نوع المستند : پژوهشی
المؤلفون
1 استاد گروه آموزشی زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
2 دانشیار گروه آموزشی زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
3 استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه امام صادق پردیس خواهران، تهران.
4 استاديار گروه آموزشی زبان های خارجی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
5 پژوهشگردوره پسادکترا،گروه زبان وادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
المستخلص
مدرس یکی از رکن‌های آموزش زبان محسوب می‌شود، در همه روشهای مشهور آموزش زبان، به نقش و وظیفه مدرس توجه شده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش استاد جهت بهبود وضعیت دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در مهارت شنیداری و گفتاری و ارائه راهکارهایی جهت بالا بردن سطح این دو مهارت انجام می‌پذیرد؛ همچنین این پژوهش درنظر دارد با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه‌ساختارمند با استادان و به کمک نرم‌افزار کیفی‌سنج ATLAS ti پاسخی برای سؤالات موردبررسی بیابد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عواملی مانند بی‌انگیزگی دانشجویان، عدم وجود کتابهای درسی مناسب، محدود بودن ساعات اختصاص داده‌شده به این دو مهارت بین سایر دروس و عدم مهارت برخی اساتید در تدریس کاربردی این دو مهارت، ازجمله دلایل ضعف دانشجویان در مهارت شنیداری و گفتاری برشمرده شدند، استادان برای بهبود مهارت گفتاری و شنیداری دانشجویان راهکارهایی ارائه دادهاند مانند ایجاد انگیزه برای دانشجویان، طراحی جزوه‌های آموزشی کاربردی، استفاده از کلاسهای مهارت‌آموزی خارج از فضای دانشگاه.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دراسة أسباب الضعف لدى طلاب اللغة العربية في مهارتي الاستماع والتحدّث، من وجهة نظر أساتذة المهارات اللغوية (جامعات طهران الوطنیة أنموذجاً)
المؤلفون [Persian]
- حامد صدقی 1
- سید عدنان اشکوری 2
- سهيلا محسنی نژاد 3
- حسین طالب زاده 4
- پوران رضایی چوشلی 5
1 استاد گروه آموزشی زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
2 دانشیار گروه آموزشی زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
3 استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه امام صادق پردیس خواهران، تهران.
4 استاديار گروه آموزشی زبان های خارجی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
5 پژوهشگردوره پسادکترا،گروه زبان وادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
المستخلص [Persian]
يعدّ أستاذ اللغة واحداً من أركان عملية تعليم اللغة و تعلّمها و قد أخذت جميع مناهج التعليم الذائعة الصيت، دور الأستاذ و واجباته بنظر الاعتبار. تهدف هذه الدراسة إلى استعراض أداء الأساتذة، من أجل الرقيّ بمستوى طلبة فرع اللغة العربية وآدابها في مهارتي الاستماع و التحدّث و التوصّل إلى حلول ناجعة لتحسين مستوى هاتين المهارتين؛ و تسعى الدراسة للإجابة عن الأسئلة موظّفة أداة المقابلة و مستعينة بنظام ATLAS ti المعنيّ بتقويم النوعية.
و قد توصّلت الدراسة إلى أنّ أسباب الضعف هي: ضعف الحوافز و الدوافع عند الطلبة في تعلّم اللغة العربية، عدم وجود الكتب الدراسية المناسبة، قلّة الساعات الدراسية المخصّصة بهاتين المهارتين مقارنة بسائر الموادّ الدراسية، عدم تمرّس بعض الأساتذة في تطبيق مبادئ التدريس الناجع؛ و قد اقترح الأساتذة بعض الحلول للرقيّ بمستوى الطلبة في مهارتي الاستماع والتحدّث، منها: تحفيز الطلبة وتعزيز دوافعهم باتخاذ السبل الكفيلة بذلك، تصميم الملازم والكتب التعليمية الكفيلة بالممارسة العملية والتطبيقة دون الجانب النظري المحض، التعويض عن قلّة الساعات الدراسية من خلال الالتحاق بدروس المعاهد التعليمية الحرّة خارج الجامعة.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- تعليم اللغة العربية
- مهارة الاستماع
- مهارة التحدّث
- استاینبرگ، دنی، (1381 هـ.ش)، درآمدی بر روانشناسی زبان، مترجم: ارسلان گلفام. تهران، انتشارات سمت.
