تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسنده

چکیده

ادبیات در کشور کویت نسبت به دیگر کشورهاى  عربى قدمت ودیرینه کمترى دارد وآنچنان که شایسته جایگاه والاى ادبیات می­باشد مورد توجه وبررسى قرار نگرفته است، به­ویژه شعر و ادبیات زنان کویتى. بحث حاضر ضمن اشاره اجمالى به  کتب ومقالاتى که درباره ى شاعر کویتى « سعاد الصباح »  نگاشته شده است، برخى از اشعار این شاعر بزرگ را از جهت به کارگیرى متون دینى مورد بررسى وتحلیل قرار مى­دهد و توانائى خانم صباح را در به کارگیرى متون، اشارات ورموز مذهبى وشخصیتها وحوادث تاریخى به طور مستقیم یا غیر مستقیم نشان می­دهد، و درپایان از مقدار موفقیت شاعره در بکارگیرى این متون والهام بخشى هنرمندانه وبه جا از أنها در القاى پیام به مخاطب از جهت فنى و موضوعى، و خلق فضاى دینى سرشار از شجاعت ومقاومت وایثار پرده بر مى دارد .واز آنجا که  خانم سعاد صباح  با اصول هنر شعر آشنا است و در پیش بردن ادبیات زنان در این کشور نقش فعالى داشته و نیز آثار فراوانى از خود بر جاى گذاشته، بحث حاضر به بررسى وتحلیل اشعار او  در این زمینه پرداخته است. اهمیت این بحث در این نکته نهفته است که « بینامتنى دینى » اصطلاحى جدید در عرصه ادبیات وفرهنگ به شمار مى رود واز نقد و بررسى فراوانى بویژه در ادبیات کشور کویت برخوردار نبوده است.

کلیدواژه‌ها

-    القرآن الکریم.
-    أمین، أحمد، ضحى الإسلام، ج3، مکتبة النهضة المصریة، القاهرة، 1964م.
-    الأمین، فضل، سعاد الصباح شاعرة الإنتماء الحمیم، شرکة النور، بیروت، 1994.
-    البعلبکی، محمد، منارة على الخلیج، کتاب تکریم مقدم من المنتدى المصری، الجزء الثانی، القاهرة، بلا تاریخ .   
-    حیدر، محمود، لغة التماس فی شعر سعاد الصباح، مؤسسة الکتاب الحدیث، بیروت، 1995. 
-    خلف، فاضل، سعاد الصباح الشعر والشاعرة، منشورات شرکة النور، الکویت، 1992م  .   
-    خلیل، إبراهیم، تحولات النص، بحوث ومقالات فی النقد الأدبی، الأکادمیة للنشر، عمان، 1999 م .
-    راغب، نبیل، عزف على أوتار مشدودة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، القاهرة، 1993.
-    الرشید، یعقوب عبد العزیز،  تاریخ الکویت، دار مکتبة الحیاة، بیروت، 1978 م.
-    الزغبی، أحمد، التناص نظریاً وتطبیقیاً، الطبعة الثانیة، مؤسسة عمون للنشروالتوزیع، بیروت، 2000م.
-    سرحان، سمیر، صورة الواقع العربی فی شعر سعاد الصباح، مطا بع الهیئة المصریة للکتاب، القاهرة، 2004.         
-    الصباح، سعاد، دیوان إلیک یا ولدی، الطبعة الرابعة، دار سعاد الصباح للنشر، الکویت، 1994م.
-    الصباح، سعاد، دیوان برقیات عاجلة إلى وطنی، الطبعة الخامسة، دار سعاد الصباح للنشر، الکویت، 1997م.        
-    الصباح، سعاد، دیوان فی البدء کانت الأنثى، الطبعة السادسة، دار سعاد الصباح للنشر، الکویت، 1997م .  
-    الصباح، سعاد، دیوان أمنیة، دار سعاد الصباح للنشر، الکویت، 1996م.
-    الصباح، سعاد، دیوان القصیدة أنثى و الأنثى قصیدة، دار سعاد الصباح للنشر، الکویت، 1999م .
-    الصباح، سعاد،  دیوان  خذنی إلى حدود الشمس، دار سعاد الصباح للنشر، الکویت، 1997م .
-    عیسى، فوزی، دیوان القصیدة أنثى والأنثى قصیدة، قراءة فی شعر سعاد الصباح، دار جمیل للنشر، القاهرة، 2002
-    فرحات، سعید، قراءة نقدیة فی شعر سعاد الصباح، شرکة النور للصحافة والطباعة والنشر، بیروت، 1985.  
-    قنازع، جورج، کربلاء فی الأدب الشیعی، الکرمل، أبحاث فی اللغة والأدب، العدد 13، 1992م . 
-    مجاهد، أحمد، أشکال التناص الشعری، الهیئة المصریة العامة للکتاب، القاهرة، 2006م .
-    مروة، إسماعیل، سعاد الصباح شاعرة شتائیة فی الحب والغضب، راتنور، بیروت ، 2000.
-    المظفر، محمد رضا، عقائد الشیعة، مطبعة النعمان، النجف الأشرف، 1972م .
-    الملائکة، نازک، قضایا الشعر المعاصر، دار العلم للملایین، بیروت، 1989م .
-    النسور، تیسیر، البناء اللغوی والفنی فی شعر سعاد الصباح، الطبعة الأولى، شرکة نور، بیروت،2002 .
-    النوبختی، حسن، فرق الشیعة، الطبعة الثانیة، دار الأضواء، بیروت، 1984م .
-   الورقی، سعید، لغة الشعر العربی الحدیث، الطبعة الأولى، المملکة العربیة السعودیة، 1985م .
-   Gail, Ramsay,2002-2003, Styles of expression in women’s literature in the Gulf, Orientalia Suecana, vol. 51-52.