ara
الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها
مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها، فصلية علمية محکمة
23456361
27173461
2005-06-08
1
2
10
32
1744
جايگاه جرجي زيدان در داستان نويسي معاصر عربي
جایگاه جرجی زیدان در داستان نویسی معاصر عربی
خليل پرويني
parvini@modares.ac.ir
1
هومن ناظميان
nazemian@khu.ac.ir
2
دانشگاه تربيت مدرس
دانشگاه تربيت مدرس
امروزه ادبيات داستاني، يکي از مهم ترين انواع ادبي به شمار مي رود که خود، انواع مختلفي مانند قصه، داستان کوتاه، رمانس و رمان را در بر مي گيرد. در اين ميان، رمان جايگاه ويژه اي را به خود اختصاص داده است. در قرن نوزدهم ميلادي همزمان با دوران شکوفايي ادبيت داستاني- و به خصوص رمان- در اورپا، انديشمندان و ادباي عرب نيز، درصدد برآمدند در اين عرصه، دست به آفرينش بزنند. از جمله اين افراد «جرجي زيدان» مورخ، نويسنده و روزنامه نگار برجسته لبناني مسيحي است که با نگارش سلسله رمان هاي تاريخ اسلام، نخستين مجموعه رمان هاي تاريخي در ادبيات داستاني عربي را پديد آورد. هدف از اين تحقيق، نقد و بررسي داستان هاي تاريخي «جرجي زيدان» از نظر هنري و فني و ميزان انطباق آن با حقايق تاريخي است؛ از اين رو داستان «غاده کربلا» به عنوان نمونه انتخاب شده است.
امروزه ادبیات داستانی، یکی از مهم ترین انواع ادبی به شمار می رود که خود، انواع مختلفی مانند قصه، داستان کوتاه، رمانس و رمان را در بر می گیرد. در این میان، رمان جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در قرن نوزدهم میلادی همزمان با دوران شکوفایی ادبیت داستانی- و به خصوص رمان- در اورپا، اندیشمندان و ادبای عرب نیز، درصدد برآمدند در این عرصه، دست به آفرینش بزنند. از جمله این افراد «جرجی زیدان» مورخ، نویسنده و روزنامه نگار برجسته لبنانی مسیحی است که با نگارش سلسله رمان های تاریخ اسلام، نخستین مجموعه رمان های تاریخی در ادبیات داستانی عربی را پدید آورد. هدف از این تحقیق، نقد و بررسی داستان های تاریخی «جرجی زیدان» از نظر هنری و فنی و میزان انطباق آن با حقایق تاریخی است؛ از این رو داستان «غاده کربلا» به عنوان نمونه انتخاب شده است.
https://iaall.iranjournals.ir/article_1744_f140f21c7d4e2f0f1507268a46b08ea4.pdf
ara
الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها
مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها، فصلية علمية محکمة
23456361
27173461
2005-06-08
1
2
47
75
1745
نگاهي جديد به امثال و حکم
نگاهی جدید به امثال و حکم
عبدالغني ايوراني زاده
1
ضرورت تحقيق در حوزه ادبيات تطبيقي بر کسي پوشيده نيست. اين ضرورت با توجه به وجود مضامين مشترک بسيار در دو قلمرو ادبي عربي و فارسي ملموس تر است. در اين راستا، امثال و حکم با سابقه بسيار کهن در ميان ملل مختلف جهان، از جمله شاخه هاي ادبي است که پرداختن به مضامين مشترک آنها در ادبيات فارسي و عربي نتايج حايز اهميتي در برخواهد داشت. وجود موارد متعدد امثال سائره عرب در متون منثور و منظوم فارسي از جمله ضرورت اين تحقيق است. از آنجا که امثال و حکم به جاي مانده از گذشته هاي بسيار دور راه را بر شناخت بهتر و دقيق تر گونه هاي مختلف سلوک اجتماعي جوامع گذشته هموار مي کند لذا شناخت و تحقيق در اين زمينه علاوه بر ارزش ادبي، مي تواند روشن کننده بسياري از ابعاد شئون مختلف زندگي بشر گذشته است. امروزه نيز با توجه به اهميت تعامل ملت هاي دنيا، امثال و حکم جهاني و يافتن مضامين مشترک آنها مي تواند ما را در اين خصوص ياري کند. پس مي توان گفت در گستره بررسي مشترکات مضمون و محتواي امثال و حکم که در طول دگرگوني تاريخي کمتر در معرض فراموشي و گمنامي قرار گرفته اند آنهم بدين دليل که سينه هاي مردم محمل اين همه معنا و مضمون بوده اند؛ بجز ارزش هاي ادبي، به دنبال فوايد تاريخي، اجتماعي، سياسي، اعتقادي و ... گذشتگان مي گرديم.
