khalil hamdawi؛ ali khezri؛ محمد جواد پورعابد
چکیده
نقد جامعه شناختی شکلی از نقد ادبی است که می کوشد ادبیات را در چارچوب اجتماعی گستردهتری قرار دهد. تجزیه و تحلیل رابطه ادبیات و جامعه پایه و اساس ظهور نقد جامعه شناسی ادبیات است و این رویکرد بر ساختار تأثیر ادبی و رابطه آن با جامعه تمرکز دارد. رویکرد ساختارگرایی تکوینی بر این باور است که تفکر جمعی، خالق اثر ادبی است؛ در حالی ...
بیشتر
نقد جامعه شناختی شکلی از نقد ادبی است که می کوشد ادبیات را در چارچوب اجتماعی گستردهتری قرار دهد. تجزیه و تحلیل رابطه ادبیات و جامعه پایه و اساس ظهور نقد جامعه شناسی ادبیات است و این رویکرد بر ساختار تأثیر ادبی و رابطه آن با جامعه تمرکز دارد. رویکرد ساختارگرایی تکوینی بر این باور است که تفکر جمعی، خالق اثر ادبی است؛ در حالی که نویسنده، آگاهی و تفکر جمعی را سازماندهی و هماهنگ می کند و مسائل اجتماعی توسط نویسنده و جهان بینی او در آثار ادبی انعكاس می یابد. از آنجایی که رمان تصویری عینیت گرا از دیدگاه و افکار نویسنده درباره وضعیت فکری و فرهنگی می باشد، این مقاله به دنبال خوانش انتقادی جامعه شناختی از رمان "ناقه صالحه" از سعود السنعوسی بر اساس رویکرد ساختارگرایی تکوینی است. در این پژوهش برآنیم با تأمل در متن این رمان، مسائل اجتماعی که جامعه قبیله ای کویت در قرن بیستم با آن روبرو بوده را به تصویر بکشیم و اهمیت این رمان را در به تصویر کشیدن نظام قبیله و آشکار ساختن جنبه های اجتماعی نهفته در آن نشان دهیم. نتایج پژوهش نشان می دهد که رمان کوشیده است از ساختار قبیله و مسایل آن در چارچوب شخصیت ها سخن بگوید وساخت اجتماعی قبیله که بر پایه دلالت هایی بنا نهاده شده، نشان داده شود. همچنین آگاهی ایجاد شده توسط برخی شخصیت ها مانند دخیل و صالحه به عنوان قهرمان رمان، دلیلی برای ایجاد دیدگاهی متفاوت با واقعیت ثابت قبیله بود.
امین نظری تریزی؛ سید فصل الله میر قادری
چکیده
بررسی رغبت دانشجویان زبان عربی در دانشگاههای ایران به یادگیری ادبیات معاصر عربی چکیدهدرس ادبیات معاصر عربی به خاطر تأثیر چشمگیرش در پیشبرد مهارتهای زبانی و نقش برجستۀ آن در ابعاد فرهنگی و فنی، در آموزش زبان بیگانه اهمیت فراوانی دارد؛ از این رو افزایش رغبت دانشجویان به این واحد درسی ضروری به نظر میرسد؛ با توجه به این مسئله پژوهش ...
بیشتر
بررسی رغبت دانشجویان زبان عربی در دانشگاههای ایران به یادگیری ادبیات معاصر عربی چکیدهدرس ادبیات معاصر عربی به خاطر تأثیر چشمگیرش در پیشبرد مهارتهای زبانی و نقش برجستۀ آن در ابعاد فرهنگی و فنی، در آموزش زبان بیگانه اهمیت فراوانی دارد؛ از این رو افزایش رغبت دانشجویان به این واحد درسی ضروری به نظر میرسد؛ با توجه به این مسئله پژوهش حاضر قصد دارد رغبت دانشجویان زبان عربی در دانشگاههای ایران را به یادگیری واحد درسی ادبیات معاصر عربی بر اساس سیاهۀ تئودوفسکا (2016م) مورد بررسی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی پیمایشی است و نمونۀ پژوهش از 56 دانشجو پسر و دختر دانشگاههای اصفهان و شیراز تشکیل شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که دانشجویان زبان عربی به خواندن داستان کوتاه در مقایسه با انواع ادبی دیگر از قبیل؛ رمان و نمایشنامه رغبت زیادی دارند؛ بکارگیری راهبردهای سنتی از سوی مدرس، تدریس متنهای طولانی، ظهور مسائل فرهنگی ناشناخته در متن، رعایت نکردن معیار ارائه متون از آسان به سخت، از جمله مهمترین موانع فراروی دانشجویان در یادگیری ادبیات معاصر عربی و کاهش رغبت آنها به شمار میرود. برای افزایش رغبت دانشجویان و بهبود یادگیری و یاددهی در این درس پیشنهاد میشود که مدرس اطلاعات فرهنگی وابسته به متن ادبی را در اختیار دانشجویان قرار داده، و با استناد به راهبرد کلاس معکوس بخشی از محتوای تدریس به صورت کلیپهای ویدیویی قبل از شروع کلاس در منزل در اختیار دانشجو قرار داده شود؛ و همچنین افزایش ارتباط و مشارکت بین دانشجویان در خوانش متون و بررسی آن، اجرای تمارین زبانی گوناگون به عنوان بخش مکمل در روند یادگیری، و ساده سازی و خلاصه سازی متون پیشنهاد میشود.
زهرا صادقی؛ کبری روشنفکر؛ فرامرز میرزائی؛ خلیل پروینی
چکیده
جهانی شدن فرهنگی از جمله پدیدههای مهم و تاثیرگذار دوران معاصر است که از دهه 70 ميلادی بر روند رماننویسی در الجزاير تأثیر گذاشت و باعث شد نویسندگان این کشور برای مقابله با هجمه فرهنگی اين پدیده به خاصگرایی فرهنگی روی بیاورند. اما نکته قابل تامل در مورد رمانهای دهه هفتاد این است که نویسندگان الجزایری با وجود اهتمام به خاصگراییفرهنگی، ...
