طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

المؤلفون

المستخلص

دراسة المقالات المحکمة لکل من الفروع العلمية تحدد نصيب الفروع في الانتاج العلمي للبلاد و تؤثر هذه في صحة البرمجة و تعديل السياسة العاملة في مجال البحث و الانتاج . ان هذه الورقة تناقش الايجابيات و السلبيات و من ثم تحدد دور فرع اللغة العربية و آدابها في الانتاج العلمي . يشمل البحث المقالات المنتشرة في عشر مجلات محکمة من سنة 1382 الي 1386خلال مدة خمسية  . نظرة في تطور و ازدياد عدد المقالات تدل علي نمو غير دائم حيث کان عدد المقالات المنتشرة سنة 1384 في المستوي الاول. ان نسبة المقالات المطبوعة بعدد اعضاء الهيئة العلمية لفرع اللغة العربية و ادابها تشير الي 46/1مقالة لکل واحد من الاعضاء هذا و انهم ارغب الي الدراسات المستقلة منه الي الدراسات المشترکة حيث عدد المقالات احادية الکاتب اکثر بکثير من الثنائية و الثلاثية . اعتمدنا علي " المصادر " و " التهميشات  " لدراسة کيفية المقالات و نتج عن هذه الدراسة ان معدل المصادر للمقالات 25 مصدرا و کان الاهتمام البالغ لاختيار المصادر القديمة منها دون الکتب و البحوث الحديثة .و ان عدد الارجاعات الواردة لهذه المقالات لا تزيد علي الواحد . إن اهم الحوافز التي منعت المقالات الخاصة في الادب العربي من النمو و الزيادة و التاثير : عدم انتشار المجلات الخاصة باللغة العربية و انتشار المقالات لفئة خاصة من الاخصائيين و انتشار المقالات الخاصة بجامعة معينة و قلة المقالات المطبوعة لکل عدد من المجلات سنويا و عدم الاهتمام بالمراجعة الي البحوث الحديثة و عدم المناسبة التامة بين المقالات المنتشرة للمولفين و عدم المراقبة علي تکثيف المقالات .

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

سنجش تولیدات علمی گروه زبان وادبیات عربی ایران

المؤلفون [Persian]

  • علی باقر طاهری نیا
  • مریم بخشی

المستخلص [Persian]

ارزیابی کمی و کیفی مقالات علمی-پژوهشی یک حوزه علمی، جایگاه آن را در تولید علم کشور روشن می­کند و برنامه­ریزی و سیاست­گذاری را در این زمینه بهینه می­نماید. بررسی مقالاتِ حوزه زبان و ادبیات عربی در10 مجله علمی-پژوهشی علوم انسانی از 1382 تا 1386، بیانگر رشد ناموزون سالیانه مقالات عربی و چاپ بیشترین تعداد مقاله، در سال 1384است. سرانه هر عضو هیئت علمی، فقط 46/1 مقاله می­باشد. هرچند همکاری گروهی در چاپ مقالات، رشد صعودی داشته، اما نویسندگان تمایل به کارهای انفرادی و حداکثر دو نفره دارند. بررسی دو عنصر کیفی مقالات یعنی: منابع واستنادات، نشان داد که میانگین تعداد منابع مقالات، 25 عدد است که به منابع قدیمی بیش از اندازه، و به منابع نو و مقالات علمی روز به ندرت استناد شده است. پایین­ترین و بالاترین میزان استناداتِ مقالات این حوزه، صفر و1 است. نبود مجلات تخصصی زبان و ادبیات عربی، حضور دائم برخی نویسندگان مشهوردر این مجلات، قطبی شدن و ظرفیت بسیار محدود چاپ مقاله، شمارگان اندک سالیانه، بی­توجهی به موضوع مهم استناد به مقاله، عدم توازن و تعادل موضوعی، عدم تخصصی نگاری، و عدم وجود سامانه نظارت و ارزیابی مقالات و مجلات، جزء موانع رشد مقالات علمی این حوزه می­باشد.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • علم سنجی
  • مقاله
  • مجله علمی-پژوهشی
  • گروه زبان و ادبیات عربی
 
اعضای هیأت علمی دانشگاه­ها، موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور(بخش دولتی سال 1385)،(نرم­افزار)(1386)، مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی-گروه پژوهش­های آماری و فناوری اطلاعات، مرداد ماه.
 