ضرورت تحقیق در حوزه ادبیات تطبیقی بر کسی پوشیده نیست. این ضرورت با توجه به وجود مضامین مشترک بسیار در دو قلمرو ادبی عربی و فارسی ملموس تر است. در این راستا، امثال و حکم با سابقه بسیار کهن در میان ملل مختلف جهان، از جمله شاخه های ادبی است که پرداختن به مضامین مشترک آنها در ادبیات فارسی و عربی نتایج حایز اهمیتی در برخواهد داشت. وجود موارد متعدد امثال سائره عرب در متون منثور و منظوم فارسی از جمله ضرورت این تحقیق است. از آنجا که امثال و حکم به جای مانده از گذشته های بسیار دور راه را بر شناخت بهتر و دقیق تر گونه های مختلف سلوک اجتماعی جوامع گذشته هموار می کند لذا شناخت و تحقیق در این زمینه علاوه بر ارزش ادبی، می تواند روشن کننده بسیاری از ابعاد شئون مختلف زندگی بشر گذشته است. امروزه نیز با توجه به اهمیت تعامل ملت های دنیا، امثال و حکم جهانی و یافتن مضامین مشترک آنها می تواند ما را در این خصوص یاری کند. پس می توان گفت در گستره بررسی مشترکات مضمون و محتوای امثال و حکم که در طول دگرگونی تاریخی کمتر در معرض فراموشی و گمنامی قرار گرفته اند آنهم بدین دلیل که سینه های مردم محمل این همه معنا و مضمون بوده اند؛ بجز ارزش های ادبی، به دنبال فواید تاریخی، اجتماعی، سیاسی، اعتقادی و ... گذشتگان می گردیم.
https://iaall.iranjournals.ir/article_1745_e6279141d4f40317c9c7fdd9de96b300.pdf
ara
الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها
مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها، فصلية علمية محکمة
23456361
27173461
2005-06-08
1
2
77
95
1746
ولايت محبت ساز و ولي باده عشق انداز، رازي از باده رمز و راز
ولایت محبت ساز و ولی باده عشق انداز، رازی از باده رمز و راز
سيداميرمحمود انوار
1
بزرگترين رمز و رازي که در دل خمريه فارضيه آرميده، و روشني بخش دل و ديده گرديده رمز ولايت و راز ولي است. که حقايق عوالم وجود، از ازل تا به ابد بر پهناي خلود، از اين معني و حقيقت تابد و از خورشيد پرمهر اين وجود، شيدمهر پاشد.
ولولا شذاها ما اهتديت لحانها ولولا سناها ما تصورها الوهم
ولو نصحوا منها ثري قبرميت لعات اليه الروح و النتعش الجسم
آري حسين گشته زخمخانه ازل هادي باده ازلي و شذاي عشق
گر پرتوي زماه محمد بدل نتافت کي شد فروغ زهره زهرا هداي عشق
گر نور حيدري و حسين و حسن نبود تاريک بود عالم دل در وراي عشق
زان باده اي که گر بفشاني به مرده اي جانش به تن بيايد و جسمش به پاي عشق
حر کيست؟ زنده از مي قالوبلاي دوست آن مرده اي که زنده شد از بانگ هاي عشق
تا فنا پوسيدگان زيرپوست از آواي دوست که روي محبتت همه بدوست از عدم بازگردند.
اي فنا پوسيدگان زير پوست بازگرديد از عدم زآواي دوست (مولوي)
بزرگترین رمز و رازی که در دل خمریه فارضیه آرمیده، و روشنی بخش دل و دیده گردیده رمز ولایت و راز ولی است. که حقایق عوالم وجود، از ازل تا به ابد بر پهنای خلود، از این معنی و حقیقت تابد و از خورشید پرمهر این وجود، شیدمهر پاشد.
ولولا شذاها ما اهتدیت لحانها ولولا سناها ما تصورها الوهم
ولو نصحوا منها ثری قبرمیت لعات الیه الروح و النتعش الجسم
آری حسین گشته زخمخانه ازل هادی باده ازلی و شذای عشق
گر پرتوی زماه محمد بدل نتافت کی شد فروغ زهره زهرا هدای عشق
گر نور حیدری و حسین و حسن نبود تاریک بود عالم دل در ورای عشق
زان باده ای که گر بفشانی به مرده ای جانش به تن بیاید و جسمش به پای عشق
حر کیست؟ زنده از می قالوبلای دوست آن مرده ای که زنده شد از بانگ های عشق
تا فنا پوسیدگان زیرپوست از آوای دوست که روی محبتت همه بدوست از عدم بازگردند.