بیشتر
جهانی شدن فرهنگی از جمله پدیدههای مهم و تاثیرگذار دوران معاصر است که از دهه 70 ميلادی بر روند رماننویسی در الجزاير تأثیر گذاشت و باعث شد نویسندگان این کشور برای مقابله با هجمه فرهنگی اين پدیده به خاصگرایی فرهنگی روی بیاورند. اما نکته قابل تامل در مورد رمانهای دهه هفتاد این است که نویسندگان الجزایری با وجود اهتمام به خاصگراییفرهنگی، سعی کردند با توجه به تغییرات و مقتضیات زمان حرکت کنند که این امر منجر به نوعی دوگانگی و تضاد در تعدادی از این آثار شده که رمان "ریح الجنوب" اثر عبد الحمید بن هدوقه را میتوان نمونه بارز این پدیده به شمار آورد. این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از نظریه "الگوهای پنهان فرهنگی" عبد الله غذامی، تقابل خاصگرایی فرهنگی و جهانی شدن در رمان "ریح الجنوب" اثر عبدالحمید بن هدوقه را مورد مطالعه قرار میدهد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رویکرد دوگانه نویسنده به خاصگرایی فرهنگی از یک سو و انعطاف پذیری و گشایش فرهنگی و همگام شدن با تغییر و تحولات روز از سوی دیگر، منجر به تقابل یا تعارض الگوهای فرهنگی در رمان "ریح الجنوب" گردیده که این تقابل، بیشتر در موضوعات دین، مکان، شیوه زندگی، آداب و رسوم و هنجارهای اجتماعی نمود یافته و به تبع آن آثار و نتایج منفی چون انزوا، گوشهگیری، از خود بیگانگی فرهنگی، پراکندگی و بحران هویت در میان شخصیتهای رمان به وجود آورده است. این تحقیق همچنین نشان میدهد که تقابل الگویی میان خاصگرایی فرهنگی و جهانی شدن در رمان "ریح الجنوب" در رابطه با مسئله زن پررنگ نمود یافته که این امر ناشی از نشر مفاهیم و ارزشهای مرتبط به حقوق زنان از سوی جهانشدن فرهنگی و مبارزه زن به حاشیه رانده شده در رمان برای احقاق آن و در مقابل، دفاع سرسختانه سلطه مردسالار از مفاهیم و ارزشهای منفی خاصگرایی فرهنگی چون تعصب، غیرت، ناموس و آبرو و سلطهجویی بوده است.
حميدرضا مشايخي؛ سوگل عسکری کاسب
چکیده
یُعدّ اللون من الظواهر الّتي تتواصل بین داخل الإنسان وخارجه والدراسة السیکولوجیة للألوان طریقة جیدة لتحلیل ردود أفعال الإنسان تجاهها. واختبار ماکس لوشر الثمانية هو إحدی الاختبارات العلمیة للتحلیل النفسي التي تعتمد علی بیانات وأرقام من ثمانیة ألوان مختلفة والألوان بما فیها من معان مختلفة تستخدم علی نطاق واسع فی الشعر وتکشف ...
بیشتر
یُعدّ اللون من الظواهر الّتي تتواصل بین داخل الإنسان وخارجه والدراسة السیکولوجیة للألوان طریقة جیدة لتحلیل ردود أفعال الإنسان تجاهها. واختبار ماکس لوشر الثمانية هو إحدی الاختبارات العلمیة للتحلیل النفسي التي تعتمد علی بیانات وأرقام من ثمانیة ألوان مختلفة والألوان بما فیها من معان مختلفة تستخدم علی نطاق واسع فی الشعر وتکشف عن الوجوه الخفیة لشخصیة الشاعر معتمدة علی المقاییس النفسیة. محمد عفیفي مطر هو شاعر مصري معاصر قام باستخدام الألوان فی قصائده والتعبیر عن أحاسیسه تجاه العالم الواقع مستعیناً بها. إذن تحاول هذه الدراسة وعبر المنهج الوصفي - التحليلي أن تتناول مدی تأثیر الألوان فی أشعاره علی ضوء اختبار ماکس لوشر وتحلل ردود أفعاله تجاهها. فنتائج البحث حسب المجموعة الأولی من الألوان الأحمر والأخضر لاختبار لوشر تبین العاطفة الثوریة وروح النضال وانتقاد الحکومة والشجاعة والثقة بالنفس والمجموعة الثانیة من لوني الأسود والأصفر تعبیر عن موقفه المتشائم أمام المجتمع المصري وخیبة أمله إلی المستقبل فالمجموعة الثالثة بما فیها من لوني الرمادي والأزرق توضح مشاعره من الحب والسّلام مما یجعل المرء یشعر بالذنب من خلال نظرته إلی الحالة الراهنة. وفي الختام تعبر المجموعة الرابعة من لوني البني والأرجواني عما یدلّ علی عزوف الشاعر أمام المشاعر من الحب والراحة والفردیة.
حبیب کشاورز
چکیده
نظریه سلسله مراتب نیازهای آبراهام مزلو یکی از نظریههای مشهور انسانشناسی است. در این نظریه نیازهای انسان به ترتیب به پنج دسته نیازهای فیزیولوژیکی، نیاز به امنیت، نیازهای عاطفی و احساسی، نیاز به احترام و نیاز خودشکوفایی تقسیم می شود. بر طبق نظریه مزلو، ابتدا باید نیازهای قاعده هرم برطرف شود تا نیازهای رأس هرم ظهور یابد؛ یعنی انسان ...
بیشتر
نظریه سلسله مراتب نیازهای آبراهام مزلو یکی از نظریههای مشهور انسانشناسی است. در این نظریه نیازهای انسان به ترتیب به پنج دسته نیازهای فیزیولوژیکی، نیاز به امنیت، نیازهای عاطفی و احساسی، نیاز به احترام و نیاز خودشکوفایی تقسیم می شود. بر طبق نظریه مزلو، ابتدا باید نیازهای قاعده هرم برطرف شود تا نیازهای رأس هرم ظهور یابد؛ یعنی انسان باید در ابتدا نیازهای فیزیولوژیک، را برطرف کند تا به نیازهای ایمنی، احترام و عشق، مرحله خودشکوفایی برسد. رسیدن به هر مرحله مشروط به برطرف شدن نیازهای مرحله قبل است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به دنبال بررسی شخصیت اصلی رمان الخبز الحافی اثر محمد شکری بر اساس هرم نیازهای مزلو هستیم. در این داستان ابتدا غلبه با نیازهای فیزیولوژیک از جمله خوارک، پوشاک و مسکن است و نیاز به امنیت نیز بخشی از نیازهای شخصیت اصلی داستان را تشکیل میدهد. نیازهای اولیه این شخصیت در داستان فرصت تأمین نمییابند تا حدی که هیچ اثری از نیاز به احترام یا خودشکوفایی که در مراحل بعدی هرم قرار میگیرد، وجود ندارد.
حسن اسماعيل زاده باوانی؛ علی صیادانی؛ علی مصطفی نژاد
چکیده
توسعه نظریه استعاره شناختی توسط لیکاف و جانسون، تحقیقات زیادی در مورد استعاره ایجاد کرد و توسط فورسویل با پژوهش در مورد استعاره بصری و چندوجهی دنبال شد. اینمطالعه در یکروش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی تناسب شیوه فورسویل برای تحلیل پوسترهای عربی اربعین، بیان شباهت مبدا و مقصد در استعارههای چندوجهی، در جهت انتقال مفاهیم فرهنگی ...
بیشتر
توسعه نظریه استعاره شناختی توسط لیکاف و جانسون، تحقیقات زیادی در مورد استعاره ایجاد کرد و توسط فورسویل با پژوهش در مورد استعاره بصری و چندوجهی دنبال شد. اینمطالعه در یکروش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی تناسب شیوه فورسویل برای تحلیل پوسترهای عربی اربعین، بیان شباهت مبدا و مقصد در استعارههای چندوجهی، در جهت انتقال مفاهیم فرهنگی و ارزشی ازطریق ترکیبی از تصویر و متن میپردازد که هدفش ایجاد انگیزه شناختی برای اربعین است. بدینمنظور با بررسی سیپوستر با محتوای اربعین در خبرگزاریها، سهپوستر حاوی مفاهیم استعاری، انتخاب و سپس بهلحاظ تطابق مفهوم استعاری در سطح کلام و تصویر، به بررسی پوسترها پرداخته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد پوسترهای تبلیغاتی اربعین، دارای ساز و کارهای شناختی استعاره، مجاز و طرحوارههای تصویری هستند؛ همگی هم اجزای تصویری و هم زبانی دارند که در ارتباط و مکمل یکدیگرند. در پوسترها، متن بیش از آنکه کارکردی صرفا تثبیتی داشته باشد، کارکردی تقویتی دارد. علاوه بر اطلاعات زبانی، اطلاعاتی دیگر از جنس همان تصاویر بههمراه بافت فرهنگی به تثبیت عوامل در تصاویر کمک میکنند.
