ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل محتوای کتابهای عربی متوسطه اول
براساس نظریة نقشگرایی زبان
ایجاد و تقویت توانش ارتباطی به منظور برقراری ارتباط با گویشوران، یکی از اهداف کلیدی کتابهای آموزشی زبانهای خارجی است. کتابهای عربی مدارس ایران از این قاعده مستثنی نیست؛ لذا مؤلفان و معلمان این کتابها بایسته است با نقشهای ارتباطی زبان آشنایی داشته باشند و بدان اهتمام ورزند. پژوهش حاضر، با روش تحلیل محتوا به بررسی نقشهای زبانی در کتابهای عربی متوسطه اول بر اساس نظریه نقشگرایی زبان هالیدی (1978 م) ـ که یکی از شالودههای رویکرد ارتباطی است ـ پرداختهاست. برای جمعآوری دادههای پژوهش، نقش 1174 جمله در این کتابها تعیین شد، تعداد هر نقش و میزان پراکندگی آن محاسبه و درنهایت بسامد نقشها مقایسه گردید. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که هر هفت نقش زبان هالیدی در این کتابها وجود دارد. نقش اطلاعرسانی و اکتشافی، بیشترین بسامد و نقش ابزاری و تخیلی کمترین بسامد را داشت. همچنین بسامد این نقشها دارای اختلاف معناداری است. با توجه به ضعف این کتابها در توزیع متعادل نقشهای زبانی و نیز تمرکز بر ایجاد مهارت «سؤال و جواب» میتوان گفت این کتابها نمیتوانند در ایجاد توانش ارتباطی موفق عمل کنند.
https://iaall.iranjournals.ir/article_93131_358d872913d64c60c09c3924d657b1b6.pdf
2019-08-23
1
24
آموزش زبان عربی در مدارس ایران
کتابهای عربی متوسطه اول
نظریه نقشگرایی زبان هالیدی
مریم
جلائی
maryamjalaei@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
LEAD_AUTHOR
فاطمه
ایراندوست
fa_irandoost@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
AUTHOR
المصادر
1
1) عربی
2
إبراهیم، هدایة هدایة (2009 م)، تحلیل الحاجات اللغویة فی مواقف الاتّصال اللغوی لدی دارسی اللغة العربیة الناطقین بغیرها، المؤتمر العالمی لتعلیم اللغة العربیة لغیر الناطقین بها، 15/11/1430، الریاض: جامعة الملک سعود، معهد اللغة العربیة، المملکة العربیة السعودیة، صص 50 ـــ 176.
3
اجاقی، محمد وزمیلاه (2016 م)، «تحلیل کتب العربیة فی الثانویة الأولى فی ضوء نظریة الذکاءات المتعددة والأهداف المعرفیّة»، مجلة البحوث فی اللغة العربیة، العدد 15، صص 1-18.
4
خرما، نایف؛ وعلی حجاج (1988م.)، اللغات الأجنبیة تعلیمها وتعلّمها. الکویت: سلسلة عالم المعرفة، العدد 126.
5
رحمانی، اسحق ووحید اعظمی نژاد (2018 م)، «تحلیل محتوی کتاب اللغة العربیة للصف الثامن فی إیران علی أساس معاییر اختیار وتنظیم المحتوی الدراسی من وجهة نظر المعلمین فی مدینة یاسوج»، مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلّمها، العدد 3، صص 11-36.
6
ریتشاردرز، جک سی، وروجرز ثئودور اس (1990 م)، مذاهب وطرق فی تعلیم اللغات. ترجمة: محمود إسماعیل صینی، عبدالرحمن عبدالعزیز العبدان، عمر الصدیق عبدالله. الریاض: دار عالم الکتب.
7
زارع، ساجد وزمیلاه (1397 ش)، «تجلّیات النوع الاجتماعی والعمر والطبقة الاجتماعیة فی کتب العربیّة المدرسیّة بالمرحلة الثانویّة الأولی فی إیران (تقییم اجتماعی)»، مجلة الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، العدد 50، صص 21-40.
8
زارع، ساجد وعلیاصغر کارگر (2019 م)، «تحلیل تمارین کتاب العربیة للصفین العاشر والحادی عشر للمرحلة المتوسّطة الثانیة بالمدارس الإیرانیة فی ضوء تصنیف بلوم للأهداف المعرفیة»، مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلّمها، العدد 5، صص 11-26.
9
طعیمة، رشدی أحمد (1989م)، تعلیم اللغة العربیة لغیر الناطقین بها. الرباط: المنظمة الإسلامیة للتربیة والثقافة والعلوم.
10
طعیمة، رشدی أحمد (1986 م)، المرجع فی تعلیم اللغة العربیة للناطقین بلغات أخری. الجزء الثانی. مکة المکرمة: جامعة أم القری.
11
طعیمة، رشدی أحمد (2004م)، المهارات اللغویة؛ مستویاتها، تدریسها صعوباتها، القاهرة: دار الفکر العربی.
12
طعیمة، رشدی أحمد؛ ومحمود کامل الناقة (2006 م)، تعلیم اللغة اتصالیاً بین المناهج والإستراتیجیات. الرباط: المنظّمة الإسلامیة للتربیة والعلوم والثقافة، إیسیسکو.
13
نظری، یوسف، وعلی خطیبی (2017)، «مستوى مقروئیّة کتب اللغة العربیة فی المرحلة الثانویة الأولی والإعدادیة القدیمة فی إیران (دراسة مقارنة علی أساس معادلة فرای)»، مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلّمها، العدد 2، صص 85-104.
14
محسنی نجاد، سهیلا (1397 ش)، طرائق تدریس اللغة الثانیة، المدخل التواصلی فی تعلیم اللغة العربیة، طهران: جامعة الإمام الصادق.
15
یونس، فتحی علی (1978 م)، تصمیم منهج لتعلیم اللغة العربیة للأجانب، القاهرة: دار الثقافة للطباعة والنشر.
16
2) فارسی
17
جلائی، مریم و فرزانه براتی دهقی (1397 ش)، «خوانشپذیری کتابهای عربی دوره متوسطه اول براساس شاخص خوانایی کلوز»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 48، صص 103-122.
18
رضایی، حدائق و محمد علیپور (1391 ش)، «بررسی متون خوانداری مجموعه «فارسی بیاموزیم»، براساس نقشهای هفتگانه زبان از دیدگاه هالیدی»، پژوهشنامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، شماره 2، صص 163- 179.
19
ژرمن، کلود (1388 ش)، رویکرد ارتباطی در آموزش زبان. ترجمه روحالله رحمتیان. تهران: سمت.
20
سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی (1396)، عربی پایه هفتم دوره اول متوسطه، 1/114، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
21
سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی (1396)، عربی پایه هشتم دوره اول متوسطه- 125، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
22
سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی (1396)، عربی پایه نهم دوره اول متوسطه- 141، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
23
فریمن، د.لارسن (1384)، اصول و فنون آموزش زبان. ترجمه منصور فهیم و مستانه حقانی، تهران: رهنما.
