نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلف
دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران‌مرکز
المستخلص
بررسي نقش مراکز علمي مناطق کردنشين در پيشبرد علوم عربي و ادبي در حوزة ادبيات تطبيقي مکتب فرانسه مي‌گنجد؛ زيرا مراکز علمي يکي از اقوام ايراني در ادبيات ملتي ديگر تأثيرگذار بوده‌است. در دورة عباسي (656-132ه. ق) که علوم عربي و ادبي بيش از هر دورة ديگري شکوفا شد با درنظرگرفتن مقتضيات و بستر سياسي و ديني مناسب، نقش مراکز علمي مناطق کردنشين ديار بکر «آمد، ميافارقين، ماردين، حصن کيفا، اخلاط و منازگرد» و ديار مضر «رقه و حران» که جزء منطقة جزيره‌اند، در پيشبرد علوم ادبي و عربي غيرقابل انکار است. اين نوشتار با رويکرد توصيفي ـ تحليلي درصدد تبيين نقش سازنده و جايگاه حقيقي اين مراکز در اعتلاي علوم عربي و ادبي در عصر عباسيان است و يافته‌هاي آن حاکي از اين است که اين مناطق با پرورش انديشمندان و اديبان فرهيخته‌اي چون آمدي‌ها، فارقي‌ها، حصکفي‌ها، حراني‌ها و ابوعلي قالي و... در زمينة شعر و نثر، صرف و نحو، لغت‌شناسي و تاريخ، علوم اسلامي فقه و حديث و علوم عقلي و خطابي صاحب‌نظر بوده و با تأليفات خود در پيشرفت علوم عربي و فرهنگ اسلامي منشأ تحولات شگرف بوده‌اند.
الكلمات الرئيسية
- دور المراکز العلمیة لمنطقة «جزیرة» فی تطوّر الأدب والعلوم العربیة فی العصر العباسی «دیار بکر
- ودیار مضر نموذجین»
الموضوعات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دور المراکز العلمیة لمنطقة «جزیرة» فی تطوّر الأدب والعلوم العربیة فی العصر العباسی «دیار بکر، ودیار مضر نموذجین»
المؤلف [Persian]
- شعله ظهیری
دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران‌مرکز
المستخلص [Persian]
تدخل دراسة دور المراکز العلمیة الکُردیة فی تطور الأدب والعلوم العربیة، فی نطاق الأدب المقارن الفرنسی. ذلک لِأنَّ المراکز العلمیة لأی شعبٍ تتفاعل فی تطور أدب شعب آخر. ازدهرت فی العصر العباسی (656-132ه.ق) الأدب والعلوم العربیة ازدهاراً تامّاً بوساطة عوامل شتّی نحو دور جاد للمراکز العلمیة الکردیة فی انحاءها. نظراً للظروف السیاسیة والدینیة أن للمرکزین العلمیین دیاربکر «آمد، میافارقین، ماردین، حصن کیفا، اخلاط ومنازگرد» ودیار مضر «الرقة وحران» مساهمة کبیرة ونشطة فی تطور الأدب والعلوم العربیة مثل الصرف والنحو، والبلاغة والنقد، والفقه والحدیث، والتاریخ، واللغة والخطابة والشعر والنثر. هذه الدراسة التی تنتهج المنهج الوصفی والتحلیلی، تحاول إلی استجلاء الدور المدهش لهذه المراکز فی تطویر الأدب والعلوم العربیة فی العصر العباسی. ومن النتائج التی توصلت إلیها هذه الدراسة هی: أنّ لهذه المناطق دوراً حاسماً فی اخصاب هذه التطورات بواسطة تربیة وتثقیف العلماء المبرزین کالآمدی، والفارقی، والحصفکی، والحرانی وغیرهم من کبار العلم الذین ترعرعوا فی أحضانها.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- الأدب المقارن
- الأدب والعلوم العربیة
- العلماء الکردی
- الجزیرة «دیاربکر و دیار مضر»
- العصر العباسی
)