بهنام آقايي نژاد؛ مريم جلائي
چکیده
از آنجايي که در متون آموزشی، تصاویر نقش قابل توجهي را ایفا میکنند لذا کاربست روشمند آن میتواند موجب تسهیل یادگیری و افزایش عملکرد شناختی فراگیران شود. در پژوهش حاضر، تصاویر کتابهای عربی متوسطه اول از لحاظ ابعاد مختلف بازنمایی شامل بُعد فرایند، شخصیت و محیط بر اساس نشانه شناسی اجتماعی کرس و ون لیوون (2006) و نيز چگونگی انتقال معنای ...
بیشتر
از آنجايي که در متون آموزشی، تصاویر نقش قابل توجهي را ایفا میکنند لذا کاربست روشمند آن میتواند موجب تسهیل یادگیری و افزایش عملکرد شناختی فراگیران شود. در پژوهش حاضر، تصاویر کتابهای عربی متوسطه اول از لحاظ ابعاد مختلف بازنمایی شامل بُعد فرایند، شخصیت و محیط بر اساس نشانه شناسی اجتماعی کرس و ون لیوون (2006) و نيز چگونگی انتقال معنای تصاوير متناسب با دانش فراگیران و رشد شناختی و ادراکی آنها بر اساس دیدگاه رشدشناسی گو و فنگ (2015) به روش کمی و کیفی و با استفاده از بازبينه (چکليست) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد در بیشتر تصاویر در ابعاد معنای بازنمایی، الگوی مناسب در گزینش تصاویر در پايههای هفتم تا نهم متناسب با روند رشد شناختی و ادراکی فراگیران وجود ندارد؛ زیرا در بررسی بُعد فرایند، تغییرات رشدی و شناختی از شیوه فرایند روایتی به مفهومی در تصاویر کتابهای پایه هفتم تا نهم به طور کامل رعایت نشده است. در بُعد شخصیت نيز تغییرات رشدی و شناختی از تصاویر کارتونی به تصاویر واقعی رعایت نشده و فقط از شخصیتهای فردی و گروهی تا حدودی استفاده شده است. از نظر بُعد محیط نیز تغییرات رشدی و شناختی از محیطهای بومی به محیطهای غیر بومی در تصاویر پایه هفتم تا نهم وجود ندارد. نتایج این پژوهش میتواند به مؤلفان کمک کند تا در چاپهای آتي این کتابها تصاویری مناسب با تغییرات رشدی و شناختی فراگیران انتخاب کنند تا تسهيلکننده یادگیری آنها باشد.
جهانگیر امیری؛ فرشته جمشیدی
چکیده
رمان للية النهر اثر علی احمد باکثیر که ترسیمگر نظام فاسد سرمایهداری مصر در جنگ جهانی دوم است. شخصیت اصلی این داستان «فؤاد حلمی» است که با نوعی از روانرنجوری برخاسته از جامعه و محیط اطرافش روبرو است. نظریۀ شخصیّت کارن هورنای و دیدگاههای نقدی او در مورد شخصیّت روان رنجور، زمینه را برای نقد روان شناسی آثار ادبی و شخصیّتهای ...
بیشتر
رمان للية النهر اثر علی احمد باکثیر که ترسیمگر نظام فاسد سرمایهداری مصر در جنگ جهانی دوم است. شخصیت اصلی این داستان «فؤاد حلمی» است که با نوعی از روانرنجوری برخاسته از جامعه و محیط اطرافش روبرو است. نظریۀ شخصیّت کارن هورنای و دیدگاههای نقدی او در مورد شخصیّت روان رنجور، زمینه را برای نقد روان شناسی آثار ادبی و شخصیّتهای داستانی فراهم آورد. رمان لیلة النهر دارای زمینههای روانشناسی است و نظریۀ روان شناسی کارن هورنای بر روی شخصیّتهای آن کاملاً منطبق است. بر این اساس، این جستار بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و طبق نظریۀ شخصیّت کارن هورنای به تحلیل روانکاوانۀ فؤاد حلمی، قهرمان داستان بپردازد. بر اساس یافتههای پژوهش، فؤاد حلمی، شخصیّت روان رنجوری است که دارای یک خود انگاره و دنیای غیر واقعی و بسیار آرمانگراست. او برخی از نیازهای شخصیّتهای حرکت به دور از مردم همچون نیاز به استقلال، خودکفایی، کمال گرایی و برخی دیگر از نیازهای گرایش علیه مردم مانند بهرهکشی از دیگران و میل به تحسین شدن را داراست.
شلیر احمدی؛ حجت رسولی
چکیده
جاحظ، از پیشاهنگان نقد ادبی قدیم، از نقد ذوقی صرف عبور کرده؛ مهمترین مبانی نقدی را مطرح ساخته و از تأثیرگذارترین ناقدان در سوق دادن نقد ادبی به سمت نقد بلاغی است. وی بهعنوان یک ادیب متکلم معتزلی، که برای اثبات اعجاز قرآن به نظم و مبانی زیباییشناختی آن میپردازد، در ارزیابی اثر ادبی نیز به زیبایی شکلی توجه دارد تا بدانجا که ...
بیشتر
جاحظ، از پیشاهنگان نقد ادبی قدیم، از نقد ذوقی صرف عبور کرده؛ مهمترین مبانی نقدی را مطرح ساخته و از تأثیرگذارترین ناقدان در سوق دادن نقد ادبی به سمت نقد بلاغی است. وی بهعنوان یک ادیب متکلم معتزلی، که برای اثبات اعجاز قرآن به نظم و مبانی زیباییشناختی آن میپردازد، در ارزیابی اثر ادبی نیز به زیبایی شکلی توجه دارد تا بدانجا که در عصر جاحظ ادبیات و شعر صناعت خوانده شد. از سوی دیگر، از رویکردهای مهم نقدیِ اوایل قرن بیستم صورتگرایی روسی است که پایهگذاران آن ادبیّت متن را موضوع علم ادبی دانستند و اصولی را با روشی علمی برای کشف قوانین سازندة فرم ادبی بنا نهادند. براساس تحقیقات انجام شده، دیدگاههای جاحظ در نقد، بیارتباط با رویکرد صورتگرایی نیست و ای بسا کاملاً با رویکرد صورتگرایی تطبیق داشته باشد، تبیین این موضوع و اینکه چه میزان آراء نقدی جاحظ مؤید چنین ادعاییست موضوعی است که این مقاله عهدهدار آن است و میکوشد، براساس شاخصترین اصول نقد فرمالیستی روسی، آراء مهم نقدی جاحظ را در دو کتاب البیان والتبیین و الحیوان ریشهیابی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیل محتوایی بررسی کند تا مشخص گردد تا چه میزان اندیشههای جاحظ در زمینة نقد ادبی با کنار هم نهادن سرنخها هماهنگ با رویکرد صورتگرایی روسی است. بررسیها نشان داد که در آثار جاحظ شواهد مکفی در اثبات رویکرد فرمالیستی جاحظ وجود دارد و بر این اساس میتوان این رویکرد را از رویکردهای غالب نقد ادبی عربی قدیم دانست.
