌گويي دروني در آن توضيح داده شود و نحوه‌ي شکل‌گيري انواع آن، تجزيه و تحليل شود تا به کمک آن به توصيف دنياي شخصيت‌ها و اشياي پيرامون آن بپردازد که در ذهن قهرمان داستان وجود دارد و بيان کند که نويسنده از شيوه‌هاي مختلف تک‌گويي دروني به‌عنوان ابزاري براي بيان افکار و انديشه‌هاي درون ذهن شخصيت داستان، استفاده کرده است.}, keywords_ar = {تک¬گویی درونی,توفیق الحکیم,حمار الحکیم,گفت¬وگو}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4994.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4994_c0dc6d6716dfca75494518da05d80399.pdf} } @article { author = {سلمانی مروست, محمدعلی and جعفری ندوشن, مهدیه}, title = {بررسی ضمایر شأن و قصه در قرآن کریم}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {125-148}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {چکیده: شأن و قصه، ضمیر مفرد غایبی است که به­وسیله­ی جمله­ی بعد از خود تفسیر می­شود. این ضمیر، گاه به­صورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه به­صورت مقدر می­آید. ضمیر شأن را با عبارت «شأن یا امر چنین است» و ضمیر قصه را نیز با عبارت «قصه و داستان چنین است» تعبیر می­کنند. این ضمیر را ضمیر حدیث، ضمیر مجهول و... نیز نامیده­اند. در قرآن در موارد متعددی از این ساختار استفاده شده است و بیشتر برای بزرگداشت امری به­کار رفته است که در مورد آن سخن گفته می­شود. تاکنون، تحقیقی در مورد ضمیر شأن و موارد آن در قرآن به شکل خاص، صورت نگرفته است و آنچه در این خصوص بیان شده در تفاسیر و منابع اعراب­القرآن و منابع نحوی پراکنده است. هدف این مقاله، تبیین مواردی است که در قرآن، ضمیر شأن یا قصه انگاشته شده و بیان و بررسی آرای دانشمندان اسلامی در این خصوص، نتیجه­گیری و همچنین تبیین موضوعاتی است که برای بیان آن در قرآن از ضمیر شأن و قصه استفاده شده است. براساس این تحقیق، مواردی که در قرآن، ضمیر شأن یا قصه انگاشته شده حدود 52 مورد است که دانشمندان اسلامی درباره­ی 28 ضمیر، اتفاق نظر و 24 مورد دیگر، اختلاف داشته­اند. همین اختلاف­ها ضروری می­نماید تا موضوع، به­صورت مجزا بررسی شده و گامی دیگر در جهت شناخت رموز ادبی این کتاب آسمانی برداشته شود.}, keywords = {کلید‌واژه‌ها: ضمیر شأن,ضمیر قصه,قرآن کریم,نحو}, title_ar = {بررسي ضماير شأن و قصه در قرآن کريم}, abstract_ar = {چکيده: شأن و قصه، ضمير مفرد غايبي است که به‌وسيله‌ي جمله‌ي بعد از خود تفسير مي‌شود. اين ضمير، گاه به‌صورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه به‌صورت مقدر مي‌آيد. ضمير شأن را با عبارت «شأن يا امر چنين است» و ضمير قصه را نيز با عبارت «قصه و داستان چنين است» تعبير مي‌کنند. اين ضمير را ضمير حديث، ضمير مجهول و... نيز ناميده‌اند. در قرآن در موارد متعددي از اين ساختار استفاده شده است و بيشتر براي بزرگداشت امري به‌کار رفته است که در مورد آن سخن گفته مي‌شود. تاکنون، تحقيقي در مورد ضمير شأن و موارد آن در قرآن به شکل خاص، صورت نگرفته است و آنچه در اين خصوص بيان شده در تفاسير و منابع اعراب‌القرآن و منابع نحوي پراکنده است. هدف اين مقاله، تبيين مواردي است که در قرآن، ضمير شأن يا قصه انگاشته شده و بيان و بررسي آراي دانشمندان اسلامي در اين خصوص، نتيجه‌گيري و همچنين تبيين موضوعاتي است که براي بيان آن در قرآن از ضمير شأن و قصه استفاده شده است. براساس اين تحقيق، مواردي که در قرآن، ضمير شأن يا قصه انگاشته شده حدود 52 مورد است که دانشمندان اسلامي درباره‌ي 28 ضمير، اتفاق نظر و 24 مورد ديگر، اختلاف داشته‌اند. همين اختلاف‌ها ضروري مي‌نمايد تا موضوع، به‌صورت مجزا بررسي شده و گامي ديگر در جهت شناخت رموز ادبي اين کتاب آسماني برداشته شود.}, keywords_ar = {کلید‌واژه‌ها: ضمیر شأن,ضمیر قصه,قرآن کریم,نحو}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4995.