ای فنا پوسیدگان زیر پوست بازگردید از عدم زآوای دوست (مولوی)
https://iaall.iranjournals.ir/article_1746_10fff6f613d7cff215e1b5eda99417c3.pdf
ara
الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها
مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها، فصلية علمية محکمة
23456361
27173461
2005-06-08
1
2
97
112
1747
نقش نهضت عاشورا در انقلاب ايران از نگاه شعر معاصر عربي
نقش نهضت عاشورا در انقلاب ایران از نگاه شعر معاصر عربی
جلال مرامي
1
اين مقاله پس از نگاهي اجمالي به اصول و عوامل شکل گيري نهضت عاشوراي حسيني، تاثير و نقش آنها را در پيدايش و پيروزي انقلاب اسلامي ايران مورد بررسي قرار داده است. شاعران عربي معاصر با الهام از بيانات و سيره عملي امام حسين (ع) در قيام عاشورا که در نهضت امام خميني (ره) و انديشه عاشورايي او تبلور و تجلي يافته و در پيدايش و پيروزي انقلاب اسلامي نقش بسزايي ايفا کرده است، توانسته اند از نقش حسين گونه امام (ره) نسبت به شناخت عوامل ياد شده، آشنا کردن مردم به اوضاع و شرايط موجود در جامعه ايران ايجاد شور و حماسه حسيني در دل مردم ايران جهت برپايي قيام عاشورايي و نهايتا پيروزي انقلاب اسلامي، تصوير گويا، زيبا و درخور تحسيني ارايه دهند.
این مقاله پس از نگاهی اجمالی به اصول و عوامل شکل گیری نهضت عاشورای حسینی، تاثیر و نقش آنها را در پیدایش و پیروزی انقلاب اسلامی ایران مورد بررسی قرار داده است. شاعران عربی معاصر با الهام از بیانات و سیره عملی امام حسین (ع) در قیام عاشورا که در نهضت امام خمینی (ره) و اندیشه عاشورایی او تبلور و تجلی یافته و در پیدایش و پیروزی انقلاب اسلامی نقش بسزایی ایفا کرده است، توانسته اند از نقش حسین گونه امام (ره) نسبت به شناخت عوامل یاد شده، آشنا کردن مردم به اوضاع و شرایط موجود در جامعه ایران ایجاد شور و حماسه حسینی در دل مردم ایران جهت برپایی قیام عاشورایی و نهایتا پیروزی انقلاب اسلامی، تصویر گویا، زیبا و درخور تحسینی ارایه دهند.
https://iaall.iranjournals.ir/article_1747_783aa0747455785ceaa38856efcbd8f5.pdf
ara
الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها
مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها، فصلية علمية محکمة
23456361
27173461
2005-06-08
1
2
113
141
1748
ارايه يک الگوي آموزشي مناسب جهت کسب مهارت خواندن زبان عربي (براي دانشجويان رشته حقوق)
ارایه یک الگوی آموزشی مناسب جهت کسب مهارت خواندن زبان عربی (برای دانشجویان رشته حقوق)
فرامرز ميرزايي
1
علي نظري
2
دانشجويان رشته حقوق داراي 15 واحد درسي اصول و متون و قواعد فقهي هستند. متون اصلي اين دروس و عموم منابع و کتب اصلي فقه، که متون پژوهشي دانشجويان نيز مي باشد، تماما به زبان عربي است. به همين دليل بايد زبان عربي دانشجويان رشته حقوق هر چه بيشتر تقويت گردد. از طرفي در سرفصل درسي اين رشته تنها يک واحد درسي به آموزش زبان عربي اختصاص يافته است. لذا برنامه آموزشي زبان عربي بايد متناسب با نياز دانشجويان و در نظر گرفتن اين محدوديت زماني تدوين گردد. با توجه به مهارت هاي چهارگانه: خواندن، نوشتن، گفتن و شنيدن که مهارت هاي اساسي هر زباني به شمار مي رود، به نظر مي آيد دانشجويان رشته حقوق به کسب مهارت خواندن و درک مفاهيم متون به زبان عربي به شدت نيازمندند، تا بتوانند متون فقهي را به زبان عربي خوانده و درک نمايند. لذا براي کسب اين مهارت بايد يک روش خوب و مفيد تدوين گردد.
