طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

1 دانشیار بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دکتری بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

المستخلص

این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحليل محتوای کمّی، به ‌منظور دست‌یابی به وضعیّت ساختاری مقاله­های حوزۀ داستانیِ «مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی» نگاشته شده‌است. در ابتدا داده­ها از طریق پرسش‌نامه، جمع­آوری و سپس با استفاده از آمار توصیفی به داده­های کمّی تبدیل‌شده‌است. عنوان، چکیده، مقدمه، روش پژوهش، بدنۀ اصلی، نتایج و منابع، هفت مؤلّفه است که در پرسش‌نامه قرار داده شده‌است.
نتيجۀ پژوهش بیانگر آن است که عنوان این مقاله­ها شاخصه‌های عنوان موردقبول را داراست. در چکیدۀ مقاله­ها ضعف در اشاره نکردن به روش پژوهش است. ضرورت و پيشينۀ پژوهش، روش پژوهش و عدم پایبندی به آن در متن مقاله و چگونگی بيان نتيجۀ پژوهش با معيارهای علمی مقاله‌های علمی پژوهشی منطبق نيست. حضور پررنگ ‌چون ارائه­ی نمونه­ها از نقاط قوّت بدنۀ ­اصلی این مقاله­ها است. با توجّه به برجسته بودن برخی ضعف­های ساختاری در مقاله‌ها می‌توان به اين نتيجه رسيد که نويسندگان هيچ الگوی ساختاری در اختيار نداشته و ساختار مقاله­ها را بر اساس آنچه خود آموزش ديده­اند، تنظيم کرده­اند. توجّه نکردن به معيار­های ساختاری در آموزش­های دانشگاهی، روشن نبودن ساختار مقاله­ها در راهنمای نويسندگان مجلّه و نيز مهم نبودن مسألۀ ساختار مقاله برای سردبيران­ از عوامل اين ضعف است.
این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحليل محتوای کمّی، به ‌منظور دست‌یابی به وضعیّت ساختاری مقاله­های حوزۀ داستانیِ «مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی» نگاشته شده‌است. در ابتدا داده­ها از طریق پرسش‌نامه، جمع­آوری و سپس با استفاده از آمار توصیفی به داده­های کمّی تبدیل‌شده‌است. عنوان، چکیده، مقدمه، روش پژوهش، بدنۀ اصلی، نتایج و منابع، هفت مؤلّفه است که در پرسش‌نامه قرار داده شده‌است.
نتيجۀ پژوهش بیانگر آن است که عنوان این مقاله­ها شاخصه‌های عنوان موردقبول را داراست. در چکیدۀ مقاله­ها ضعف در اشاره نکردن به روش پژوهش است. ضرورت و پيشينۀ پژوهش، روش پژوهش و عدم پایبندی به آن در متن مقاله و چگونگی بيان نتيجۀ پژوهش با معيارهای علمی مقاله‌های علمی پژوهشی منطبق نيست. حضور پررنگ ‌چون ارائه­ی نمونه­ها از نقاط قوّت بدنۀ ­اصلی این مقاله­ها است. با توجّه به برجسته بودن برخی ضعف­های ساختاری در مقاله‌ها می‌توان به اين نتيجه رسيد که نويسندگان هيچ الگوی ساختاری در اختيار نداشته و ساختار مقاله­ها را بر اساس آنچه خود آموزش ديده­اند، تنظيم کرده­اند. توجّه نکردن به معيار­های ساختاری در آموزش­های دانشگاهی، روشن نبودن ساختار مقاله­ها در راهنمای نويسندگان مجلّه و نيز مهم نبودن مسألۀ ساختار مقاله برای سردبيران­ از عوامل اين ضعف است.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

الدراسة الهيكلية لمقالات مجال القصة في مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها

المؤلفون [Persian]

  • حسين کياني 1
  • کوثر تقوايي فر 2

1 دانشیار بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دکتری بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

المستخلص [Persian]

تحاول هذه الدراسة جاهدة أن تبحث وتنقد المقالات  المتعلقة بالقصة والمنشورة في  مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية وآدابها من الناحية الهيكلية وعلى أساس منهج تحليل المضمون الكمي. وبما أنّ هذه الدراسة إحصائية، جمعنا في البداية موادها من خلال استبانة مكونة من سبعة أقسام فهي العنوان، والملخص، والمقدمة، ومنهج البحث، وأصل المقالة، والنتيجة ومصادر البحث ثم قمنا بتحليلها واستبدال عيناتها من الإحصائية إلى الكمية مستعينين بعلم الإحصائيات الوصفية.
تدل النتائج على أنّ عناوين هذه المقالات تتمتع بسمات مقبولة للعنوان، في الحين أنّ ملخص المقالات يعاني من الضعف في عدم الإشارة إلى منهج البحث. أمّا بالنسبة لمؤشرات المقدمة ومنهج البحث فلم يطابقا ضرورة البحث وخلفيته، كذلك لا تتوافق طريقة البحث وكيفية التعبير عن نتيجة البحث مع المعايير العلمية للمقالات البحثية المحكمة. ولا يخفی أنّ حضور المؤشرات الأساسية مثل تقديم الأمثلة يعتبر من محاسن الهيكل الرئیسي للمقالات.نظراً لضعف المقالات في الجانب الهيكلي، بإمکاننا أن نستنتج أن المؤلفين لم تكن لديهم أنماط هيكلية وقد قاموا بتعديل هيكل المقالات بناءً على ما تم تدريبهم على القيام به. يمكن أن تُعزى نقاط الضعف إلى عدم الاهتمام بالمعايير الهيكلية في التعليم الجامعي والافتقار إلى الوضوح حول هيكل المقالات في دليل المؤلفين. الجدیر بالذکر أنّ عدم أهمية هيكل المقالات للمحررين يُعتبر من الأسباب الأخرى التي قد أبرزت هذه المشكلة في المقالات.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • تقييم هيكلية المقالة
  • مجلة الجمعية الإيرانية للغة العربية والآدابها
  • نقد القصة
 
