@article { author = {ميرحاجي, حميدرضا}, title = {الصّرف والنّحو مسبار للنّقد أو آلة للتّوصیف}, journal = {مجله علمي انجمن ايراني زبان و ادبيات عربي (فصلنامه)}, volume = {17}, number = {61}, pages = {137-158}, year = {2022}, publisher = {انجمن ايراني زبان وادبيات عربي}, issn = {23456361}, eissn = {27173461}, doi = {}, abstract = {إنّ أداة اللغة وتقنیات عرْض الجمل التي یتمّ في شکل القواعد الصرفیّة والنحویّة تعدّ من أهمّ العناصر في عملیّة فهم النّص. أولئك الذین هم ملتزمون في هذا المجال بالدراسات التراثیّة فهم یبحثون في دراساتهم عن أقلّ قدراتها. وأمّا الذین یتّجهون نحو الدراسات الحدیثة ویرغبون فیها فهؤلاء إمّا یغضّون النظر عن هذا المسبار اللغوی جملةً وتفصیلاً وإمّا یسمحون فقط بإلقاء بصیص من الضوء منه في ساحة فهم النّص. في هذه الوجیزة نرید أن نتکلّم عن ماهیّة الصّرف والنّحو وامتزاج هذه المادّة بالنقد والتحلیل. فإن قلّلنا الطاقة المکنونة فیها واکتفینا منها بتعیین العلامات الإعرابیة وتعیین معاني المفردات فقط أو الحدّ الأعلی ارتقاء المهارات اللغويّة بها فإنّ هذا بمعنی حرمان المخاطب وإبعاده عن الوظیفة الأساسيّة التي جُعلت لهذه المادّة! متزامناً مع هذا التغییر في هذا الاتجاه المعرفي فإننّا نتوقّع حدوث تغییرات في المصادر التعلیمیّة ومناهج التدریس والتقییمات وکذلك سوف نری تطوراً في توقّعاتنا بالنّسبة إلی هذا المسبار النقدي. إنّ الصرف والنحو شبکه متراصفة حیث یعتبر «المعنی»، «المراد»، «المقام» و«النص» أعمدة هذه الخیمة!}, keywords = {صرف و نحو,تحلیل,وصف,دلالة,تعلیم شبکي}, title_ar = {صرف و نحو ابزار سنجگی متن و یا توصیف}, abstract_ar = {ابزار زبان و تکنیک‌های ارائه جمله که در قالب قواعد صرف و نحو انجام می‌گیرد ازجمله مهم‌ترین عناصر در فرآیند فهم متن به شمار می‌روند. آنآن‌که در این زمینه پایبند مطالعات سنتی هستند از صرف و نحو حداقل توانایی‌هایش را طلب می‌کنند و آنآن‌که دل درگرو مطالعات مدرن بسته‌اند، یا به‌طورکلی آن را به کنار می‌نهند و ‌از دلالت‌‌های آن با بی‌توجهی عبور ‌‌می‌کنند و یا تنها اجازه ورود سوسویی ضعیف از آن را در عرصه فهم متن می‌دهند! در این نوشتار از این می‌گوییم که ماهیت صرف و نحو با سنجگی و تحلیل درآمیخته است؛ تقلیل این پتانسیل و‌ محدود کردنش به تعیین حرکت‌‌های إعرابی و یا تقویت مهارت‌های زبانی یعنی محروم کردن مخاطب از کارکرد اصلی این ابزار زبانی! با تغییر این رویکرد معرفتی، منابع آموزشی و‌ روش تدریس و ارزیابی‌ها و انتظارات ما نیز از این مادّه، دستخوش تغییر اساسی ‌‌می‌شود. صرف و نحو یک شبکه به‌هم‌پیوسته است که در آن «معنی»، «مراد»، «مقام» و‌«متن» ستون‌‌های آن محسوب ‌‌می‌شوند.}, keywords_ar = {صرف و نحو,سنجگی,توصیف,دلالت,آموزش شبکه‌ای}, url = {https://iaall.iranjournals.ir/article_138921.html}, eprint = {https://iaall.iranjournals.ir/article_138921_5aea91d258aea26f516dabcd379b509c.pdf} }