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4995_ce764d134b126ae3ea08804a4ee2e36f.pdf} } @article { author = {احمدی, حمید and سلیمی, علی and فتحی, لادن}, title = {تحلیل استنادی و روابط هم‌نویسندگی مقاله‌های مجله‌ی علمی- پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی (مورد مطالعه: شماره‌ی 1 تا 20)}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {9}, number = {29}, pages = {125-148}, year = {2014}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {چکیده: هدف از پژوهش پیش­رو، بررسی وضعیت کمی مقاله­های «مجله­ی علمی- پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی» به­منظور شناسایی رفتارهای استنادی و روابط هم­نویسندگی با استفاده از روش علم‌سنجی است. نتایج این پژوهش، نشان داد به­دلیل استنادنشدن به مقاله­های مجله، ضریب تأثیر مجله، بسیار پایین است. همچنین یافته­ها نشان داد 13% از نویسندگان، بیش از 40­% مقاله­ها را به نگارش درآورده­اند که «قانون لوتکا» تاحدودی در این پژوهش، مورد تأیید قرار می­گیرد. همچنین در مقاله­های این مجله، 3681 استناد داده شده که میانگین 184 استناد برای هر شماره، محاسبه و به­طور میانگین برای هر مقاله 04/22 استناد برآورد شده است. پرارجاع­ترین منابع، متون مرجع و معروفی چون: قرآن الکریم، لسان العرب، وفیات الاعیان وانبا ابنا الزمان، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، الجامع فی تاریخ الادب العربی و الفهرست بودند. در نگارش مقاله­های این مجله، 183 نویسنده حضور دارند. از این تعداد 76% مقاله­ها به­صورت انفرادی نوشته شده است؛ به­همین دلیل، ضریب همکاری نویسندگان در سطح پایینی قرار دارد. درکل، براساس مقاله­های این مجله، که نمونه­ی کوچکی از حوزه­ی ادبیات عربی است، منابع و نویسنده­ی هسته­ای در این حوزه مشاهده نمی­شود و همکاری و روابط علمی نویسندگان در سطح پایینی است.}, keywords = {تحلیل استنادی,روابط هم¬نویسندگی,علم¬سنجی حوزه¬ی زبان و ادبیات عربی,مجله¬ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی}, title_ar = {تحليل استنادي و روابط هم‌نويسندگي مقاله‌هاي مجله‌ي علمي- پژوهشي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (مورد مطالعه: شماره‌ي 1 تا 20)}, abstract_ar = {چکيده: هدف از پژوهش پيش‌رو، بررسي وضعيت کمي مقاله‌هاي «مجله‌ي علمي- پژوهشي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي» به‌منظور شناسايي رفتارهاي استنادي و روابط هم‌نويسندگي با استفاده از روش علم‌سنجي است. نتايج اين پژوهش، نشان داد به‌دليل استنادنشدن به مقاله‌هاي مجله، ضريب تأثير مجله، بسيار پايين است. همچنين يافته‌ها نشان داد 13% از نويسندگان، بيش از 40‌% مقاله‌ها را به نگارش درآورده‌اند که «قانون لوتکا» تاحدودي در اين پژوهش، مورد تأييد قرار مي‌گيرد. همچنين در مقاله‌هاي اين مجله، 3681 استناد داده شده که ميانگين 184 استناد براي هر شماره، محاسبه و به‌طور ميانگين براي هر مقاله 04/22 استناد برآورد شده است. پرارجاع‌ترين منابع، متون مرجع و معروفي چون: قرآن الکريم، لسان العرب، وفيات الاعيان وانبا ابنا الزمان، مجمع البيان في تفسير القرآن، الجامع في تاريخ الادب العربي و الفهرست بودند. در نگارش مقاله‌هاي اين مجله، 183 نويسنده حضور دارند. از اين تعداد 76% مقاله‌ها به‌صورت انفرادي نوشته شده است؛ به‌همين دليل، ضريب همکاري نويسندگان در سطح پاييني قرار دارد. درکل، براساس مقاله‌هاي اين مجله، که نمونه‌ي کوچکي از حوزه‌ي ادبيات عربي است، منابع و نويسنده‌ي هسته‌اي در اين حوزه مشاهده نمي‌شود و همکاري و روابط علمي نويسندگان در سطح پاييني است.}, keywords_ar = {تحلیل استنادی,روابط هم¬نویسندگی,علم¬سنجی حوزه¬ی زبان و ادبیات عربی,مجله¬ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4996.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_4996_ea225d71a3b8eff11d12e303419e8650.pdf} }