- الرهبان، أحمد نواف و آخرون، (2017 م)، دلیل تطبیقي لمعلم اللغة العربیة للناطقین بغیرها (تجارب في المیدان)، الطبعة الثانیة، إسطنبول: أکاديمية إسطنبول
- ریچاردز، جک سی، تئودور اس راجرز، (1396هـ.ش). رویکرد و روش‌ها در آموزش زبان. مترجم: علی بهرامی. ویرایش 2. تهران: رهنما.
- کدیور، پروین، (1397 هـ.ش)، روانشناسی تربیتی، تهران: سمت.
- گال، مردیت، والتربورگ، گال، جویس، (1383 هـ.ش)، روشهای تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، مترجم: احمدرضا نصر و همکاران، تهران: سمت.
- لارسن دایان، فريمن، (1384 هـ.ش)، اصول و فنون آموزش زبان، مترجمان: منصور فهیم و مستانه حقاني، تهران: رهنما.
- منصور، سید أحمد، (2000 م)، التقویم التربوي، القاهرة: دار الکتب للنشر.
- Boswell c, Cannon Sh. (2012). Introduction to nursing research.3 ed. Burlington, MA: jones & Bartlett Publishers.
- Burns, N. and S. K. Grove (2005). Study guide for the ractice of nursing research: conduct, critique, and utilization, Saunders.
- Cohen, L.& Manion, L. (1986), Research Methods in Education.London, Routledge.
- Dornyei, Z. (2007). Research methods in Applied Linguistics. New York: Oxford University Press.
- Gillham,B. (2000). THE Research، Interview, London،
- Heinich, R. (1999). Instructional media and technologies for learning, Simon & Schuster Books For Young Readers.
- Nation, I.S.P,&.J. Macalister. (2010). Language Curriculum Design. First Published, New York, Routledge.
- Rost, M. (2001).Teaching and researching listening. London: Longman.
ايمان‌زاده، علي و زهرا عبادي، (1398 هـ.ش)، «تجربیات زیسته دبیران عربی از دلایل ناکارآمدی آموزش زبان عربی: مطالعه پدیدار شناختی». مجله پژوهش‌های درسی انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، دوره نهم، شماره دوم. پاییز و زمستان. صص 1-26.
آذرشب، محمدعلی و سعدالله همایونی، (1394 هـ.ش)، «واکاوی فرهنگ و نقش آن در سیاست‌گذاری‌های برنامه‌ریزی‌های آموزش زبان (مطالعه موردی: آموزش زبان عربی در ایران)». مجله علم زبان، شماره 5، سال 3، پاییز و زمستان. صص 89-115.
بابازاده، جمیله و مهناز رهبر، (1391 هـ.ش)، «نقش مدرس در شکلگیری و افزایش انگیزة فراگیری زبان روسی به‌عنوان زبان خارجی»، پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی، دوره 1، پاییز و زمستان 1391، صص 37 تا 45.
رحیمی، رامین و سیده معصومه عصایی، (1390 هـ.ش)، «تأثیر به‌کارگیری متون شنیداری بر مهارت گفتاری زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی»، فصلنامه روانشناسی تربیتی، سال دوم، شماره سوم. پاییز 1390. پیاپی 7، صص 77-87.
طهماسبی عدنان و شهریار نیازی و علی‌اکبر خمیجانی و سعدالله همایوني، (1393 هـ.ش)، «آموزش اهداف عمومی و دانشگاهی در مکالمه زبان عربی با تکیه بر سیلابس مفهومی – کاربردی و روش کارمحور». جستارهای زبانی. دوره 5. شماره 5. صص 145-181
غلامي مرضیه و صمد کریم زاده، (1388 هـ.ش)، «رابطهی کمرویی و پیشرفت تحصیلی در یادگیری زبان انگلیسی در دانشجویان پسر شرکت‌کننده در آموزشگاه‌های زبان کانون»، فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، ش 2. سال 4 بهار، صص 133-146.