24
3) الإنجلیزیة
25
Kohandani, Mohammadreza, (2014) , A Critical Analysis of Speech Acts and Language Functions in Top Notch Series, Procedia – Social and Behavioral Sciences 98, pp: 1009-1015.
26
Poupari, Zahra & Mohammad Sadegh Bagheri. (2013). Correlation of Speech Acts and Language Functions in Top Notch Series vs. ILI Textbooks from a Pragmatic Point of View. International Journal of English Linguistics; Vol. 3, No. 2;. PP: 72-81.
27
Moradi, Afshin & el, (2013),A Textbook Evaluation of Speech Acts and Language Functions in High School English Textbooks (I, II and III) and Interchange Series, Books I, II, and III, Journal of Natural & Social Science, Vol 2, No. 2, pp: 323- 335.
28
Yano, Yasukata. Communicative Competence and English as an International language. (n.d.):PP:29-36.
29
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی داستان بسیار کوتاه ادبیات معاصر عمان
در مجموعة «موجی بیرون دریا»
داستان بسیار کوتاه، یکی از ژانرهای داستانی است که در سنوات اخیر مورد توجه داستاننویسان عمانی قرار گرفته و آثار قابل ملاحظهای از نظر کیفی در صحنه ادبیات معاصر عمان منتشر شدهاست. در این پژوهش نگارنده با تکیه بر روش تحلیلی ـ توصیفی، مجموعه «موجی بیرون دریا» اثر عزیزة الطائی را به عنوان یکی از آثار برجستة عمانی، جهت بررسی مهمترین ویژگیهای ساختاری و زیباشناختی برگزیده است. وی همچنین، به بررسی روش استفادة نویسنده از تکنیکهای داستان بسیار کوتاه مانند: حذف و پنهانکردگی، و بینامتنیت برای فرهنگسازی، و فعالسازی دانش پسزمینة خواننده با هدف درگیر ساختن وی در فرایند تفسیر و بیان دیدگاههای چالشبرانگیز خود، در زمینههای گوناگون تحتالشعاع قرار دادهاست. پس از تحلیل دادهها این نتیجه به دست آمد که نویسنده، با وجود ویژگیهای منحصربهفرد این سبک ادبی مانند: فشردگی معنایی و حجم بسیار کم داستانها، که در این مجموعه بین دو خط تا نیم صفحه بیشتر نیست، توانسته، بهخوبی از تکنیکهای این سبک بهرهمند شود و در راستای بالا بردن سطح فرهنگی و ادبی خوانندگان، از راه تبادل فرهنگی با ملتهای جهان، یا از راه فعالسازی دانش پیشزمینهای خوانندگان؛ و درگیر ساختن آنها در فرایند تفسیر این داستانها با هدف گسترش افقهای زندگی، به نحو مؤثری عمل کند.
https://iaall.iranjournals.ir/article_87790_0d879deca68597ff656a51179554018a.pdf
2019-08-23
25
42
ادب عمانی
داستان بسیار کوتاه
عزیزه الطائی
حذف و پنهانکردگی
بینامتنیت
جمیله
ترابی
torabi.jamile.2318@gmail.com
1
دانشجوى دکترى زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
AUTHOR
ناهده
فوزی
fawzinahedeh@gmail.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
LEAD_AUTHOR
المصادر
1
القرآن الکریم
2
إبراهیم، عبدالله (1990م)، المتخیّل السردی، مقاربات نقدیة فی التناص والرؤی والدلالة، ط 1، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
3
أدادا، محمد (2007م)، الشعری فی الکتابة الروائیة، منشورات مجموعة الباحثین الشباب فی اللغة والآداب، ط ا، مکناس/ المغرب: مطبعة انفوبرانت.
4
إلیاس، جاسم خلف (2010م)، شعریة القصة القصیرة جداً، ط1، دمشق: دار نینوی.
5
باختین، میخائیل (1986م)، قضایا الفن الابداعی عند دستوفسکی، ترجمة جمیل نصیف التکریتی، مراجعة حیاة شرارة، ط 1، بغداد: دار الشؤون الثقافیة العامة.
6
بنیس، محمد (1985م)، ظاهرة الشعرالعربی المعاصر، ط 2، الدار البیضاء، دار التنویر.
7
الحسین، أحمد جاسم (1997م)، القصة القصیرة جداً، ط ا، دمشق: دار الأوائل.
8
حمداوی، جمیل، (2011م)، من أجل تقنیة جدیدة لنقد القصة القصیرة جداً (المقاربة المیکروسردیة)، ط 1، وجدة/ المغرب: شرکة مطابع الأنوار المغاربیة.
9
الربیع، آمنة (2005م)، البنیة السردیة للقصة القصیرة فی سلطنة عمان (1980-2000 م)، ط 1، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
10
الطائی، عزیزة (2016م)، موج خارج البحر، عمان: دار فضاءات عمان.
11
عزام، محمد (2001م)، النص الغائب، تجلیات التناص فی الشعر العربی، دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
12
علوش، سعید (1985م)، معجم المصطلحات الأدبیة المعاصرة (عرض وتقدیم وترجمة)، ط 1، بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
13
مفتاح، محمد (1992م)، تحلیل الخطاب الشعری (استراتیجیة التناص)، ط 3، الدار البیضاء، نشر المرکز الثقافی العربی.
14
یوسف، آمنة (2015م)، تقنیات السرد فی النظریة والتطبیق، ط 2، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
15
الجعدیة، جمیلة بنت سالم، (2015م)، «القصة القصیرة جداً فی سلطنة عمان»، مجلة الوطن، عمان.
16
الحجری، حمید عامر، (2009م)، «جهود نقد القصة القصیرة – الحضور والتأثیر»، مجلة نزوی، عمان.
17
حمداوی، جمیل (1997م)، «السیمیوطیقا والعنونة»، مجلة عالم الفکر، مجلد 25، عدد3.
18
المانعی، علی بن سالم، (2010م)، «القصة العمانیة القصیرة – التاریخ والواقع»، ملحق نون، العدد 15، عمان.
19
مروشیة، محمد، (2011م)، «القصة القصیرة العمانیة المعاصرة (الریادة والتأصیل)»، مجلة دراسات فی اللغة العربیة وآدابها، جامعة سمنان، العدد 5، صص 115 - 138.