راضیه رفیعی؛ داریوش نژاد انصاری
چکیده
هدف مطالعهی حاضر بررسی تأثیر کوتاهمدت وبلندمدت رویکرد تکلیفمحور در آموزش زمانهای فعلی عربی به عربی آموزان ایرانی است. روش پژوهشی اتخاذ شده از نوع شبه تجربی است. شرکتکنندگان شامل 40 دانشآموز دختر و 40 دانشآموز پسر سال یازدهم رشتهی علوم انسانی در شهر فلاورجان، استان اصفهان است. هشت زمان فعلی شامل ماضی ساده، ماضی نقلی، ماضی ...
بیشتر
هدف مطالعهی حاضر بررسی تأثیر کوتاهمدت وبلندمدت رویکرد تکلیفمحور در آموزش زمانهای فعلی عربی به عربی آموزان ایرانی است. روش پژوهشی اتخاذ شده از نوع شبه تجربی است. شرکتکنندگان شامل 40 دانشآموز دختر و 40 دانشآموز پسر سال یازدهم رشتهی علوم انسانی در شهر فلاورجان، استان اصفهان است. هشت زمان فعلی شامل ماضی ساده، ماضی نقلی، ماضی استمراری، ماضی بعید، ماضی التزامی، مضارع اخباری، مضارع التزامی، و مستقبل به همراه شکل منفی آنها به دانشآموزان در دو گروه آموزش دادهشد. در گروه کنترل زمانها با استفاده از روش دستور-ترجمه تدریس شد. درحالیکه، گروه آزمایشی آموزش را با رویکرد آموزشی تکلیفمحور دریافت-کردند. آزمون دستور طراحیشده توسط محققان یکبار پیش از آموزش، بار دیگر پس از آموزش، و در آخر سه هفته بعد از آزمون دوم به دانشآموزان دادهشد. نمرات زبانآموزان در هر دو گروه در پسآزمون و پسآزمونباتاخیر نسبت به پیشآزمون پیشرفت چشمگیری داشت. اما تأثیر استفاده از تکلیف بطور معناداری نسبت به بکارگیری شیوهی دستور-ترجمه بیشتر و ماناتر بود. بهعلاوه، زبان-آموزن در گروه آزمایشی (تکلیف-محور) عملکرد بهتری در ساختارهای فعلی پیچیدهتر داشتند. این امر میتواند بهعلت ماهیت ارتباطی و نزدیک به واقعیت فعالیتها باشد. درواقع، نتایج بیانگر کارآمدی این رویکرد نوین در زمینهی آموزش عربی هستند.
جواد عابدی؛ hassan majidi؛ mohammad ghafourifar
چکیده
نقد روانشناسی متون ادبي و آثار هنري براي شناخت شخصيت صاحب اثر، يکي از برجستهترين روشهاي نقدي است. این نوع از نقد ادبی میکوشد تا با تبیین جریان باطنی و احوال درونی شاعر، تأثیری که محیط، جامعه و سنن در تکوین این جریانها داشته را مطالعه کند. فرويد بهعنوان بنيانگذار روانكاوي توانست با تحليل رواني مؤلف از خلال آثارش، قرائت تازهاي ...
بیشتر
نقد روانشناسی متون ادبي و آثار هنري براي شناخت شخصيت صاحب اثر، يکي از برجستهترين روشهاي نقدي است. این نوع از نقد ادبی میکوشد تا با تبیین جریان باطنی و احوال درونی شاعر، تأثیری که محیط، جامعه و سنن در تکوین این جریانها داشته را مطالعه کند. فرويد بهعنوان بنيانگذار روانكاوي توانست با تحليل رواني مؤلف از خلال آثارش، قرائت تازهاي از متون ادبي و آثار هنري ارائه دهد. او بیان داشت روان آدمي ابزارهايي را برای رهایی از فشار روانی و دفاع از خود در اختيار دارد كه به آن مكانيسمهاي دفاعي گفته ميشود. بررسی چنین مکانیسمهایی سبب میشود دلایل برخی رفتارها و گفتارهاي به ظاهر عادي، آشکار گردد. اشعار شاعران يکي از انواع ادبي است که بازتاب شخصيت آفريننده اثر در آن نمود مییابد. ابنرومي از هجویهسرایان برجسته عصر عباسي است که زندگي روی خوشی به وی نشان نداد و در وجود خود حقارتهاي جسماني و اجتماعي را احساس ميکرد، در نتيجه هجویات وی عرصة جولان عقدههاي روانی او گشت. اين پژوهش در تلاش است تا با روش توصیفیـ تحلیلی، با رویکرد نقد روانشناسي به تبیین شخصيت ابن رومي از رهگذر هجویاتش در چارچوب نظرية مکانیسمهای دفاعی فروید بپردازد و تعارض درونی شخصیت او را تبیین و تأثیرات آن بر زندگی و جهان بیرون او را نشان دهد. نتیجه پژوهش نشان می دهد ابن رومی برای رهایی و یا کاهش فشار روانی ناشی از شکست و ناکامی و کشمکش روانی و عاطفی از مکانیسمهای دفاعی چون: همانندسازی با پرخاشگری، جابجاسازی در وصف طبیعت، بازگشت به دوران جوانی، جبران و دلیل تراشی بهره گرفته است.
سید حسین مرعشی
چکیده
نثر ادبی عربی معاصر در ایران، موضوع مهم و ناشناختهای است که تاکنون به آن پرداخته نشده است. از میان انواع اینگونه ادبی، در این دوره، نامههای عربی، از نظر کمیت، از جایگاه ویژهای برخوردار است. از جمله نامههای قابل توجه در اوایل این دوره نامهای است که فاضل گروسی برای دوست خود محمدسعید رضوی همدانی معروف به آقاسعید مجتهد ...
