تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

جستار حاضر نقدی است بر ترجمة کتاب الایام طه حسین. ترجمه‌ای که حسین خدیوجم بیش از سه دهه قبل به خوانندگان زبان فارسی عرضه کرد و مورد توجه برخی از ادیبان نامی کشور قرار گرفت. در این مقاله نویسنده دست به مقایسه جلد اول این ترجمه با متن اصلی زده و ملاحظه نمود به‌رغم تلاش‌های زیادی که خدیوجم در برگردان این کتاب مبذول داشته‌است، ترجمة وی خالی از اشکال نیست. درنتیجه نویسنده برخی از عبارت‌ها و جملات این ترجمه را استخراج نموده و از سه زاویه یعنی ترجمة غیرمستقیم، اضافه در ترجمه و لغزش‌ها موردمطالعه و بررسی قرار می‌دهد که حاصل این پژوهش سه نتیجة اساسی است که عبارتند از: الف) ترجمة خدیوجم علی‌رغم داشتن زیبایی‌های نگارشی و سبک نوشتاری آن، دارای اشکالات متعددی است که قابل‌چشم‌پوشی نیست؛ ب) در این جستار روشی علمی و دور از هر گونه اعمال‌نظر شخصی جهت نقد متون ترجمه‌شده ارائه می‌شود؛ ج) برخی از حدود و ثغوری که مترجم، برای به سرانجام رساندن یک ترجمة خوب، باید بدان پایبند باشد، تعیین و پیشنهاد شده‌است.

کلیدواژه‌ها

المصادر
الف) عربی
کتب
حسین، طه (1978)، الأیام، القاهرة: دار المعارف.
حسین، طه (1391)، آن روزها، مترجم: حسین خدیو جم، چاپ ششم، تهران: سروش.
الزیات، أحمد حسن وآخرون (1989)، المعجم الوسیط، الطبعة الثانیة، ترکیة، استانبول: دار الدعوة.
ضیف، شوقی (1986)، الأدب العربی المعاصر فی مصر، الطبعة العاشرة، دار المعارف.
عنانی، محمد (2005م)، نظریة الترجمة الحدیثة، الطبعة الثانیة، مکتب لبنان ناشرون.
محفوظ، نجیب (2009م)، الشحاذ، الطبعة الرابعة، القاهرة: دار الشروق.
محفوظ، نجیب (2009م)، رادوبیس، الطبعة الرابعة دار الشروق، القاهرة.
نیوبرت، ألبرت وغریغوری شریف (2002)، الترجمة وعلوم النص، مترجم: محی‌الدین حمیدی، النشر العلمی والمطابع، جامعة الملک سعود.
مقالات
الأحمدیة، جهاد (2008)، «الإضافة والحذف فی الترجمة بین العربیة والإنجلیزیة»، مجلة الآداب العالمیة، العدد 135.
ب) فارسی
کتاب‌ها
البعلبکی، روحی (1385)، فرهنگ عربی ـ فارسی المورد، مترجم: محمد مقدس، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
آذرنوش، آذرتاش (۱۳۹۳)، فرهنگ معاصر (عربی به فارسی)، چاپ شانزدهم، تهران: نی.
صلح‌جو، على (1388ش)، گفتمان و ترجمه، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
نجیب، محفوظ (1388ه)، رادوبیس دلداده فرعون، مترجم: عنایت الله فاتحی‌نژاد، چاپ سوم، تهران: ماهی.
نجیب، محفوظ (1388ه)، گدا، مترجم: محمد دهقانى، چاپ سوم، تهران: نیلوفر.
کبیری، قاسم (1388ش)، اصول و روش ترجمه، تهران: راهنما.
فرشیدورد، خسرو (1388ش)، دستور مختصر امروز، چاپ یکم، تهران: سخن.
مقالات
کمالی، محمدجواد (1372ش)، «حذف و اضافه در ترجمه»، مترجم، شماره یازدهم و دوازدهم، پاییز و زمستان.
ج) سایت‌های اینترنتی
fa. Wikipedia. org 12. 11. 95
House, J. (2013). Translation. University press: Oxford.