تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسندگان

چکیده

این مقاله به بررسی زبان‌شناختی استعارة جهتی بالا/پایین در نیمة اول قرآن بر اساس رویکرد معنی شناسی شناختی می­پردازد. عبارات استعاری قرآنی که حاوی کانون های استعاری (مثل: «فوق»، «دون»، «علی»، «اعلی»، «هبط» و غیره) هستند در این عبارات شناسایی شده­اند تا بررسی شود که اولاً: در زبان قرآن، کدام تصورات انتزاعی دینی، با توسل به مفاهیم عینی جهتی بالا و پایین تصورسازی شده­اند؟ ثانیاً، چه ارتباط نظام مندی میان این دسته از عناصر وجود دارد؟ نتایج این تحلیل نشان می‌دهد که مفاهیم انتزاعی قدرت، بیشتر، و بهتر در بالای یک خط عمودی قرار دارند و مفاهیم و تصوراتی چون ضعف، کمتر، و بدتر در پایین قرار دارند. مبنای تجربی این استعاره، فرهنگ قرآن و حرکت جسمانی انسان است.  

کلیدواژه‌ها

- فلیسی، ابوالفضل حبیش بن ابراهیم، وجوه قرآن، ترجمة مهدی محقق، تهران، انتشارات بنیاد قرآن،1360
- صفوی، کورش، در آمدی بر معنی شناسی، سورة مهر(حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی)، تهران 1383
- طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، تهران  1397 ق
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه،1353-5.
- نصیریان، یدالله، علوم بلاغت و اعجاز قرآن، تهران، انتشارات سمت، 1380.
- یوسفی راد، فاطمه، بررسی استعاره زمان در زبان فارسی: رویکرد معناشناسی شناختی، پایان نامه کارشناسی ارشد،  دانشگاه تربیت مدرس، 1382.
-  Eweida, Sara, The realization of time metaphors and the cultural implications: An analysis of the Quran  and English Quranic translations, Stockholm University (2006).
-  Jäkel, Olaf, Hypothesis Revisited: The Cognitive Theory of Metaphor Applied to Religious Texts (2002). (jaekl@anglistic.uni-halle.de)
-  Lakoff, George and Johnson, Mark. Metaphors We Live By, University of Chicago Press, Chicago,( 1980).
-  Saeed, John I., Semantics. Oxford: Blakwell, (1997).
-  Shokr Abdulmoneim, Mohammad, The Metaphorical Concept' "Life is a Journey"in the Quran: a Cognitive –semantic analysis,  (2006). www. Metaphoric.de