20
ORIGINAL_ARTICLE
معناشناسى عنوان و ساختار مطلع در شعر بدر شاکر السیاب
(مطالعة موردی: دیوان «شناشیل ابنة الجلبی»)
بیشک ارتباط ساختارى میان عنوان، مطلع و متن قصیده به طور عام مانند ارتباط میان سر با سایر اجزای بدن است. چهبسا مخاطبِ شعر هنگام مراجعه به ساخت و ترکیب عنوان، میتواند پارهای از ابهامات موجود در متن قصیده را از ذهن خود برطرف نماید. پژوهش پیش رو در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نمونههایی از شعر سیاب و عنوانهای قصیدههای مجموعة «شناشیل ابنة الجلبی» اقدام به خوانش و بررسی ارتباط معنایی قائم میان عنوان و مَطلع نماید. این پژوهش به نتایجی همچون وجود تباین و مغایرت ظاهری کامل میان عنوان و مطلع در ۲۳ قصیده از دیوان مذکور دست یافته که این امر به اثبات یکی از ویژگیهای بارز مدرنیتة ادبی نزد سیاب میانجامد؛ همچنین شعر وی از لحاظ مطلعهای اسمی در مرحلة پایانی شعر و زندگی او دگرگونی و پیشرفت قابل ملاحظهای یافتهاست. در ضمن شروعها و مطلعهای شعری دارای ساختار موسمی (فصلی) در شعر سیاب به پدیدهای آشکارا تبدیل شده که شاعر در ابتدا این ساختار را فقط به عنوان مقدمه و زمینهسازی برای ابراز احساسات و پریشانیها و رنجهای درونی خود به کار میبرده، سپس به کاربرد این ساختار و شروع موسمی رونق بخشیده و آن را از مرحلة زمینهسازی خارج کرده و شروع به مورد خطاب قرار دادن عناصر طبیعت و پدیدههای فصلی به طور مستقیم نموده که این امر را میتوان در قصایدی مانند «سِفر أیوب» مشاهده کرد.
https://iaall.iranjournals.ir/article_87034_9c6b77836f1bf80c6059209e430ab52a.pdf
2019-08-23
43
62
ادبیات معاصر
بدر شاکر سیاب
عنوان
ساختار مطلع
شروع موسمی
قیس
خزاعل
ghkh554@gmail.com
1
دانشجوى دکترى زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
AUTHOR
محمود
شهبازی
m-shahbazi@araku.ac.ir
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
LEAD_AUTHOR
قاسم
مختاری
qmokhtari@gmail.com
3
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
AUTHOR
ابراهیم
اناری بزچلویی
i-anari@araku.ac.ir
4
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
AUTHOR
المصادر
1
الکتب
2
ابن منظور (٢٠٠٣م)، لسان العرب، ج ٩ و10، القاهرة: دار الحدیث.
3
بلّاطة، عیسى (٢٠٠٧م)، بدر شاکر السیاب حیاته وشعره، ط٦، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
4
الجرجانی، علی بن عبد العزیز (١٩٦٦م)، الوساطة بین المتنبی وخصومه، تحقیق: محمد أبو الفضل إبراهیم - علی محمد البجاوی، ط١، القاهرة: مطبعة عیسى البابی الحلبی.
5
الجموسی، عبدالقادر (2015م)، مختارات من شعر الهایکو الیابانی، ط١، دار کتابات جدیدة للنشر الإلکترونی.
6
الجیوسی، سلمی الخضراء (2007م)، الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة: عبدالواحد لؤلؤة، ط2، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
7
حفنی، عبدالحلیم (١٩٨٧م)، مطلع القصیدة العربیة ودلالته النفسیة، ط١، القاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
8
الرازی، أبو عبدالله محمد بن بکر (٢٠٠٥م)، روضة الفصاحة، تحقیق: خالد الجبر، ط١، دار وائل للنشر.
9
السیاب، بدر شاکر (2000م)، الأعمال الشعریة الکاملة لـ (بدر شاکر السیاب)، ط2، بغداد: دار الحریة.
10
طالیس، أرسطو (١٩٨٠م)، الخطابة، ترجمة: عبدالرحمن بدوی، ط١، بغداد: وزارة الثقافة والإعلام.
11
علی الجمعة، عایدی (2006م)، شعر خلیل حاوی دراسة فنیة، ط١، الهیئة العامة لقصور الثقافة.
12
علوش، سعید (١٩٨٥م)، معجم المصطلحات الأدیبة المعاصرة، ط١، بیروت: الدار البیضاء، والکتاب اللبنانی.
13
فضل، صلاح (١٩٩٨م)، نظریة البنائیة فی النقد الأدبی، ط١، القاهرة: دار الشروق.
14
المرسومی، علی صلیبی مجید (٢٠١٥م)، القصیدة المرکزة ووحدة التشکیل، ط ١، بیروت: المؤسسة الحدیثة للکتاب.
15
معلوف، لویس (١٩٧٣م)، المنجد فی اللغة، ط ٢١، بیروت: دار المشرق.
16
النصیر، یاسین (٢٠٠٩م)، الاستهلال فن البدایات فی النص الأدبی، ط١، دمشق: دار نینوى.
17
الرسائل الجامعیة
18
- الرواشدة، شذی عبدالحکیم (2006م)، بنیة الاستهلال فی الشعر الأموی، المشرف: علی المحاسنة، رسالة ماجیستیر فی الأدب، کلیة التربیة، مؤتة (الأردن): جامعة مؤتة.
19
- الذیابی، البندری معیض عبدالکریم الشیخ (١٤٣٤ق)، الاستهلال فی شعر غازی القصیبی مقاربةنسقیةتحلیلیة، المشرف: ناصر یوسف إبراهیم جابر شبانة، رسالة ماجیستیر فی الأدب والنقد، کلیة اللغة العربیة، فرع الأدب والبلاغة والنقد، مکة المکرمة: جامعة أم القرى.
20
ج) الدوریات
21
- ناظمیان، رضا وعلی مظفری (2018)، «دراسة تطبیقیة لروایتین "قصة حب مجوسیة" لعبدالرحمن منیف و"چشم هایش" لبزرک علوی علی ضوء مدرسة البنیویة اللغویة» مجلة الجمعیة العلمیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، فصلیة علمیة محکمة، السنة 14، العدد 46، صص 39-58.
22
ORIGINAL_ARTICLE
دراسه صوره الأبطال فی شعر المقاومة لمحمد الفیتوری
صورة البطل والبطولة تُعتبَر من السمات البارزة فی الأدب العربی المعاصر، حیث قد لفتت شخصیة البطل انتباه العدید من الشعراء إلى حد ما. ومحمد الفیتوری من الشعراء الذین صوّروا مشهد الأبطال واتجاهاتهم الوطنیة فی مجال المقاومة، وبما أنّ قارة إفریقیا کانت مشهد غزو للاستعمار الأوروبی لسنوات عدیدة فهناک دائماً أبطال اتّخذوا نهجاً نضالیاً للاستعمار. تحاول هذه المقالة عبر المنهج الوصفی ــ التحلیلی، دراسة القصائد التی یرسم فیها الفیتوری موقف المستعمرین تجاه أفریقیا وعلی وجه التحدید السودان. فتشیر نتائج البحث إلی ثلاثة أنواع من الأبطال فی شعر الفیتوری: 1) أبطال تاریخیة؛ 2) أبطال أسطوریة 3) أبطال معاصرة. ویدرک القارئ أنّ البطل الذی یذکره الفیتوری لیس سودانیاً فحسب، بل ینتمی إلى القارة السوداء وإلی المجتمع العربی اللذینِ من وجهة نظر الشاعر فی حالةٍ من الانحدار والهبوط.
https://iaall.iranjournals.ir/article_86190_0e98e5721b973d6ad64d7956df7bba7c.pdf
2019-08-23
63
82
شعر المقاومة
مکافحة الاستعمار
شخصیة الأبطال
الشعر السودانی المعاصر
مریم
اختیاری
maryam.ekhtyari@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد زبان وادبیات عربی دانشگاه مازندران
AUTHOR
حمیدرضا
مشایخی
mashayekhih@umz.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
مصطفی
کمالجو
kamaljoo@umz.ac.ir
3
استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه مازندران
AUTHOR
کتابنامه
1
الف) عربی
2
قرآنکریم (1388)، مترجم: ابوالفضل بهرامپور، تهران: آوای قرآن.