کنگری هاله و بهمن زندی و حسین زارع و احمد عليپور، (1391 هـ.ش)، «تأثیر حروف‌چینی بر یادآوری محتوای درسی الکترونیک و سرعت خواندن از روی صفحه نمایشگر»، پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، سال دوم، شماره اول، پیاپی (2)، بهار و تابستان 1391. صص 65-76.
متقی‌زاده، عیسی و دانش محمدی و محسن شیرازی‌زاده، (1389 هـ.ش)، «تحلیل و بررسی عوامل ضعف دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در مهارت زبانی از دیدگاه استادان و دانشجویان این رشته». فصلنامة پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، س١، ش١: صص 138-115.
متقي‌زاده عیسی و خليل پرويني و محمدرضا نیکوبخت و دانش محمدي، (1389 هـ.ش)، «بررسی و نقد میزان استفاده دبیران از راهبردهای تدریس متون کتاب عربی دوره پیش‌دانشگاهی». فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، ش 35. سال نهم، پاييز. صص 147-171.
متقي‌زاده، عیسی و سجاد اسماعيلي و محمدرحیم خالي‌زاده و داوود ايکدري. (1395 هـ.ش)، «آسیبشناسی روشهای تدریس درس آزمایشگاه زبان ازنظر استادان و دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 16، شماره 6. بهمن و اسفند،200 -183.
محمدی، دانش، (1395 هـ.ش)، «مبانی رویکردی در تألیف کتاب دانشگاهی» «مکالمه زبان عربی بر اساس اصول آموزش زبان خارجی»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شماره 38، بهار و تابستان.صص 47-26.
ملایی‌نژاد، اعظم و علی ذکاوتی، (1387 هـ.ش)، «بررسی تطبیقی نظام برنامه درسی تربیت‌معلم در کشورهای انگلستان، ژاپن، فرانسه، مالزی و ایران»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 7 (22)، صص 62-36.
نامداری، ابراهیم، (هـ.ش 1398)، «أسباب عدم اهتمام طلبة المدارس الثانوية بدروس اللغة العربية من وجهة نظر طالبات و معلمي مدينة جيلان الغربية»، مجلة دراسات في تعليم اللغة العربية و تعلمها. العدد السادس، السنة الثالثة، صص 31-48.
رساله‌های دانشگاهی
محسنی نژاد، سهیلا، (1394 هـ.ش)، «مهارة العربیة علی مستوی البکالوریوس في ایران خلال السنوات 1360 الی 1390 هـ.ش (دراسة وتقدیم أنموذج متکافیء علی أساس منهج التعلیم التواصلي)»، رساله دوره دکتری تخصصی زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی.
المحضار، عبد الهادي، (2015 م)، «تکوين البیئة اللغوية لتعليم اللغة العربیة في معهد دار التوحيد مالانج جاوي الشرقية»، رسالة الماجستير في فرع تعليم اللغة العربية. جامعة مولانا إبراهيم الإسلامية الحکومية مالانج إندونيسيا.
.
- Bandura, A. (2001). "Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change." Psychological review 84(2): 191.
- Kayani, M. M., Morris, D., Azhar, M. and Kayani, A. (2011). "Analysis Of Professional Competency Enhancement Program Of Nahe On The Performance Of College Teachers." International Journal of Business and Social Science 2(18).
- Lepper, M. R. (1985). "Microcomputers in education: Motivational and social issues." American psychologist 40(1): 1.
- McClelland, D. C. and Atkinson, J. W. (1948). "The projective expression of needs: I. The effect of different intensities of the hunger drive on perception." The Journal of Psychology 25(2): 205-222.
- Sally & Perry. Chad(2003), "Convergent interviewing to build a theory in under-researched areas: principles and an example investigation of Internet usage in inter-firm relationships", Qualitative Marke Research: An International Journal, Volume6 Number4.2003pp.236-247.
- Skinner, E. A. and Belmont, M. J. (1993). "Motivation in the classroom: Reciprocal effects of teacher behavior and student engagement across the school year." Journal of educational psychology 85(4):
- Susi Geiger. And Darach, Turley(2003),"Grounded theory in sales research: an investigation of salespeoples client relationships", Journal of Business& Industrial Marketing Volum 18 Number 6/7 2003 580-594.
- Wolters, C. A. (1998). "Self-regulated learning and college students' regulation of motivation." Journal of educational psychology 90(2): .
)