بیشتر
نثر ادبی عربی معاصر در ایران، موضوع مهم و ناشناختهای است که تاکنون به آن پرداخته نشده است. از میان انواع اینگونه ادبی، در این دوره، نامههای عربی، از نظر کمیت، از جایگاه ویژهای برخوردار است. از جمله نامههای قابل توجه در اوایل این دوره نامهای است که فاضل گروسی برای دوست خود محمدسعید رضوی همدانی معروف به آقاسعید مجتهد نوشته است. غرض اصلی از نگارش این نامه سرزنش آقا سعید مجتهد به خاطر ازدواج مجدد وی با یک دختر جوان است. این نامه در زمان خود مورد توجه بوده و نسخههای متعدّدی از آن برجای مانده است. با توجّه به وجود ابیات نسبتاً زیاد در این نامه، در تحقیق حاضر گونههای بینامتنی در این نامه بررسی میشود. بدین منظور از نظریه بینامتنی ژرار ژِنِت استفاده میشود. مهمترین نتیجه حاصل از پژوهش حاضر آن است که کاتب در این نامه از اشعار شاعران اَدوار مختلف شعر عربی، تا پایان دوره عباسی، بهره برده است و این مساله نشان میدهد که نویسنده اطلاعات گستردهای درباره شعر عربی از آغاز تا پایان دوره عباسی داشته است. نتیجه دیگری که از این تحقیق به دست آمد آن است که تمام موارد بینامتنی شعری در این نامه از نوع صریح و آشکار است. در اکثر این موارد گوینده اشعار ذکر نشده است. بینامتنی در این موارد از نوع نقل قول بدون ارجاع است. در مواردی که نام شاعر ذکر شده بینامتنی از نوع ارجاع است. این اشعار گاه به منظور تاکید بر مطلب پیش از خود، و گاه به منظور تکمیل آن مطلب ذکر شده است.
محمد کلاشی؛ فرامرز میرزایی؛ عیسی متقی زاده؛ غلامرضا کیانی
چکیده
زبان داستان، از جمله داستان کودک، جذابيت هنري دارد واز ديگر انواع ادبي به زبان معيار نزديکتر است، از اينرو منبع مناسبي براي تدوين مواد آموزشی زبان عربی به کودکان و نوجوانان بهشمار ميرود. با اين وجود، در متون آموزشي آموزش زبان عربی به کودکان و نوجوانان فارسی زبان، از داستان عربی کودک کمتر استفاده شده است. این نوشتار ميکوشد با ...
بیشتر
زبان داستان، از جمله داستان کودک، جذابيت هنري دارد واز ديگر انواع ادبي به زبان معيار نزديکتر است، از اينرو منبع مناسبي براي تدوين مواد آموزشی زبان عربی به کودکان و نوجوانان بهشمار ميرود. با اين وجود، در متون آموزشي آموزش زبان عربی به کودکان و نوجوانان فارسی زبان، از داستان عربی کودک کمتر استفاده شده است. این نوشتار ميکوشد با کاربست داستان عربي کودک در آموزش زبان عربي به کودکان ونوجوانان فارسي زبان، بر اساس روش شبه تجربي و ابزارهاي علمي لازمه اين روش، ميزان تأثير اين متون را در يادگيري مهارت خوانداری زبان عربی به آنان روشن سازد. در اين پژوهش ابتدا مواد آموزشی لازم براساس معيارهاي علمي و مباني نظري آن، طراحی و تدوين شد. سپس در دو گروه (کنترل و آزمودنی) از دانش آموزان مدارس متوسطه اول از مدارس شهرستان نور استان مازندران، اجرا گرديد. ابتدا پیش آزمون و پس از تدریس متون داستاني برگزيده، پس آزمون از اين دوگروه گرفته و در هنگام تدریس نیز از روش مشاهده استفاده شد. در نتيجه، با مقایسه پیش آزمون وپس آزمون اين دو گروه و تحلیل دادههای مشاهده گروه آزمودنی روشن شد که کاربست داستان کودک در یادگیری زبان آموزان کودک ونوجوان فارسي زبان تاثیر معناداری دارد و در تقویت مهارت خواندن و درک متن آنان بسیار مؤثر بوده است.
سید اسماعیل قاسمی موسوی
چکیده
رمان خوشههای خشم از آثار ادبی مشهوری بهشمار میرود که به زبانهای مختلفي در جهان ترجمه شده که از جملهی آن زبانها فارسی و عربی است وهمین بر اهمیت این رمان، ترجمههای آن وبررسی این ترجمهها دلالت میکند. همچنین بررسی این ترجمههای فارسی و عربی، علاوه بر سبک هرکدام از این ترجمهها، میتواند وجوه شباهت و اختلاف را در ترجمه ...
بیشتر
رمان خوشههای خشم از آثار ادبی مشهوری بهشمار میرود که به زبانهای مختلفي در جهان ترجمه شده که از جملهی آن زبانها فارسی و عربی است وهمین بر اهمیت این رمان، ترجمههای آن وبررسی این ترجمهها دلالت میکند. همچنین بررسی این ترجمههای فارسی و عربی، علاوه بر سبک هرکدام از این ترجمهها، میتواند وجوه شباهت و اختلاف را در ترجمه به این دو زبان، به ما نشان دهد. برهمین اساس مقالهی حاضر با رویكرد توصیفی-تحلیلی به سوژهی پژوهش وباتکیه بر الگوی پیشنهادی وینی وداربلنه برای ارزیابی کیفیت ترجمه، انجام گرفته که در این الگو اقتراض، گرتهبرداری وترجمهی تحتاللفظی استراتژیهای ترجمهی مستقیم وإبدال صرفی، تلفيق، تعادل و همسانسازی استراتژیهای ترجمهی غیر مستقیم بهشمار میروند؛ دراین تحقیق اطلاعات بهدست آمده از شمارش بسامد این استراتژیها در پاراگراف اول سیفصل این رمان بهکار گرفته وسعی شده تا از این طریق سبک مترجم فارسی وعربی استخراج شده ووجوه شباهت واختلاف بین دوترجمه از یك متن به دو زبان مختلف پیدا شود واز جمله نتایج این پژوهش آن است که در ترجمهی فارسی مترجم سعی دارد تا برخی از ویژگیهای متن مبدأ را منتقل کند وبر همین اساس، مترجم فارسی به کاربرد استراتژیهای ترجمه مستقیم گرایش بیشتری داشته؛ لذا گفتگوها را به زبان فارسی عامیانه ترجمه کرده است؛ اما مترجم عربی بیشتر به مخاطب متن مقصد وایجاد تأثیر مشابه متن مبدأ در او توجه داشته و به همین خاطر، به استراتژیهای ترجمهی غیر مستقیم گرایش بیشتری داشته وگفتگوها را نیز به زبان عربی فصیح و رسمی ترجمه کرده است.
sayyed mahmoud Mirzaee Al-Hoseini؛ شیرین پورابراهیم؛ طیبه فتحی ایرانشاهی
چکیده
علم اللغة المعرفي کأحد الفروع الجديدة بين التخصصات، يدرس العلاقة بين الذّهن واللغة معبّرًا عن اللغة کمظهر من مظاهر الذّهن البشري؛ لهذا من الممکن التّعرّف إلی عقلية الشّعراء الجاهليين وفقاً لبيئتهم وأسلوب حياتهم من خلال التأمّل العميق في الأشعار العربية الجاهليّة. حاتم الطائي هو أحد الشعراء العرب في العصر الجاهلي الذي ...
