تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

2 استاد گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه تهران

چکیده

فدوی طوقان شاعر فلسطینی (1917-2003م) در ابتدای سرودن شعر در دیوان "وحدی مع الایّام" و "وجدتها" تحت تأثیر مکتب رومانتیک بوده‌است و این تأثیرپذیری به شکل واضحی در تصویر هنری تجّلی می‌یابد؛ به گونه‌ای که تصویر هنری او به خیال‌پردازی و الهام‌پخشی و ایجاد همانندی روانی میان اشیا متمایل شده‌است. بر همین اساس، در این مقاله تلاش شد جلوه‌های تصویر هنری، انواع و گرایش‌های آن در شعر رومانتیک فدوی طوقان مورد بررسی وتحلیل با روش توصیفی-تحلیلی قرار گیرد و این نتایج به دست آمد که تصویر هنری در شعر رومانتیک فدوی طوقان تصویری الهام‌بخش است و بر همانندی روانی اتّکا می‌کند. همچنین تصویر هنری نقش تأثیر‌گذار و الهام‌بخشی ایفا می کند. علاوه بر این، تصویر هنری نقش مهمّی در ایجاد وحدت ارگانیک و ساختار تصویر کلّی قصیده ایفا می کند. همچنین شاعر به تصویر موسیقی و شنوایی و تصویر چشایی توجّه خاصی دارد؛ به گونه‌ای که تصویر چشایی نزد او  به دو حالت اشباع عاطفی و کمبود عاطفی اشاره دارد.

کلیدواژه‌ها

أ) الکتب
ابن منظور (1981)، لسان العرب، تحقیق عبد الله علی الکبیر ومحمد أحمد حسب الله وهاشم الشاذلی، القاهرة: دار المعارف.
أبو أصبع، صالح (1979)، الحرکة الشعریة فی فلسطین المحتلة، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
إسماعیل، عز الدین (1963م)، التفسیر النفسی للأدب، القاهرة: مکتبة غریب.
أطمیش، محسن (1982م)، دیر الملاک، العراق: منشورات وزارة الثقافة والإعلام.
البصیر، کامل حسن (1987م)، بناء الصورة فی البیان العربی، العراق: مطبعة المجمع العلمی.
الیافی، نعیم (2008)، تطور الصورة الفنیة فی الشعر العربی الحدیث، دمشق: صفحات للدراسات والنشر.
النویهی، محمد (1964م)، قضیة الشعر الجدید، مصر: معهد الدراسات العربیة العالیة.
الجیار، مدحت (1995)، الصورة الشعریة عند أبی القاسم الشابی، القاهرة: دار المعارف.
الصایغ، وجدان (2003)، الصور الاستعاریة فی الشعر العربی الحدیث، ط1، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
الورقی، السعید (1984م)، لغة الشعر العربی الحدیث، ط3، بیروت: دار النهضة العربیة.
خفاجی، محمد عبد المنعم (1900م)، البناء الفنی للقصیدة العربیة، ط1، مصر: مکتبة القاهرة.
شفیعی کدکنی، محمد رضا (1396ش)، صور خیال در شعر فارسی، ط19، تهران: نشرآکه.
صالح، بشرى (1994م)، الصورة الشعریة فی النقد العربی الحدیث، ط1، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
طوقان، فدوى (1993م)، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
عبد اللطیف، محمد حماسة (2003م)، بناء الجملة العربیة، مصر: دار غریب.
عبید، محمد صابر (2015)، عضویة الأداة الشعریة، الأردن: دار غیداء.
علی، عبد الرضا (1997م)، موسیقى الشعر العربی قدیمه وحدیثه، ط1، الأردن: دار الشروق.
قطب، سید (2002)، التصویر الفنی فی القرآن، الطبعة 16، القاهرة: دار الشروق.
کوین، جون (1990م)، بناء لغة الشعر،  ترجمة وتقدیم أحمد درویش، القاهرة: الهیئة العامة لقصور الثقافة.
هلال، محمد غنیمی (1977م)، النقد الأدبی الحدیث، مصر: دار النهضة.
هلال، محمد غنیمی (1957)، الرومانتیکیة، مصر: دار نهضة مصر.
هلال، محمد غنیمی (1985م)، رحلة جبلیة صعبة، عمان: دار الشروق.
ب) الدوریات
فتوحی، محمود (1384ش) «تصویر رومانتیک مبانی نظری ماهیت کارکرد»، فصلنامه پژوهشهای ادبی، العدد 9 و10، صص 151 إلى 180.