3
أمطانیوس، میخاییل (1968)، دراسات فی الشعر العربی الحدیث، الطبعة الاولی، بیروت.
4
التونجی، محمد (1993)، المعجم المفصّل فی الادب، ج1، بیروت: دارالکتب العلمیة.
5
الحوفی، احمد (1967). البطوله والابطال، القاهره: المجلس الاعلی للشؤن الاسلامیه.
6
دانیال، روبس (1970)، یسوع فی زمانه، تحبیب باشا البولسی، لبنان: منشورات العربیة.
7
الشعار، سلطان عسی (2003)، التراث فی الشعر، محمد الفیتوری، جامعة مؤته.
8
الشیخ، غرید (2001)، أیام مع محمد الفیتوری، بیروت: دارالکنوزالأدبیة.
9
صالح، نجیب (1984)، محمدالفیتوری والمرایا الدائریة، بیروت: الدارالعربیه.
10
ضیف، شوقی (1970)، البطوله فی الشعر العربی، الطبعة الثانیة، مصر: دارالمعارف.
11
عبدالوهاب، احمد (1970)، نبوة الأنبیاء فی الیهودیة و المسیحیة و الاسلام.
12
الفاخوری، عمر (1944)، الحقیقة اللبنانیة، الطبعة الاولی، بیروت: دارالمکشوف.
13
فالح، جلیل (1981)، البطل فی شعر الحماسه، موصل: آداب الرافدین.
14
فخری، ابوالسعود (1983)، البطوله فی الشعر العربی و الإنکلیزی. القاهره.
15
الفیتوری، محمد، «لیس المجان یموتون»، مجلة الدیار، منقول من منیف موسی.
16
الفیتوری، محمد (1979)، دیوان ج اول و دوم، بیروت: دارالعودة.
17
قوشاچی، بواس (1967)، الدلیل فی انسجام الاناجیل، اردن: مطبعة الضاد.
18
الکرکی، خالد (1989)، الرموز التراثیه العربیه فی الشعر العربی الحدیث، بیروت.
19
المجذوب، محمد (1958)، البطولة فی الادب العربی، الدورة الرابعة، مطعبه کویت.
20
محجوب، محمد احمد (1973)، الدیمقراتیة فی المیزان، بیروت: دارالنهار.
21
منصور، ابراهیم محمد (1999)، الشعر و التصوف، الطبعة الاولی، القاهره: دار الامین.
22
موسی، منیف (2001)، محمدالفیتوری شاعرالحس و الوطنیة و الحّب، بیروت: دار الفکر.
23
الهواری، أحمد ابراهیم (1968)، البطل المعاصر فی الروایه المصریه، القاهره: دارالمعارف.
24
ب) فارسی
25
اسوار، موسی (1381)، از سرود یاران تا مزامیر گل سرخ، تهران: سخن.
26
برنارد شو (1363)، محاکمه ژاندارک، مترجم: لادن فصیحی، تهران: گام.
27
بنیطرف، موسی (1356)، برگزیده شعر معاصر عرب، تهران: سپیده.
28
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380)، شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: سخن.
29
گوهرین، سیّد صادق (1367)، شرح اصطلاحات تصوف، تهران: زوّار.
30
نویری، احمدبن عبدالوهاب (1364)، نهایة الارب فی فنون الادب، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، تهران: امیرکبیر.
31
مجلات
32
لک، منوچهر (1384)، «درآمدی بر شناخت اسطوره و تبیین کارکردهای هویتبخش آن در شعر جنگ»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 3.
33
ORIGINAL_ARTICLE
التماسک المعجمی فی أسلوب تعدّد الحال المفردة القرآنیة
إنّ العلاقة بین الأحوال المجاورة فی أسلوب تعدّد الحال المفردة، قد تظهر فی النسب الدلالیة؛ کالترادف والتضاد، وما إلی ذلک، وقد تؤدّی هذه المجاورة إلى التماسک المعجمی أیضاً، بالإضافة إلى التکیف الدلالی. ترکّز هذه المقالة على دراسة التماسک المعجمی وأثره علی بعض الشواهد القرآنیة لتعدّد الحال المفردة، ودوره فی نص القرآن وإضفاءه المعانی الجدیدة، باستخدام المنهج الوصفی ــ التحلیلی، والاستعمال الموازی لمکوّنات هذا العامل فی نظریة "هلیدی وحسن" ومفاهیمها المتشابهة نسبیاً فی البلاغة التقلیدیة وعلم الدلالة. إنّ الاستعمال الموازی لبعض المفاهیم المشترکة فی حقلی البلاغة القدیمة واللسانیات الحدیثة، یفید فی تصویر التماسک المعجمی وتحلیل المعانی القرآنیة وفهمها بشکل وافٍ. وفقاً لما حصل، فإنّ التناسب أو التضاد، هما عاملا التماسک بین اثنین أو أکثر من الأحوال المعطوفة، وقد أصبح استخدام الکلمات المترادفة أو المتلازمة، عاملا للتماسک بین الأحوال غیر المعطوفة، وهو تماسک معجمی فی اتجاه التماسک النصی للقرآن. فالنسب الدلالیة فی ترکیب الأحوال المفردة، تنطوی على معان أکثر مما فی هذه الکلمات بوحدها، إضافة إلی خلق الصور.
https://iaall.iranjournals.ir/article_88141_5d0572ada1c981a8c7b2b15a20da63c3.pdf
2019-08-23
83
102
القرآن الکریم
التماسک المعجمی
تعدّد الحال المفردة
دلالات الألفاظ
یداله
حیدری
heidari.y1354@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
سید رضا
سلیمان زاده نجفی
najafi@fgn.ui.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
کتابنامه
1
الف) عربی
2
قرآن کریم
3
الآلوسی، محمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
4
ابن أبی الإصبع، عبدالعظیم بن عبدالواحد (بلا تا)، تحریر التحبیر، تحقیق: حفنی محمد شرف، مصر: لجنة إحیاء التراث الإسلامی.
5
ابن أثیر، ضیاءالدین نصرالله بن محمد (1939م)، المثل السائر فی أدب الکاتب والشاعر، تحقیق: محمد محیی الدین عبدالحمید، ج 2، مصر: مطبعة مصطفی البابی الحلبی وأولاده.