کتاب­ها
ابوالحسنی، محسن، (1381)، چگونه مقاله علمی بنویسیم و آن را به چاپ برسانیم، تهران: انتشارات خوش‌بین.
اسدی، مریم و علی قادری سهی و اکرم اسدی، (1393)، راهنمایی نگارش مقاله علمی از چکیده تا نتیجه، تهران: نشر کتابدار
پریرخ، مهری و رحمت‌الله فتاحی، (1384)، راهنمای نگارش مرور نوشتار­ها و پیشینه پژوهش در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، تهران: نشر کتابدار.
حسنلو، حمیدرضا، (1394)، اصول و مبانی نگارش مقالات ISI به شیوه­ی APA­، زنجان: آذر کلک.
حیاتی، زهیر و رحیم علیجانی، (1386)، نگارش مقاله؛ گزارش و سایر انتشارات علمی از انتخاب موضوع تا چاپ سپاری، شیراز: نشر چاپ.
رضويه، اصغر، (1393)، روش های پژوهش در علوم رفتاری، شيراز: دانشگاه شيراز.
شفیع پور فومنی، محمد اسماعیل، (1386)، چگونه چکیده بنویسیم، شیراز: انتشارات نوید شیراز.
فتوحی، محمود، (1390)، آیین نگارش مقاله علمی- پژوهشی، تهران: سخن.
معروف، یحیی و یوسف زاده، محمدرضا،(1388)، تحلیل محتوا در علوم انسانی «راهنمایی عملی تحلیل کتاب­های درسی، همدان: سپهر دانش..
موحد، ضیاء، (1387) البته واضح و مبرهن است که ...رساله­ای در مقاله‌نویسی، تهران: انتشارات نیلوفر.
هال، جورج، (1387) چگونه مقاله بنویسیم، مترجم: حسین خدمت، تهران: رایزن.
 
 
 
مقاله­ها
احمدی، حمید وهمکاران، (1392)«تحلیل استنادی و روابط هم نویسندگی مقاله­های مجله­ی علمی – پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی موردمطالعه شماره: 20-1»، مجله­ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 29، صص 170-149.
سعادتی، فاطمه و همکاران، (1396) «تحلیل وضعیت ساختاری مقاله‌های پژوهشی و راهنماهای نگارش در مجله‌های علمی - پژوهشی حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی»، مجله تعامل انسان و اطلاعات، جلد 4، شماره 1 صص28-40.
طاهری نیا، علی باقر و بخشی، مریم، (1388) «سنجش تولیدات علمی گروه زبان و ادبیات عربی ایران (مقالات علمی پژوهشی از سال 1386-1382)»، مجله زبان و ادبیات عربی، شماره 13، صص 128-103.
عسکری، صادق، (1389)، «نقدی بر انتخاب موضوع و عنوان مقاله در مجلات علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی»، مجله زبان و ادبیات عربی، شماره 2، صص 118-97.
عسکری، صادق، (1390)«نقدی بر مباحث فرعی و عنوان­های داخلی مقالات علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی» مجله­ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 18، صص 129-95.
عسکری، صادق، (1391)«نقد و بررسی منابع استنادی در مقالات علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی»، مجله­ی ادب عربی، شماره 1، صص 174-154.
علی نژاد چازکتی، فاطمه وهمکاران، (1393)، « بررسی شاخص­های هم تألیفی در مقالات مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) طی سال­های 2013-»2012، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 33، صص 117-97.
فتاحی، رحمت الله، (1398). داوری مقاله های علمی – پژوهشی:رويکردها، معيارها و چالش­ها. برگرفته شده از پايگاه اطلاعاتی زير در تاريخ 27/4/1398:
کهندل جهرمی، مرضیه، (1392)«تحلیل لمقالات مجلة دراسات فی اللغة العربیة وآدابها»، مجلة دراسات الأدب المعاصر، شماره 18، صص 37-9.
کهندل جهرمی، مرضیه، (1393) «تحلیل استنادی مقالات فصلنامه علمی پژوهشی ادبیات تطبیقی دانشگاه کرمان طی دوره­ پنج‌ساله (1388 تا 1392)»، دومین همایش ملی ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی صص 1390-1398.
کیانی، حسین و یوسف نظری، (1395)، «بررسی تحلیلی – انتقادی مقاله­های سبک‌شناسی ( الأسلوبیة) مطالعه موردی مقاله­های علمی- پژوهشی سال­های 1389 تا 1393»، پژوهشنامه نقد ادب عربی، شماره 12، صص 272-178.
منصوریان، یزدان، (1388)، «صد ويژگی يک مقاله علمی پژوهشی خوب»،کتاب ماه اطلاعات ارتباطات و دانش­شناسی،صص 66-77.
میرزایی، فرامرز وهمکاران، (1387)، «تحلیلی گزارش گونه از مقالات چاپ‌شده مجله­ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی (شماره یکتا ده)»، مجله­ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 10، صص 180-165.
نظری، یوسف، (1396)، «نقد و تحلیل مقاله­های حوزه ادبیات معاصر عربی (1380 تا 1393) چالش­ها چشم‌اندازها»، مجله علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان ادبیات عربی، شماره 43، صص 198-179.
نمازی، محمد و همکاران، (1397)، «بررسی ساختار و چهارچوب مقاله های علمی پژوهش حسابداری در نشريه‌های بین المللی»، مجله پيشرفت های حسابداری، دانشگاه شيراز، پياپی1/75، صص241-276.