- امیر اصلانی، فرشاد و مرتضوی سرمد(1384)؛ «تحلیلی برروند کمی و کیفی مجله بیابان طی یک دوره آماری ده ساله»، مجله بیابان، جلد 10، شماره 2.
 
- امین­پور، فرزانه وکبیری وهمکاران(1387)؛ «دستاوردهای دودهه حضور دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در عرصه تولید علم»، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، بهار و تابستان.
 
- خلعتبری، جواد(1385)؛ آمار و روش تحقیق، تهران: پردازشگران.
 
- پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی              www.sid.ir
 
- پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC )          www.isc.gov.ir       
 
- پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک نشریات حوزه علوم اسلامی و انسانی  www.noormags.com
 
- خاواس، الین ال(1384)؛ اعتبارسنجی در آمریکا(ریشه­ها، توسعه­ها وچشم­اندازهای آینده)، تر:حسن زین­آبادی و همکاران، تهران: مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور، دی ماه.
 
- داور پناه، محمد رضا(1381)؛ جستجوی اطلاعات علمی-پژوهشی در منابع چاپی و الکترونیکی، تهران: دبیزش.
 
- داور پناه، محمدرضا و ابوالحسنی(1385)؛ «بررسی توزیع مجلات علمی حوزه علوم اجتماعی ورفتاری در عرصه پایگاه­های معتبر جهانی»، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم وتربیت، شماره26.
 
- رنجبر، احمد(1372)؛ روش تحقیق و مآخذ شناسی، چاپ سوم، انتشارات اساطیر.
 
- زارع فراش­بندی، فیروزه و کربلائی و همکاران(1385)؛ «مشارکت گروهی و موضوعات اصلی مقالات مجله علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز»، مدیریت اطلاعات سلامت،دوره سوم، شماره دوم،پاییزو زمستان.
 
-  زلفی­گل، محمدعلی و کیانی بختیاری(1387)؛ «مصادیق تولید علم: شاخص­های انتخاب وانتخاب شاخص­ها»، فصلنامه تولید علم، سال سوم، شماره 6. بهار.
 
- سن گوپتا، ان.آی،(1372)؛ «مروری برکتاب سنجی، اطلاغ سنجی، علم سنجی و کتابخانه سنجی»، تر: وزیرپور کشمیری، مهردخت، فصلنامه اطلاع رسانی، دوره 10، شماره 3-2، تابستان و پاییز.
 
- طباطبایی، سید کاظم(1381)؛ «تخصصی کردن مجله­های علمی کشور(ضرورت­ها، موانع، مشکلات و راه حل­ها)»، نشریه دانشکده الهیات مشهد، شماره 55، بهار.
 
- علاقبندراد، جواد، (1382)،« استانداردهای ده­گانه سند علمی(مقاله و...)» مجله تازه­های علوم­شناختی، سال5، شماره2.
 
- لطف­آبادی، حسین(1382)؛ «تولید علم ومقالات علمی-پژوهشی علوم انسانی در ایران»، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، شماره6.
 
- محسنی، مسعود(1381)؛ «حقوق ومسئولیت­های نویسندگان مقاله»، مجله پژوهش در علوم پزشکی، سال هفتم، شماره 2.     
 
- مهراد، جعفر وگزنی(1387)، طلایه داران علم ایران در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، شیرا:، مرکز منطقه­ای اطلاع­رسانی علوم وفناوری.
 
- میرزایی، فرامرز و پروینی، وهمکاران(1387)؛ «تحلیلی گزارش­گونه از مقالات چاپ شده مجله­ی انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی( شماره­ یک تا ده)»، مجله­ی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، علمی ـ پژوهشی، شماره10، پاییز و زمستان.
 
- نوری، رسول ونوروزی وهمکاران(1385)، «تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پایگاه اطلاعاتیWeb of Scienceاز سال 1976 تا پایان سال2006»، مدیریت اطلاعات سلامت، دوره‌ی سوم، شماره‌ی دوم، پاییز و زمستان.
 
- ولایی، ناصر وکوثریان وهمکاران(1385)؛« بررسی کمی وکیفی مقالات مجله علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران{نامه} از شماره47-1»، مجله علوم پزشکی مازندران، دوره شانزدهم، شماره 52، خرداد وتیر.
 
علم­سنجی، مقاله، مجله علمی-پژوهشی، گروه زبان و ادبیات عربی