6
ابن جنی، أبوالفتح عثمان (1994م)، المحتسب فی تبیین وجوه شواذ القراءات والإیضاح عنها، تحقیق: علی النجدی ناصف و عبدالفتاح إسماعیل شلبی، ج 2، ط 2، القاهرة: المجلس الأعلی للشؤون الإسلامیة.
7
ابن عاشور، محمد بن الطاهر (بلا تا)، التحریر والتنویر، (د.م): مؤسسة التاریخ العربی.
8
ابن عقیل، بهاءالدین عبدالله (1387ش)، شرح ابن عقیل علی ألفیة ابن مالک، ج 1، چ 5، تهران: انتشارات استقلال.
9
ابن هشام الأنصاری، عبدالله بن یوسف (بلا تا)، أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک، ج 2، بیروت: منشورات المکتبة العصریة.
10
ابن هشام الأنصاری، عبدالله بن یوسف (1387ش)، مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب، ج 1، ط 2، تحقیق: محییالدین عبدالحمید، تهران: دارالصادق.
11
أبوحیان الأندلسی، محمد بن یوسف (1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق: صدقی محمد جمیل، بیروت: دارالفکر.
12
البقاعی، إبراهیم بن عمر (بلا تا)، نظم الدرر فی تناسب الآیات والصور، القاهرة: دارالکتاب الإسلامی.
13
التفتازانی، مسعود بن عمر (1387ش)، المطول، التصحیح والتعلیق: أحمد عزّو عنایة، ط 1، دارالکوخ للطباعة والنشر.
14
الجرجانی، عبدالقاهر (2007م)، دلائل الإعجاز، تحقیق: محمد رضوان الدایة، فایز الدایة، ط 1، دمشق: دارالفکر.
15
حسن، عباس (2010م)، النحو الوافی، ج 2، بیروت: مطبوعات الأندلس العالمیة.
16
الدبل، محمد بن سعد (2010م)، دلیل البلاغة القرآنیة، ج 1، ط 2، الریاض: د.م.
17
الدرویش، محییالدین (1415ق)، إعراب القرآن وبیانه، ط 4، سوریة: دارالإرشاد.
18
الراغب الإصفهانی، حسین بن محمد (2009م)، مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، ط 4، دمشق: دارالعلم.
19
الزمخشری، محمود بن عمر (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ط 3، بیروت: دارالکتاب العربی.
20
السامرائی، فاضل صالح (2000م)، معانی النحو، ج 2، ط 1، عمان: دارالفکر.
21
السیوطی، جلالالدین عبدالرحمن (بلا تا)، الإتقان فی علوم القرآن، تحقیق: محمد أبوالفضل إبراهیم، ج 2، السعودیة: وزارة الشؤون الإسلامیة والأوقاف.
22
الصافی، محمود بن عبدالرحیم (1418ق)، الجدول فی إعراب القرآن وصرفه وبیانه، ط 4، بیروت: دارالرشید.
23
الطباطبایی، محمد حسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چ 5، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین.
24
الطبرسی، فضل بن حسن (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمد جواد بلاغی، چ 3، تهران: ناصر خسرو.
25
العکبری، عبدالله بن حسین (بلا تا)، التبیان فی إعراب القرآن، عمان: بیت الأفکار الدولیة.
26
علان، إبراهیم محمود (2002م)، البدیع فی القرآن، أنواعه ووظائفه، الإمارات العربیة المتحدة: إصدارات دائرة الثقافة والإعلام.
27
مطلوب، أحمد (2007م)، معجم المصطلحات البلاغیة وتطورها، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
28
یعقوب، إمیل بدیع (1388ش)، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ط 6، تهران: انتشارات استقلال.
29
ب) فارسی
30
رکعی، محمد؛ شعبان نصرتی (1396ش)، میدانهای معنایی در کاربست قرآنی، چاپ اول، قم: مؤسسه علمی – فرهنگی دارالحدیث.
31
قلیزاده، حیدر (1380ش)، مشکلات ساختاری ترجمه قرآن کریم، تبریز: مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی ـ انسانی دانشگاه تبریز.
32
مجلات
33
ذوقی، امیر (1392ش)، «نگرهای جدید درباره انسجام متنی سورههای قرآن کریم»، دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث، سال ششم، شماره 2، بهار و تابستان، پیاپی 12، صص 151-175.
34
شهبازی، محمود و اصغر شهبازی (1395ش)، «تبیین ظرافتهای بلاغی سوره قیامت و دلالتهای تفسیری آن با رهیافت سبکشناختی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهراء (س)، سال سیزدهم، شماره 4، پیاپی 32، صص 117- 143.
35
فقیه ملک مرزبان، نسرین، (1387ش)، «شور عطف (در بررسی نشانه «و» عطف در صد غزل از سعدی)»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء (س)، سال هفدهم و هجدهم،
36
شماره 68 و 69، زمستان و بهار، صص 145- 168.
37
ج) انگلیسی
38
Halliday M. A. K. & Ruqaiya Hasan (1976), Cohesion in English, London / New York.
39
ORIGINAL_ARTICLE
مقارنة مابعد استعماریة للشخصیة الرئیسیة وغریمها فی روایات الجزایر وإیران الریفیة؛ «الحریق» دیب و «توپ» ساعدی أنموذجاً
تمتاز دراسة الروایات العربیة والفارسیة من منظور النظریات النقدیة المعاصرة بأهمیة بالغة ولربما یکمن المفتاح السحری لإزالة سوء تفاهمات سیاسیة بین القطبین العربی والإیرانی، فی تقویة مثل هذه الدراسات الانتقادیة والثقافیة. هذا وإنّ البلدان العربیة أکثرها عانت من نیر الاستعمار لحقبة طویلة کما فی إیران. تهدف هذه الدراسة برؤیة مابعد استعماریة إلى تبیین الأسالیب الفنیة لکاتبین من الجزایر وإیران حیال الاستعمار الفرنسی والروسی. فبعد تقدیم خلاصة للروایتین یتم البحث عن اختلاف رؤیتهما للشخصیة الرئیسیة والغریم بأسلوب وصفی - تحلیلی ووفقاً للمدرسة الأمریکیة فی الأدب المقارن. وبتقدیم صورة واضحة عن الشخصیة الرئیسیة والغریم فی الروایتین، خلصت الدراسة إلى أنّ "مدفعیة" ساعدی خلافاً لروایة "الحرق" لدیب تتقمّص فیها الشخصیة الرئیسیة قمیص الغریم إذ لا دور لها فی السرد ولو لم تلعب دور الشخصیة الأصلیة. ومن ناحیة أخرى إذا کان ساعدی فی تسییره للحبکة یقوم بإبراز الخصال الأخلاقیة للشخصیات، فإنّ نظیره الجزائری بالترکیز على دور النساء والأطفال، یقوم بالتنویع فی جنس شخصیاته الروائیة. تتمثّل السمات المشترکة لدى الکاتبین فی ما یترتّب على الاستعمار فی الحیاة الریفیة ومقومات: کالاختلاف الطبقی الناتج عن نیر الاستعمار وبالتالی ثورة المجتمع ضد المستعمِر.
https://iaall.iranjournals.ir/article_82210_a899dcd48aa6c252e798876a7446c39a.pdf
2019-08-23
103
124
الحریق
توپ
الشخصیة الرئیسیة
الغریم
مابعد استعماریة
مسعود
محمدی خانقاه
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
AUTHOR
سیدابراهیم
آرمن
shams1516@yahoo.com
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی، کرج
LEAD_AUTHOR
سید بابک
فرزانه
3
استاد گروه زبان و ادبیات عربی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
AUTHOR
کتابنامه
1
الف) عربی
2
أبونضال، نزیه (2006م(، التحوّلات فی الرّوایة العربیة، الطّبعة الأُولی، بیروت: المؤسّسة العربیة للدراسات و النّشر.