دانشجویان رشته حقوق دارای 15 واحد درسی اصول و متون و قواعد فقهی هستند. متون اصلی این دروس و عموم منابع و کتب اصلی فقه، که متون پژوهشی دانشجویان نیز می باشد، تماما به زبان عربی است. به همین دلیل باید زبان عربی دانشجویان رشته حقوق هر چه بیشتر تقویت گردد. از طرفی در سرفصل درسی این رشته تنها یک واحد درسی به آموزش زبان عربی اختصاص یافته است. لذا برنامه آموزشی زبان عربی باید متناسب با نیاز دانشجویان و در نظر گرفتن این محدودیت زمانی تدوین گردد. با توجه به مهارت های چهارگانه: خواندن، نوشتن، گفتن و شنیدن که مهارت های اساسی هر زبانی به شمار می رود، به نظر می آید دانشجویان رشته حقوق به کسب مهارت خواندن و درک مفاهیم متون به زبان عربی به شدت نیازمندند، تا بتوانند متون فقهی را به زبان عربی خوانده و درک نمایند. لذا برای کسب این مهارت باید یک روش خوب و مفید تدوین گردد.
https://iaall.iranjournals.ir/article_1748_96fe901697ff7e595394eea9fcceee3a.pdf
ara
الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها
مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها، فصلية علمية محکمة
23456361
27173461
2005-06-08
1
2
143
157
1749
بررسي تصوير طبيعت در شعر منوچهري دامغاني و ابن خفاجه اندلسي
بررسی تصویر طبیعت در شعر منوچهری دامغانی و ابن خفاجه اندلسی
علي باقر طاهري نيا
1
فن وصف يکي از مهم ترين اغراض شعري است که بسيار به عنصر خيال وابسته است. موضوع وصف آنگاه که وصف طبيعت باشد ترسيم تابلوي زيبايي هاست و زيبا دوست و زيباطلبي از ذات زيبا ساخته است بر مي خيزد. مقاله «بررسي تصوير طبيعت در شعر منوچهري دامغاني و ابن خفاجه اندلسي» درصدد بررسي مقايسه اي و تحليل و مقارنه توصيف هايي است که اين دو شاعر، از جلوه هاي مختلف طبيعت در ديوان اشعار خود، به نمايش گذاشته اند. از اين رهگذر وجود پديده اي ادبي آن هم در شعر هر دو شاعر شرق و غرب قابل تامل است. ترکيب دو موضوع شعري وصف و مدح در سروده هاي آن دو حاکي از تناسب آن دو موضوع از يک سو و نقش تصاوير توصيفي در ترسيم جلوه هاي زيباي وجود ممدوح از ديگر سو مي باشد. اين در حاليست که ابن خفاجه اندلسي غزل را نيز با شعر وصف در هم آميخته ميان توصيف طبيعت و تغزل پيوند برقرار کرده است. در اين مقاله، پس از معرفي اجمالي دو شاعر و بيان شيوه آن دو در تصويرسازي از مناظر طبيعت، با استخراج شواهدي از سروده هاي آن دو سعي شده است که امکان مقارنه و تطبيق نمونه هاي شعري فراهم آيد. اگر چه آن دو از سرآمدان فن وصف در حوزه ادبيات ملي خود بودند ولي در اين مقاله بيشتر بر وصف طبيعت و مظاهر آن تکيه شده است.
فن وصف یکی از مهم ترین اغراض شعری است که بسیار به عنصر خیال وابسته است. موضوع وصف آنگاه که وصف طبیعت باشد ترسیم تابلوی زیبایی هاست و زیبا دوست و زیباطلبی از ذات زیبا ساخته است بر می خیزد. مقاله «بررسی تصویر طبیعت در شعر منوچهری دامغانی و ابن خفاجه اندلسی» درصدد بررسی مقایسه ای و تحلیل و مقارنه توصیف هایی است که این دو شاعر، از جلوه های مختلف طبیعت در دیوان اشعار خود، به نمایش گذاشته اند. از این رهگذر وجود پدیده ای ادبی آن هم در شعر هر دو شاعر شرق و غرب قابل تامل است. ترکیب دو موضوع شعری وصف و مدح در سروده های آن دو حاکی از تناسب آن دو موضوع از یک سو و نقش تصاویر توصیفی در ترسیم جلوه های زیبای وجود ممدوح از دیگر سو می باشد. این در حالیست که ابن خفاجه اندلسی غزل را نیز با شعر وصف در هم آمیخته میان توصیف طبیعت و تغزل پیوند برقرار کرده است. در این مقاله، پس از معرفی اجمالی دو شاعر و بیان شیوه آن دو در تصویرسازی از مناظر طبیعت، با استخراج شواهدی از سروده های آن دو سعی شده است که امکان مقارنه و تطبیق نمونه های شعری فراهم آید. اگر چه آن دو از سرآمدان فن وصف در حوزه ادبیات ملی خود بودند ولی در این مقاله بیشتر بر وصف طبیعت و مظاهر آن تکیه شده است.
https://iaall.iranjournals.ir/article_1749_2a5c36017a34693ba194b979253759c4.pdf