تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسندگان

چکیده

پایبندی ادیب و موضع گیری او نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه، نشانه احساس مسؤولیّت وی است،زیرا می­خواهد با جامعه خود همکاری لازم را داشته باشد، واین، همان "تعهّد" است. در این صورت است که ادبیّات نقش عمده و کار سازی در هدایت جامعه ایفا می­کند، و شاعر متعهّد نمی­تواند خود را از مشکلات اصلی جامعه دور نگه دارد؛ پس می‌کوشد دیدگاه خود را در آثارش جلوه گر سازد.


در این مقاله ،از یک سو، دیدگاه­های متفاوت ادبا و متفکّران را در باره"ادبیات متعهّد" و. همچنین وظیفة "شاعر متعهّد" نسبت به بیداری مردم بیان می­کند.و از سوی دیگر، دیدگاه شاعر پر آوازه عراقی، محمّد مهدی جواهری را  را دز این زمینه بیان کرده است در نتیجه سه محور زیر   در این مقاله بررسی شده است:


أ‌)                      ارائه دیدگاه­های متفکّران درباره "ادبیات متعهّد".


ب‌)                     ویژگیهای "شعر متعهّد" در اشعار عرب.


ت‌)                     ویژگیهای "شاعر متعهّد" از دیدگاه جواهری.

کلیدواژه‌ها

خیر ما استفدنا منه القرآن الکریم.
- ابن منظور، محمّد بن مکرّم: "لسان العرب". نشر أدب الحوزة، قم، 1405.
- أبو حاقّة، أحمد: "الإلتزام فی الشعر العربی". نشر دار العلم للملایین، بیروت، الطبعة الأولی، 1979.
- أبو صالح، عبد القدوس: "الأدب بین الالتزام و الإلزام".یولیو 2003:
http://www.islamtoday.net/nawafeth/artshow-53-2592.htm
- أدونیس، علی أحمد سعید:"الثابت والمتحول". نشر دار العودة، بیروت، الطبعة الأولی، 1974.
- أدونیس، علی أحمد سعید: "سیاسة الشعر". نشر دار الآداب، بیروت، الطبعة الأولی، 1985.
- برادة، محمد: "تحولات مفهوم الالتزام فی الأدب العربی الحدیث". ینایر 2001:
- الجواهری، محمّد مهدی: "دیوان الجواهری". إبراهیم السامرائی بالإشتراک مع مهدیّ المخزومی و علی جواد و رشید    بکتاش، دار الرّشید، بغداد، مطبعة الأدیب البغدادیة، 1972 - 1980.
- الجواهری، محمد مهدی: "ذکریاتی". نشر دار الرافدین، دمشق، 1988.
- الجوهری، إسماعیل بن حمّاد: "الصّحاح". تحقیق أحمد عبد الغفور عطار، نشر دار العلم للملایین، بیروت، الطبعة الرابعة، 1987.
- حاج ابراهیمی، محمّد کاظم" :تاریخ الأدب العربی الحدیث". نشر جامعة إصفهان، مطبعة جامعة إصفهان، 1376.
- الحاوی، إیلیا: "فی النقد و الأدب". دار الکتاب اللّبنانی، بیروت، الطبعة الأولی، 1980.
– الحیدری، بلند: "إشارات على الطریق"، نشر المؤسسة العربیة للدراسات و النشر، بیروت، الطبعة الأولی، 1980.
– الخلیل بن أحمد، الفراهیدیّ: "العین". تحقیق محمّد المخزومیّ و إبراهیم السّامرائی، نشر مؤسّسة دار الهجرة، قم، الطّبعة الثّانیة، 1409
- الزبیدیّ، محمّد مرتضی: "تاج العروس من جواهر القاموس". نشر مکتبة الحیاة، بیروت، دون تاریخ.
- سارتر، جان بول: "ما الأدب". ترجمة محمّد غنیمیّ هلال، نشر مکتبة الإنجلو – المصریبة، القاهرة، 1961.
- السیاب، بدر شاکر: "کتاب السّیاب النثری". جمع و إعداد و تقدیم حسن الغرفی، منشورات مجلة الجواهر، فاس، 1986.
- الشّریف الرّضیّ، محمّد بن الحسین: "نهج البلاغة". ترجمة محمّد دشتی، نشر مؤسّسة أمیر المؤمنین الثّقافیّة التّحقیقیّة، قم، الطّبعة الأولی، 1381.
- ضیف، شوقی: "تاریخ الأدب العربی". نشر دار المعارف، القاهرة، العصر العبّاسی الأوّل، الطبعة العاشرة، 1996.
- العالم، محمود أمین: "بالکتابة یؤکد الکاتب وعیه بذاته". ینایر 2001:
       - عبد النّور، جبّور: "المعجم الأدبی" نشر دار العلم للملایین، بیروت، الطّبعة الثّانیة، 1984.