3
درار، أنیسة برکان (1984م)، أدب النّضال فی الجزایر، الجزایر: المؤسّسة الوطنیة للکتاب.
4
دیب، محمد (1960م)، الدار الکبیرة، ترجمه: سامی الدروبی، مراجعه عمر شیخا شیرو، الجزایر: مکتبة أطلس.
5
دیب، محمد (1970م)، الحریق، ترجمه: سامی الدروبی، الجزایر: دار الهلال.
6
دیب، محمد (1985م)، ثلاثیة محمد دیب؛ الدار الکبیرة، الحریق، النول، بیروت: دار الوحدة للطباعة و النشر.
7
کارتر، دیفید (2010)، النظریة الأدبیة، ترجمه: د. باسل المسألة: ط1، دمشق: دار التکون.
8
منور، أحمد (2007م)، الأدب الجزائری باللسان الفرنسی نشأته وتطوّره وقضایاه، الجزایر: دیوان المطبوعات الجامعیّة.
9
ب) فارسی
10
ساعدی، غلامحسین، (1356ه. ش)، واهمههای بینامونشان، تهران: آگاه.
11
ساعدی، غلامحسین، )1351ه. ش(، توپ، تهران: نیل.
12
سیمیاری، نسرین، (1391ه. ش)، «تحلیل گزیدهای از آثار غلامحسین ساعدی از منظر جامعهشناسی ادبی»، رساله کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، صص 87–64.
13
عرب بافرانی، علیرضا، (1383 ه. ش)، نقش گفتوگو و لحن در آثار غلامحسین ساعدی، رساله کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران: صص 12-1.
14
عرفانی، علیاکبر، )1389 (، «بررسی عناصر داستانی در آثار غلامحسین ساعدی»، رساله کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، صص 71–49.
15
قادری، فاطمه، (1389 ه. ش)، «سیری در تحول ادبیات معاصر الجزایر»، چاپ اول، یزد: دانشگاه یزد، صص 60–40.
16
مجابی، جواد، )1378 (، شناختنامه غلامحسین ساعدی، تهران: قطره.
17
مجلات
18
ایزدیار، محسن (1395)، «بررسی شخصیتهای قهرمان و ضدّ قهرمان در چند اثر داستانی دهههای هفتاد و هشتاد»، فصلنامة زیباییشناسی ادبی، سال چهاردهم، شماره 28، صص 29-30.
19
پورقریب، بهزاد (1394 ه. ش)، «ادوارد سعید و نظریة پسااستعماری و ادبیات مستعمرهزدایی»، مجله مطالعات انتقادی ادبیات فصلنامه دانشگاه گلستان، سال دوم، شماره ششم، صص 96-85.
20
ساعی، احمد (1358ه. ش)، «مقدمهای بر نقد و نظریة پسااستعماری»، تهران: فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره 73، صص 154-133.
21
شیری، قهرمان (1382)، «پیشدرآمدی بر مکتبهای داستاننویسی در ادبیات معاصر ایران»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز: شماره 189، صص 190-147.
22
قادری، فاطمه (1393ه. ش)، «نقد جامعهشناختی داستان الدّار الکبیره اثر محمد دیب»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال چهارم، صص 50-29.
23
قادری، فاطمه (1395)، «بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی در رمان ابنالفقیر اثر مولود فرعون و داستان مدیر مدرسه اثر جلال آل احمد»، شماره 24، دانشگاه رازی کرمانشاه: کاوشنامه ادبیات تطبیقی، صص 139-119.
24
میرزایی، فرامرز، (1394)، رمان پسااستعماری الجزایر و ویژگیهای محتوایی و زبانی آن، ایران: پژوهشنامه نقد ادب عربی، شماره 10: مجله نقد ادبی دانشگاه شهید بهشتی، صص 268-247.
25
ORIGINAL_ARTICLE
همگرایی زبانی و ادبی عربی و فارسی:
زمینهای برای رواج دیپلماسی علمی میان ایران و دولتهای خلیجفارس
ملتهای فارس و عرب، به خاطر تعامل زبانی و تاریخی، از جنبة فکری و فرهنگی شباهتهای بسیاری دارند. این امر زمینه مساعدی را برای دوستی و نزدیکی دو ملت ایران و عرب، بهویژه کشورهای حاشیه خلیجفارس فراهم کردهاست. بحرانهای کنونی در منطقة خلیجفارس، اهمیت این تعامل تاریخی را به عنوان ابزاری مؤثر برای دوستی ملتهای منطقه، دوچندان میکند. ازآنجاکه یکی از اهداف مهم پژوهشهای تطبیقی، دوستی ملتهاست، به نظر میآید که در سیاست ایران برای عادیسازی و بهبود روابط خود با کشورهای عربی منطقه خلیجفارس، دیپلماسی علمی، به عنوان یک ابزار مهم، جایگاهی ندارد و حوادث سیاسی از تفاهم ادبی و فرهنگ مشترک ملتهای منطقه پیشی گرفتهاست. به نظر میآید که ایران میتواند با تدوین یک راهبرد زبانی و ادبی، از ابزار دیپلماسی فرهنگی و ادبی در بهبود روابط خارجی بهره ببرد. در این راهبرد زبانی، بایستی موانعی مانند ناکارآمدی وضعیت کنونی زبان فارسی، نبود مشوقهای علمی و بیاعتنایی به ترجمه برطرف گردد و به عواملی مانند موقعیت برتر زبان عربی و جایگاه ارزشمند ادبیات معاصر فارسی، گسترش دایره ترجمه، توجه به ادبیات و فرهنگ کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس و روزآمدکردن آموزش زبان فارسی در این کشورها، اهمیت داده شود و لازم است که این راهبرد زبانی با همکاری اساتید دانشگاه و ایجاد انجمنهای علمی مشترک و برگزاری دورههای علمی مشترک اجرا گردد.
https://iaall.iranjournals.ir/article_81583_146343068a62554603cb4847703a9314.pdf
2019-08-23
125
142
همگرایی فرهنگی
دیپلماسی علمی
خلیجفارس
طیبه
امیریان
taebehamiriyan@yahoo.com
1
استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
فرامرز
میرزائی
mirzaeifaramarz@yahoo.com
2
استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
المصادر
1
بدران، إبراهیم، (2007م)، آفاق النظریة الأدبیة المعاصرة – بنیویة أم بنیویات؟، المؤسسة العربیة للدراسات والنشر، الرقم الدولی المعیاری 139789953369844.