بیشتر
علم اللغة المعرفي کأحد الفروع الجديدة بين التخصصات، يدرس العلاقة بين الذّهن واللغة معبّرًا عن اللغة کمظهر من مظاهر الذّهن البشري؛ لهذا من الممکن التّعرّف إلی عقلية الشّعراء الجاهليين وفقاً لبيئتهم وأسلوب حياتهم من خلال التأمّل العميق في الأشعار العربية الجاهليّة. حاتم الطائي هو أحد الشعراء العرب في العصر الجاهلي الذي یمکن تفهّم منظومته الفکریّة حول القضایا العدیدة في عصره من خلال ديوانه الشّعري. بالنّظر إلی أنّ «الحرب» کانت من أبرز الظواهر الاجتماعية في العصر الجاهلي؛ فإنّ الهدف الرئيس من هذا المقال هو تقديم بحث علميّ جديد في مجال «الحرب» في شعر حاتم الطائي للتّعرف إلی نظامه الفکري بشکلٍ خاصّ والحياة الاجتماعية في هذا العصر بشکل عامّ؛ لذلک تمّ استخراج العبارات الاستعارية والمجازية من ديوان الشاعر وتحليلها علی ضوء نظرية ليکاف وجانسون(1980م). تشير نتائج البحث إلی أنّ الشاعر حاتم الطائي قد وظّف أمورًا موضوعیّة و ملموسة ترتبط بالحیاة الجاهليةکالنّار والحيوان، مجسّدًا الحرب في ذهن المخاطب في ثوب الاستعارة المفهومية. إضافة إلی هذا يعدّ ذکر تفاصيل الحرب والفروسيّة وأبعادهما الدقيقة ووصف الفرسان في المجازات المفهومية خير دليلٍ علی العلاقة الوثيقة بين هذه الظاهرة الاجتماعية والعصر الذي عاش فيه الشاعر.
آزاده قوامی؛ اشرف چگینی
چکیده
يعدّ نقد مابعد الاستعمار أحد الاتجات الهامة في مجال الدراسات الثقافية والأدبية. ويعتبر سبيفاك من مؤسسي نظرية ما بعد الاستعمارالدونية. وهو من خلال دراسة أساليب الاستعمار الحديث والاستغلال الداخلي وتأثيره على مجتمعات العالم الثالث، قام بتعريف أساليب الاستعمار وعواقبه وتبعاته. يعتقد سبيفاك أن نشر التحيز العرقي والجنساني وتقاليد ...
بیشتر
يعدّ نقد مابعد الاستعمار أحد الاتجات الهامة في مجال الدراسات الثقافية والأدبية. ويعتبر سبيفاك من مؤسسي نظرية ما بعد الاستعمارالدونية. وهو من خلال دراسة أساليب الاستعمار الحديث والاستغلال الداخلي وتأثيره على مجتمعات العالم الثالث، قام بتعريف أساليب الاستعمار وعواقبه وتبعاته. يعتقد سبيفاك أن نشر التحيز العرقي والجنساني وتقاليد الذكورية الراسخة والحفاظ عليه، يعدّ أحد الأساليب والممارسات الخفية والشائعة لدى المسيطرين واللوردات المحليين من أجل مواصلة هيمنتهم الواضحة على المجتمعات الضعيفة. وهو یعتبر أحد المفكرين القلائل الذين يؤكدون على أهمية وجود المثقفين في حياة الطبقات الدنيا. قام هذا البحث معتمداً على المنهج الوصفي التحليلي، بدراسة رواية عرس الزين للكاتب المحلي السوداني الطيب صالح باعتبارها نصاً ما بعد استعمارياً استناداً إلى بعض نظريات ما بعد الاستعمار لسبيفاك حول الطبقات الدنيا. روى صالح القصة في السنوات الأولى بعد استقلال السودان من نير الاحتلال البريطاني وازدهاره نسبياً، لهذا السبب، حاول البحث الحالي إثبات أن صالح، بالإضافة إلى أنه يعكس احتياجات ومشاكل المجتمع الريفي مع التأثير الإيجابي الذي يتركه الموقع التاريخي والسياسي، يصف عملية النمو التدريجي للهوية الفردية والاجتماعية للشخصيات الأصلية والمثقفين في القصة، ويحاول تصوير الدور الفعال لصوتهم وفاعليتهم في توعية وتشكيل الحركات التحررية بين مجموعات معينة من الطبقات الدنيا. وفقاً لنظريات سبيفاك، فإن تكوين تفكير مشترك لديه القدرة على إحداث تغيير في رؤية المحرومين ما يؤدي إلى إنشاء نظام أخلاقي في المجتمعات المضطهدة، هو أمر صعب ويتطلب الكثير من الوقت. في نهاية الرواية، يرى صالح، بنظرة متفائلة ومدروسة وبتقديمه تعبيراً رمزياً، أنه من الممكن إقامة هذه العلاقة الأخلاقية في المجتمع الافتراضي لقريته.
پيمان صالحي؛ مسلم خزلي
چکیده
العالم داخل النص مليء بالمجهولات التي يتم تمثيلها وكشفها عبر اكتشاف العلامات اللغوية. السيميائية الأدبية، من خلال دراسة نشاطات داخل النص، تستخرج أغراضها الثانوية وتعبر عن المعنى والغرض الرئيسي للقصیدة والمتلقي يصل إلى فهم عميق لمعنى الشعر. تُعتَبرُ نظرية بيرس السيميائية إحدي النماذج المناسبة لنقد الأعمال الأدبية؛ فيها يتناول ...
بیشتر
العالم داخل النص مليء بالمجهولات التي يتم تمثيلها وكشفها عبر اكتشاف العلامات اللغوية. السيميائية الأدبية، من خلال دراسة نشاطات داخل النص، تستخرج أغراضها الثانوية وتعبر عن المعنى والغرض الرئيسي للقصیدة والمتلقي يصل إلى فهم عميق لمعنى الشعر. تُعتَبرُ نظرية بيرس السيميائية إحدي النماذج المناسبة لنقد الأعمال الأدبية؛ فيها يتناول تكوّن المكونات الثلاثیة للعلامة، وهي الممثل والموضوع والمؤول، والعلاقة بينها. أدهم عادل شاعر عراقي معاصر، هو أحد الشعراء المبدعین الذين تنعكس في أشعارهم مفاهيم مثل الحرب والإرهاب والتطرف والسلام والتعاطف والوحدة. ومن أبرز أمنیاته العظیمة هو وجود عالم خالٍ من الحرب ومليء بالمصالحة. تحاول هذه الدراسة تحليل عملية تكوّن العلامات اللغوية المتعلقة بمفهوم السلام في أشعار أدهم عادل مستخدمة المنهج الوصفي التحليلي وعلى أساس نموذج بيرس السيميائية ذات ثلاثي الأبعاد وأن تدرس العلاقة بين هذه المكونات الثلاثة ودورها في إنتاج العلامات. تشير نتائج البحث إلى أن العلامات اللغوية في شعر أدهم عادل هي بنية واحدة متماسكة، تتكون من الارتباط الدلالي بين الممثل والموضوع والمؤول، وتستند إلى علامة نوعية والتعبير عن بعض الأحداث المرئية ورسم مظهر الأشياء، وبعلامة جزئیة يتم توسيع التفاصيل والتعبير عن الأحداث المريرة والمؤسفة للعراق الملتهب والممزق بالحرب والتجارب العملية للعراقيين فيما يتعلق بالإرهاب والانتحار والخوف وانعدام الأمن وتنتهي بعلامة عامة وموقف الشاعر من موضوعي الحرب والسلام.
