تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسندگان

چکیده

ابو ماضی از شاعران پیشگام در زمینه رمز واسطوره است، اما بیشتر تحقیقاتی که در مورد او صورت گرفته، به این موضوع از دیدگاه هنری نپرداخته، بلکه بیشتر متوجه جوانب اخلاقی و تشبیهی بوده، به گونه ای که او در زمینه تصویر های حسی، شاعری بزرگ به حساب آمده است، اما کمتر تحقیقی به جنبه ابداعی و هنری تصویرهایش پرداخته است. این تحقیق به بررسی رمزها و تصویرهای رمزی این شاعر پرداخته، و نشان داده که بسیاری از تعبیرهای او مبتنی بر تصویرهای بیانی و تشبیهی و مقایسه ای است، و توجه او بیشتر جوانب ظاهری رمزها بوده، بدون آنکه حقیقت روانی و فراگیر در ورای آن  باشد. هر چند که حکایتهای رمزی سهمی عمده ای در شعر او داشته، و ارزش اخلاقی واجتماعی بارزی دارند، اما اندکی از آنها، در دایره تصویر رمزی هنری وارد می شود، واین امر از آن جهت است که شاعر بیشتر در پی بیان تفکری خاص یا موعظه ای اخلاقی هست، نه حقیقتی درونی. و کمتر تصویری و رمزی در دیوان او به چشم می خورد که از حدود موازنه و حس جامد فراتر رود و بینشی وحدت گرایانه را جایگزین آن کند، و در پی واقعیتی روانی باشد، اما این تصاویر اندک نیز توانسته اند در آسمان هنر اوج بگیرند.

کلیدواژه‌ها

-   القرآن الکریم.
-   أبو ماضی إیلیا : دیوان إیلیا أبو ماضی، قدم له وشرحه د.صلاح الدین الهواری، دار البحار، بیروت، 2006م.
-   ابن منظور محمد بن مکرم: لسان العرب، دار صادر، بیروت، 1414ق، ط3.
-   اسماعیل عزّ الدین: الشعر العربی المعاصر، دار العودة، بیروت، 1981، ط3.
-    بقلی، روز بهان: شرح شطحیات، مصحح: هانری کُری، تهران: انیستیتو ایران وفرانسه، (د.ت).
-    برهومی خلیل: إیلیا أبو ماضی شاعر السؤال والجمال، دار الکتب العلمیة، بیروت،1993م، ط1.
-    الثعالبی أبو منصور: ، «فقه اللغة»، شرحه وقدّم له : یاسین الأیوبی، بیروت: المکتبة العصریة،1421هـ 2001م، ط2.
-   الجیوسی سلمی الخضراء: الإتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث، مرکز دراسات الوحدة العربیة، بیروت، 2007م. ط2.
-   الحاوی إیلیا: أبو ماضی شاعر التساؤل والتفاؤل، دار الکتاب اللبنانی، بیروت، 1981م.
-   ـــــ: فی النقد والأدب، دار الکتاب اللبنانی، بیروت، 1400هـ1980م، ط1.
-   الجندی درویش: الرمزیة فی الأدب العربی، نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزیع، القاهرة.
-   عباس إحسان ویوسف نجم محمد: الشعر العربی فی المهجر الشمالی، دار صادر، بیروت، ط2، 1967م.
-   عطارنیشابوری فریدالدین: منطق الطیر(صحّحه:صادق گوهری)، انتشارات علمی فرهنگی، تهران ،1377ش، ط13.
-   طالب زکی طالب: أبو ماضی بین التجدید والتقلید، المکتبة العصریة، صیدا، بیروت.
-   فضائلی سودابه: فرهنگ نمادها، انتشارات جیحون، تهران، ط1، 1387ش.
-   کندی محمد علی: الرمز والقناع فی الشعر العربی الحدیث، دار الکتاب الجدید، لبنان، 2003م، ط1.
-   لنسلین گرین راجز: اساطیر یونان، ترجمة عباس آقاجانی، سروش، تهران، 1370ش.
-   محفوظ عصام: شرکة المطبوعات للتوزیع والنشر، لبنان، بیروت، ط1، 1981.م.
-   المعوش سالم: إیلیا أبو ماضی بین الشرق والغرب فی رحلة التشرد والفلسفة والشاعریة، مؤسسة بحسون، بیروت، 1997م 1417ق، ط1.
-   الناعوری عیسی: أدب المهجر، مصر، قاهرة، 1959.م.
-   النعیمی أحمد اسماعیل: الأسطورة فی الشعر العربی قبل الإسلام، دار الشؤرن الثقافیة العامة،بغداد، 2005م، ط1.