تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسندگان

چکیده

تفاوت نگرش نحوی­ها و بلاغی­ها به زبان سبب شده است تا هرکدام از منظری خاص به متن ادبی نگریسته، زوایای پنهان وآشکار آن را به گونه­ای متفاوت از دیگری تفسیر کنند. این تفاوت دیدگاه­ها، آثارکاربرد فراوانی در فهم متون ادبی داشته است. اهل بلاغت که بیشتر به روح و لطافت­های پنهان زبان چشم دوخته­اند، همواره به مباحثی از قبیل ایجاز، حذف، حصر وغیره پرداخته­اند، و اصولاً متن ادبی از دیدگاه آنان بخش­های نانوشتة فراوانی دارد که با ذوق ادبی قابل درک است؛ امّا نحوی­ها  بیشتر به ظاهر و جسم زبان توجه کرده­اند. این تفاوت نگرش در موضوعاتی مانند جمله­ی اسمیه و فعلیه، همزه استفهام، ضمیر فصل، جمله مستأنفه، و عطف جملة انشایی به جملة خبری و بر عکس، آشکار است؛ به گونه­ای که در توجیه این جملات هر گروه راهی متفاوت از دیگری در پیش گرفته­اند.

کلیدواژه‌ها

-        قرآن کریم.
-        نهج البلاغة.
-        ابن عطیّة الأندلسی، عبد الحقّ بن غالب، (1422ق.) المحرّر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دارالکتب العلمیّة، ط1.
-        أبوحیّان الأندلسی، أثیر الدّین، (1420ق.) البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دار الفکر، ط؟.
-        أنصاری، ابن هشام، (1371هـ.) مغنی اللّبیب، انتشارات سیّد الشهدا، قم، چ6.
-        تفتازانی، سعد الدّین، (1425هـ. 2004م.) مطوّل، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، ط1.
-        تفتازانی، سعد الدّین، (1377هـ.) شرح المختصر، انتشارات أمیر، قم، چ9.
-        جرجانی، عبدالقاهر، (1425هـ.2005م.) دلائل الإعجاز، دارالکتاب العربی، بیروت، لبنان، ط1.
-        درویش، محیی الدّین، (1415ق.) إعراب القرآن و بیانه، سوریه، دارالإرشاد، ط4.
-        دیباجی، سیّد ابراهیم، (1376ش) بدایة البلاغة، تهران، سازمان سمت (انتشارات مهر قم)،چ1.
-        الزمخشری، محمود بن عمر، (1427هـ. 2006م.) الکشّاف، دار الکتاب العربی، بیروت، لبنان، ط1.
-        السکاکی، أبو یعقوب یوسف بن أبی بکر محمد بن علی، مفتاح العلوم، ؟
-        صافی، محمود بن عبد الرحیم (1418ق.) الجدول فی إعراب القرآن، دمشق، بیروت، دارالرّشید مؤسسة الإیمان، ط4.
-        الصبّان، محمّد بن علی، (1419هـ. 1999م.) حاشیة الصبّان علی شرح الأشمونی، دارالفکر، بیروت، لبنان، ط1.        
-        طباطبایی، سیّد محمّد حسین، (1364هـ.ش.) تفسیر المیزان، انتشارات بنیاد علمی علّامه طباطبایی، چ2.
-        طوسی، محمّد بن حسن،(بی تا) التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی،ط؟
-        العسکری، أبو الهلال الحسن بن سهل، (1406هـ. 1986م.) کتاب الصناعتین الکتابة و الشعر، المکتبة العصریة، بیروت، لبنان، ط؟
-        عکبری، عبداللّه بن حسین، (بی تا) التبیان فی إعراب القرآن، عمّان، ریّاض، بیت الأفکار الدّولیّة، ط1.
-        فاضلی، محمّد، (1365ش.) دراسة و نقد فی مسائل بلاغیّة هامّة، مشهد، چاپ خانه دانشگاه فردوسی مشهد، چ1.
-        فرّاء، أبو زکریّا یحیی بن زیاد، (بی تا) معانی القرآن، مصر،دار المصریّة للتألیف و الترجمة،ط1.
-        القزوینی، الخطیب، (1998م.)  الإیضاح فی علوم البلاغة، دار إحیاء العلوم، بیروت، لبنان،ط4.
-        محمّد الأسعد، عبدالکریم،(1413هـ.ق.) الوسیط فی تاریخ النحو العربی،  دار الشفوف للنشر و التوزیع، ریاض، ط؟.
-         المیدانی، عبد الرحمان، (1416هـ 1996م) البلاغة العربیّة أسسها و علومها، سوریه، دمشق، دارالقلم، ط1.
-        هاشمی، سیّد احمد، (1368ش.) جواهر البلاغة،  قم، مؤسّسه مطبوعات دینی، چ3.