فرشته افضلی؛ علیرضا عرب عامری
چکیده
قامَ بيتر نيومارك بتقسيم العناصرِ الثقافية إلى خمسَ فئاتٍ: علمِ البيئة؛ الثقافة المادية؛ الثقافة الاجتماعية؛ المؤسسات؛ الرسوم؛ الإيماءات و العاداتِ عندَ التكلم. أشارَ الهاشمي و غضفريمقدم في مقالةِ «توطينُ نموذجِ عناصرِ نيومارك الثقافيةِ الخمسةِ» إلى أنّهُ في تحليلِ بعضِ البياناتِ، هناك حالاتٍ نظرًا للاختلاف الثقافي بين ...
بیشتر
قامَ بيتر نيومارك بتقسيم العناصرِ الثقافية إلى خمسَ فئاتٍ: علمِ البيئة؛ الثقافة المادية؛ الثقافة الاجتماعية؛ المؤسسات؛ الرسوم؛ الإيماءات و العاداتِ عندَ التكلم. أشارَ الهاشمي و غضفريمقدم في مقالةِ «توطينُ نموذجِ عناصرِ نيومارك الثقافيةِ الخمسةِ» إلى أنّهُ في تحليلِ بعضِ البياناتِ، هناك حالاتٍ نظرًا للاختلاف الثقافي بين لغاتٍ مختلفةٍ، لميَتِمُّ تضمينُه في أيّ فرعٍ مِن فُروع تقسیماتِ نیومارك. لتعويض ذلك، تمّت إضافةُ أربع فئاتٍ أخرى إلى هذا التقسیم: العباراتُ والتعابيرُ الاصطلاحیة؛ الوحداتُ و الأرقامُ؛ العناوينُ و أسماءُ الخطابِ؛ العناصرُ السمعيةُ البصريةُ؛ اللمسيةُ و العطورُ. الغَرَضُ مِن هذِه الدِّراسةِ هُو التحقيقُ في مَجاِل فئاتٍ تَعتمدُ عَلى الثقافةِ و كذلك تحليلُ المعانيِ المُختلفةِ التي تَظهرُ بِسببِ الاختلافاتِ الثقافيةِ و البيئيةِ في الأعمالِ السَرديةِ. لِذلك يَدرُسُ هذا البحثُ بأسلوبٍ وَصفي- تحليلي في الفئاتِ الثقافيةِ لِرواية «الأمير احتجاب» ترجمةٍ عربيةٍ لِسلیم عَبدالأمير حمَدان مِن رِواية «شازده احتجاب» بِقَلم هوشنغ غولشيري لیتّضح كيفيةَ استخدامِ التصفیةِ الثقافيةِ لهذينِ العَملين لِلتنسیق معَ الخصائصِ السیاقیةِ في لغةِ الهدفِ و نَری أنَّ المترجم كانَ في ترجمةِ أيٍّ من هذه العناصر أكثرَ نَجاحًا. لهذا الغرض، استخدمنا هذا التقسيمُ التسع في تحلیل الروايةِ. قدأشارت النتائجُ إلى أنَّ عنصرَ المصطلحاتِ لهُ أعلى تعداداً بـ 81 عنصرًا وأنَّ مكوّنَ الأغاني و الألحانِ له أقلُ تعدادٍ بدون عناصرَ. يعُتبر الانتقالُ (الترجمة الحرفية) بنسبة 41٪ و التعادلُ (التكافؤ) 34٪ الحلَ الأكثرَ استخدامًا مِن قِبَلِ المترجمِ. و يُمكِنُ القَولُ إِنّ نجاحَ حمدان في ترجمةِ عناصرِ الحيواناتِ، العناوين و الشتائم یكونُ أكثر بالنسبةِ الی عناصرَ أخری و هوَ یَعودُ إلى استخدامِ أسلوبِ التعادلِ المُعجَمي.
عبدالباسط عرب يوسف آبادي؛ علی اکبر احمدی چناری؛ سحر دهقانی
چکیده
در جهانی كه پیوسته در حال رشد و تحول است، مقولة كارآفرینی نقشی مهم در جریان توسعة جوامع دارد. این مقوله یكی از محورهای موردتأكید در فرهنگ عامیانه و ادبیات شفاهی بهشمار میآید. ضربالمثل نمونهای برجسته از فرهنگ عامیانه است كه با ساختاری كوتاه و آهنگین و برگرفته از داستانی عامیانه به پدیدههای مختلف جامعه اشاره دارد. در برخی از ...
بیشتر
در جهانی كه پیوسته در حال رشد و تحول است، مقولة كارآفرینی نقشی مهم در جریان توسعة جوامع دارد. این مقوله یكی از محورهای موردتأكید در فرهنگ عامیانه و ادبیات شفاهی بهشمار میآید. ضربالمثل نمونهای برجسته از فرهنگ عامیانه است كه با ساختاری كوتاه و آهنگین و برگرفته از داستانی عامیانه به پدیدههای مختلف جامعه اشاره دارد. در برخی از ضربالمثلهای عربی اشارة مستقیم و یا غیرمستقیم به مهمترین شاخصهای كارآفرینی همچون سختكوشی، خردمندی، مسئولیتپذیری، فردگرایی، فرصتطلبی و درآمدزایی میشود كه این امر بر اهمیت پژوهش در این موضوع میافزاید. در پژوهش حاضر تلاش می شود با تكیه بر روش توصیفی- تحلیلی، مقولة كارآفرینی در 200 ضربالمثل منتخب عربی موردبررسی قرارگیرد و با تأكید بر مبانی علم بلاغت، مهمترین جهتگیریهای آنها استخراج گردد. نتایج نشان میدهد فراوانی بالای شاخصة سختكوشی (32%) و خردمندی (23%) در ضربالمثلهای مورد بحث، بیانگر اهمیت كار و تلاش توأم با خرد و عقل در میان عربهاست. از منظر بلاغت نیز فراوانی بالای جهتگیری توصیفی (47%) و انگیزشی (34%) نشاندهندة توسعة جامعة عرب در توضیح و تبیین شرایط كاری برای مخاطب و ایجاد انگیزه در وی و تشویق به تلاش مداوم و پرهیز از تنبلی و سُستی است.
محمدعلی کاظمی تبار؛ محمدرضا باغبان زاده امشه؛ فاطمه سرچاهی
چکیده
يَشتملُ القرآنُ الكريم على عجائبَ و جمالٍ ساحرٍ لاتنتهي في مجالِ التعبير و الأدب. يتمّ التعبيرُ عن بعضِ هذا الجمال في شكل آياتٍ متشابهة مِن حيثُ الموضوعِ و البنية المعجميةِ و لاتختلفُ إلا قليلاً في الأحرُفِ أو الكلماتِ، والتي تسمّى "الآيات المتشابهة حرفيًا". ممّا لا شك فيه أنَّ ترتيبَ الكلماتِ في آياتِ القرآنِ الكريم، قد تمّ عَلى ...