2
التویجری، عبدالعزیز بن عثمان، (2014م)، حاضر اللغة العربیة، الطبعة الأولی، الرباط، المنظمة الإسلامیة للتربیة والعلوم والثقافة (إیسسکو).
3
خشبة، سامی، (2002م)، حوار الحضارات، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
4
الخطیب، حسام (1997م)، ملامح فی الأدب والثقافة واللغة، دمشق، منشورات وزارة الثقافة.
5
الریحانی، محمد سعید، (2008م)، الحاءات الثلاث: أنطولوجیا القصة العربیة الجدیدة الحاء الثالثة: أنطولوجیا الحریة، الطبعة الأولی، الترقیم الدولی: 8386549954978.
6
الدهنی، نسرین هانی، (۲۰۰۸)، استقبال الأدب الفارسی المعاصر فی الوطن العربی، الجزء الثانی، بیروت، مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الاسلامی.
7
الشیخ، سمیر، (2010م)، الثقافة و الترجمة (أوراق فی الترجمة)، الطبعة الأولی، بیروت، دار الفارابی.
8
ضیف الله، سید، (2014م)، صورة الشعب بین الشاعر و الرئیس: دراسة فی النقد الثقافی، القاهرة، الکتب خان للنشر والتوزیع.
9
عبود ، عبده، (۱۹۹۹)، الأدب المقارن مشکلات وآفاق، دمشق، اتحاد الکتاب العرب.
10
عزام، عبدالوهاب، (1955م)، الأدب الفارسی، المجلد الأول، القاهرة، دار النهضة المصریة.
11
غنیمی هلال، محمد، (1976م)، الحیاة العاطفیة بین العذریة والصوفیة، القاهرة، دار نهضة مصر.
12
غویار، ماریوس فرانسوا، (۱۹۸۸م) الأدب المقارن، ترجمة هنری زغیب، بیروت، منشورات عویدات.
13
الکک، فیکتور، (2000م)، مختارات من الشعر الفارسی منقولة إلی العربیة، طهران، دار الهدی.
14
المسعودی، علی بن حسین، (۱۹۶۶). مروج الذهب ومعادن الجوهر، شارل بلا، المجلد 2، بیروت، منشورات الجامعة اللبنانیة.
15
یلوح، رشید، (2014م)، التداخل الثقافی العربی- الفارسی من القرن الأول إلی القرن العاشرالهجری، الطبعة الأولی، الدوحة، المرکز العربی للأبحاث ودراسة السیاسات.
16
الدوریات
17
آذرشب، محمدعلی، (1378ش)، «سبل تنشیط العلاقات الثقافیة بین الإیرانیین والعرب»، مجله رسالة التقریب، العدد26، صص133-148.
18
أحمدعلی، صدیق، (2013م)، «إستراتیجیات الترجمة الثقافیة»، أماراباک مجلة علمیة محکمة، الأکادیمیة الأمریکیة العربیة للعلوم والتکنولوجیا، المجلد 4، العدد 11، صص89-98.
19
زکی خضر، محمد، (2008م)، «اللغة العربیة والترجمة الآلیة (المشاکل والحلول)»، مؤتمر التعریب الحادی العشر، المنظمة العربیة للتربیة والثقافة والعلوم، عمان، صص1-36.
20
عباس، دلال، (2010م)، «تأثیر الأدب الفارسی فی اللغة العربیة وآدابها»، مؤتمر الأدب المقارن العربی الفارسی، کلیة الآداب و العلوم الإنسانیة فی الجامعة اللبنانیة، بیروت، صص1-41.
21
عسکری، شریف ومحمد صالح، (1389م)، «العلاقات اللغویة بین العربیة والفارسیة "عوامل التأثیر وطرق التعریب"»، مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة، آکادیمیة العلوم الإنسانیة والدارسات الثقافیة، العدد 12، صص1-17.
22
عصفور، جابر، (2000م)، «حول المشروع القومی للترجمة»، مجلة العربی، العدد 494، صص137-169.
23
العودات، حسین، (2015م)، «اللغة العربیة ودورها فی الوعی القومی»، مجلة المستقبل العربی، العدد 5423، صص151-164.
24
الکتانی، محمد، (1997م)، «أی منظور لمستقبل الهویة فی مواجهة تحدیات العولمة»، بحث مقدم إلی الدورة الأولی لسنة 1997 "العولمة و الهویة"، لآکادمیة المملکة المغربیة، الرباط، صص82-85.
25
محمد حسین، أیاد، (2016م)، «العوامل المؤثرة فی تطور اللغة الفارسیة»، محاضرة فی مرکز بابل للدراسات الحضاریة والتأریخیة فی جامعة بابل، صص267-290.
26
یوسف حسین، کامل، (2011م)، «ترجمة الأعمال الأدبیة الآسیویة الکلاسیکیة والمعاصرة إلی اللغة العربیة»، مجلة نزوی، العدد 67، صص98-111.
27
سلیمی، علی وفرامرز میرزایی، (1391م)، «تأملی در جایگاه فرهنگ وادب فارسی در عرصه مجلات عربی»، مجله گزارش میراث، دوره دوم، سال 6، شماره 3 و 4، صص 43-49.
28
معروف، یحیی، (2004م)، «دور الترجمة والمترجمین فی حوار الحضارات»، المؤتمر الدولی الأولی «دور اللغة فی حوار الحضارات»، جامعة أصفهان.
29
میردهقان، میهن ناز وفرنوش طاهرلو، (1390ش)، «تأثیر فرهنگ ایرانی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان»، ادب پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی، سال 1، شماره 2، صص115-131.
30
میرزایی، فرامرز وابوالفضل رحمنی، (1391ش)، «ترویج و تقویت زبان وادبیات فارسی در مصر؛ فرصتها، چالشها»، ماهنامه روابط فرهنگی (نشریه پژوهشی-تحلیلی)، سال 1، شماره7 ، صص21-32.
31
نظری منظم، هادی، (1389ش)، «الأدب المقارن: تعریفه ومجالات البحث فیه»، فصلیة الأدب المقارن بجامعة شهید باهنر کرمان، السنة 1، العدد2، صص237- 221.
32
نورالدین، علی یوسف، (2010م)، «الأدب الفارسی فی وجدان الشعوب رحلة الهام... وهیام "کلیلة و دمنة" نموذجاً»، الدراسات الأدبیة، الرقم70و71و72، صص252-265.
33
المواقع الإنترنتیة
34
حمدان، غسان (06/1. /2016م)، «السلام الأدبی بین إیران والعرب»، مجلة الکترونیة ثقافات،
35
www.thaqafat.com.