بیشتر
يَشتملُ القرآنُ الكريم على عجائبَ و جمالٍ ساحرٍ لاتنتهي في مجالِ التعبير و الأدب. يتمّ التعبيرُ عن بعضِ هذا الجمال في شكل آياتٍ متشابهة مِن حيثُ الموضوعِ و البنية المعجميةِ و لاتختلفُ إلا قليلاً في الأحرُفِ أو الكلماتِ، والتي تسمّى "الآيات المتشابهة حرفيًا". ممّا لا شك فيه أنَّ ترتيبَ الكلماتِ في آياتِ القرآنِ الكريم، قد تمّ عَلى أساسِ نظامٍ حكيم، حيثُ يكونُ لِكُلّ كلمةٍ مكانهُا المناسبُ في العَمليّة الدلالية للكلمة، و فيما بينها، يكون للمسافاتِ دورُها، کـعامل التّجميل. الفواصلُ الزَّمنيةُ هي حروفٌ مِن نفسِ الشّكل في مَقاطع الآيات الّتی تُؤدِّي إلى فهمٍ أفضلَ للمعاني، و في نهايةِ الآيات لها مكانةٌ خاصّةٌ بِسبب هَيمنتِها عَلى محُتوى الآيات و هو أمرٌ فعالٌ للغايةِ في تفسيرِ الآيات و عليه، يَسعى البحثُ الحالي، بِـالمنهج الوصفي التحليلي، إلى إيجاد الحكمةِ من تأثير الآيات المتشابهة على فتراتٍ متباينةٍ، و اكتشاف العلاقة بينَ الآياتِ اللفظية المتشابهة وَ مسافاتها. أيضًا، فإنَّ السَّعيَ وراءَ الجمالِ الدّلالي و النقاط التمهيدية و الخطابية و السياقيّة جنبًا إلى جنبٍ معَ التفسيرِ الجمالي، يَعتمدُ على انسجامِ المسافات. بَعدَ السياق، يمكنُ أن يكونَ التساهلُ في البلاغةِ و الإيقاع و الموسيقى في السُّوَر هو سببُ الاختلافِ في مسافاتِ كلِّ سورةٍ، ممّا يُعطي كلَّ سورة لحنًا خاصًا.
مرتضی براری رئیسی؛ ابوالحسن امين مقدسي؛ شهريار نيازي؛ سعد الله همايوني
چکیده
دغدغهی اشغالگری در جهان اسلام، به ویژه فلسطین، یکی از موضوعات مهمی است که گفتمانهای بسیاری برای حل آن شکل گرفته است. تا جایی که این موضوع در سینمای فلسطین که خود جلوهای از هنر و ادبیات مقاومت است، نمود پیدا کرده است. مسألة اصلی که این پژوهش به دنبال واکاوی ابعاد آن است، چگونگی بازتاب مسائل سیاسی و اجتماعی در فیلم فلسطینی «عمر» ...
بیشتر
دغدغهی اشغالگری در جهان اسلام، به ویژه فلسطین، یکی از موضوعات مهمی است که گفتمانهای بسیاری برای حل آن شکل گرفته است. تا جایی که این موضوع در سینمای فلسطین که خود جلوهای از هنر و ادبیات مقاومت است، نمود پیدا کرده است. مسألة اصلی که این پژوهش به دنبال واکاوی ابعاد آن است، چگونگی بازتاب مسائل سیاسی و اجتماعی در فیلم فلسطینی «عمر» به کارگردانی هانی ابوأسعد و نیز کشف دلالتهای گفتمان حاکم بر فیلم است. این موضوع بسیار مهم است؛ زیرا با کشف گفتمانهای حاکم بر جوامع از طریق متون هنری، از زاویهای متفاوت به مسئلهی فلسطین مینگرد و نگاهی نو در خواننده ایجاد میکند. در همین راستا، این مقاله با تکیه بر روش تحلیل گفتمان انتقادی لاکلائو و موفه، به بررسی گفتمانهای درگیر در فیلم «عمر»، از منظر نشانهشناسی میپردازد. از جمله مهمترین یافتههای پژوهش در فیلم «عمر» سه گفتمان اصلی: مقاومت، اشغال و خیانت است. هر یک از شخصیتهای این فیلم، به نوعی نمایندة یکی از این سه گفتمان بوده که در عاملیت سوژگی خود، هویت طبقاتی خاصشان را بیان میکنند. در پایان، گفتمان مقاومت با نگاهی انتقادی نسبت به وضعیت موجود با کاربست دالهای خالی وضعیت آرمانی را بازنمایی میکند و با اسطورهسازی و ساختارشکنی، چرخه معیوب اشغالگری و خیانت را متوقف میکند و عرصه سیاسی را به نفع خویش تغییر میدهد.واژگان کلیدی: تحلیل گفتمان انتقادی، فلسطین، لاکلائو، موفه، فیلم عمر.
محمدحسن امرائی
چکیده
مطالعه سبکشناختی یکی از روشهای زبانی مدرن است که در نتیجه تحولات زبانی قرنهای اخیر پدیدار شد. این یک استراتژی برای به دست آوردن قدرت تولید معنایی است که انرژی زبان را منفجر می کند و عناصر آن را در موقعیتهای زیباشناختی خارج از فرم معيار زبان قرار میدهد که منجر به ویژگیهای ارزشمند سبکی و معنایی متن ميشود. سبکشناسی در اصل یک ...
بیشتر
مطالعه سبکشناختی یکی از روشهای زبانی مدرن است که در نتیجه تحولات زبانی قرنهای اخیر پدیدار شد. این یک استراتژی برای به دست آوردن قدرت تولید معنایی است که انرژی زبان را منفجر می کند و عناصر آن را در موقعیتهای زیباشناختی خارج از فرم معيار زبان قرار میدهد که منجر به ویژگیهای ارزشمند سبکی و معنایی متن ميشود. سبکشناسی در اصل یک مطالعه زبانی مبتنی بر تجزیه و تحلیل پدیدههای زبانی و ساختار متن، با توجه به سطوح زباني معمول است. در همین زمینه، قصايد ادبی متعهدی وجود دارد که در عشق به اهل بیت، به ویژه امام علی (ع) سروده شده است، از آن جمله، میتوان به غديريه ابی تمام طائی در مدح امام علی (ع) و تفضیل او در خلافت و ولایت اشاره کرد؛ از این منظر، ما با تکیه بر رویکرد سبکی، مبتني بر سطوح مختلف فکری، آوایی، دستوری و بلاغی، به بررسي این غديريه پرداختهایم تا زیبایی سبک شاعر در بیان افکار خود نسبت به امام علی (ع) و ترجیح او بر دیگران در واقعه غدیر بيشتر آشکار شود. نتایج تحقیق حاکی از تسلط صداهای بلند بر زمزمهها، به دلیل تمایل شاعر برای ابراز خشم و انفجار درد و رنج او است. به طوری که موسیقی كلام او لحنی بلند و عمیق وكشيده بهخود گرفته است. اشتیاق پرشور شاعر، او را بر آن داشت تا از جملات فعلیه بیشتر از جملات اسميه به طور کلی استفاده کند و به آنها رنگ حرکت و پویایی ببخشد. روشهای روایی و خبري بر قصیده سایه افکنده است؛ زیرا شاعر میخواهد از مسألهاي مهم که تأیید خلافت برای علی بن ابی طالب (ع) است خبر بدهد؛ و نيز آنچه را كه بر خانوادهاش در حادثه غدیر و کربلا گذشت، روايت كند؛ بنابراین، بیشتر به افعال ماضی در ارتباط با زمینه روایی گفتمان در غدیریه تمايل نشان داده است.