36
کرکود، ملیکة (15/05/2014م)، «الترجمة فی الوطن العربی بین الرکود والتحدیات»،
37
www.france24.com
38
ORIGINAL_ARTICLE
دور أقسام اللغة العربیة وآدابها فی ازدهار الرحلات السیاحیة
بالتأکید علی جنوب وشمال الخلیج الفارسی
هناک فی الجامعات الإیرانیة الکثیر من النخب وطلاب اللغة حیث یساعد توظیف قدراتهم ولاسیما فی مجال رفع مستوی الرحلات السیاحیة، علی توسیع نطاق التواصل الثقافی والاقتصادی بین الدول المحاذیة للخلیج الفارسی. تتابع هذه المقالة وفقاً للمنهج الوصفی-التحلیلی الإجابة عن هذا السؤال: ما هو دور أقسام اللغة العربیة وطاقاتها فی ازدهار النشاط السیاحی بین الدول المحاذیة للخلیج الفارسی؟ تشیر نتائج المقالة أنّ الفرص متاحة لتوظیف قدرات أقسام اللغة العربیة بصفتها الرائدة فی مجال النشاط السیاحی فی منطقة الخلیج الفارسی، وذلک رهن تطویر الرؤیة إلی خلق فرص العمل، وتحویل العلم إلی فرص للعمل، وتکوین الشرکات القائمة علی أساس اللغة، الدائرة علی مدار اللغة العربیة. إنّ الاهتمام بشتّی الفروع السیاحیة کالزیارة والسیاحة التجاریة والسیاحة البیئیة التاریخیة، والسیاحة الصحیة والسیاحة العلمیة والریاضیة والسیاحة الطلابیة، من جانب؛ وخلق آلیات کتصمیم مادة «توظیف اللغة العربیة فی السیاحة الإیرانیة» فی الجامعات، وتحدید وتربیة الناطقین باللغة المحترفین والملمّین بالتراث الثقافی فی البلدان المحاذیة للخلیج الفارسی، وإقامة دورات المهارات لتطویر معرفة متخرّجی اللغة العربیة بالقضایا السیاحیة، وتنظیم رحلات لطلاب اللغة بین الجامعات العربیة والإیرانیة، وعقد اتفاقیات ضروریة بمشارکة مؤسسة التراث الثقافی، ومؤسسة الثقافة والعلاقات الإسلامیة، ومؤسسة الحجّ والزیارة، والمستشاریة الثقافیة فی البلدان المحاذیة للخلیج الفارسی، من جانب آخر تساعد أقسام اللغة العربیة بالجامعات الإیرانیة علی الاهتمام بتطویر العمل فی المجالات السیاحیة بین الدول المحاذیة للخلیج الفارسی. یُقترح تکوین قطب لائق بین سلطنة عمان والجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة کنموذج.
https://iaall.iranjournals.ir/article_75229_6de1ea0eda99a074f24431af7a9a7a1b.pdf
2019-08-23
143
160
اللغة العربیة
الرحلات
الخلیج الفارسی
الجامعات
أقسام اللغة العربیة وآدابها
رقیه
رستم پورملکی
dr.rostampur2020@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه الزهرا (س)
LEAD_AUTHOR
مهناز
اعتضادی فر
aetezadifar@gmail.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه الزهرا (س)
AUTHOR
کتابنامه
1
الف) کتاب
2
نای جوزف (1387)، قدرت نرم، مترجم: سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، دانشگاه امام صادق (ع).
3
ب) پایاننامه
4
فرمانی لیلا (1389)، ارزیابی گردشگران اروپایی از عملکرد راهنمایان تور در ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت جهانگردی گرایش بازاریابی دانشگاه علامه طباطبایی.
5
کمالی یحیی (1387)، بررسی سیاستهای توسعه گردشگری ایران با استفاده از مفهوم مرجعیت (برنامه سوم و چهارم توسعه)، تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی.
6
ج) مجلات
7
آشنا حسامالدین (1386)، «دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی، پیوندها و اهداف»، دانش سیاسی دوفصلنامه علمیتخصصی علوم سیاسی دانشگاه امام صادق، شماره 6.
8
رجبی، فرهاد (1395)، «چالش تجاریسازی آموزش زبان عربی در ایران»، مجله علمیپژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، پاییز.
9
نجات دهکردی، سودابه (1389)، «نقش همگرایی فرهنگی کشورهای اسلامی»، مجموعه مقالات کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
10
کاظمی سهلوانی، حسن و مددی، فیضالله (1394)، «زبان عربی در خدمت صنعت گردشگری ایران»، مجله علمیپژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، پاییز.
11
حیدریان شهری، احمدرضا و مهدویآرا، مصطفی (1395)، «بررسی فرصتهای شغلی مرتبط با رشته زبان عربی (بررسی موردی شهر مشهد)»، مجله علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، تابستان.
12
مهرعلیزاده یدالله (1396)، گردشگری و آموزش عالی ایران: تعامل یا تقابل فصلنامه آموزش محیطزیست و توسعه پایدار، دوره 5، شماره 3، بهار 1396، صفحه 39-52.
13
نظری، یوسف و کیانی، حسین (1395)، «نقش هسته کارآفرینی در توسعه کارآفرینی برای رشته زبان و ادبیات عربی»، مجله علمیپژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، پاییز.
14
د) اینترنت
15
بای سلامی، ابراهیم (14/10/1392)، «پروفسور جعفری و گفتمان گردشگری»، روزنامه دنیای اقتصاد:
16
http://donya-e-eqtesad. com
17
سرپرست امور شرکتها و مؤسسات دانشبنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، «مصاحبه با اداره پژوهشهای خبری معاونت سیاسی صداوسیما»، پایگاه اینترنتی خبرگزاری صداوسیما.
18
رحمانی موحد خبرگزاری صداوسیما (19/11/95)، رتبه 50 برای ایران در صنعت گردشگری، «اظهارات معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری».
19
باشگاه خبرنگاران جوان (31/2/1394).
20
ظریف محمدجواد (29/5/1396)، مصاحبه با برنامه گفتوگوی ویژة خبری« پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه»:
21
http://www.mfa.gov.ir
22
مونسیان علیاصغر (15/6/1396)، «هر گردشگر در کشور به انداز 30 بشکه نفت شغل ایجاد میکند»، روزنامه کلید.
23
محمدهادی، همایون (9/11/92)، «گزارش نشست تخصصی گردشگری اسلامی و ارتباطات بین فرهنگی»:
24
http://www.ihcs.ac.ir
25
روزنامه رسمی کشور (21/1/1396)، «متن قانون برنامه ششم»:
26
http://www.rrk.ir
27
نخستین جلسه ایجاد استارتآپهای درآمدزا برای دانشجویان زبان و ادبیات عربی:
28
http://adabiat.alzahra.ac.ir
29
اhttp://www.beta-iatefl.hit
30