طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

جامعه بوعلي سينا

المستخلص

علم السرد علم يقوم بدراسة الخطاب السردي. نشأ هذا العلم في القرن العشرين وطرحت نظريات شتي بشأنها. من النظريات المطروحة في هذا المجال نظرية الأسلوبيين الإنجليزيين «ليتش» و «شورت». هذه النظرية قد تجلت في کتابهما «الأسلوب في القصص» الذي يشتمل علي مواضيع مختلفة، منها أساليب السرد في استحضار الأفکار. إن هذه الأساليب تنقسم إلي خمسة أقسام عندهما وهي: المباشر، غير المباشر، الحر المباشر، الحر غير المباشر والتقرير السردي.
قد استعمل الروائيون المعاصرون الأساليب السالفة الذکر لاستحضار الأفکار في رواياتهم کما وظّفها الکاتب المصري المعاصر «نجيب محفوظ» في روايته المسماة بالطريق. قد تمت دراسة تلک الأساليب في هذه الرواية بغية إدراک کيفية استخدامها و الإلمام بالأفکار المستحضرة وفقاً لنظريتهما في هذه المقالة. تعبّر نتائج الدراسة عنأنّ الکاتب قد‌‌ استفز القارئ بالأفکار المتراکمة من خلال الشخصية الرئيسة و‌‌استخدم جميعالأساليب إلا الأسلوب الحر المباشر لاستحضار الأفکار‌ و أکثر من احتفاله ببعض الأساليب کالأسلوب الحر غير المباشر و ‌انتهز الفرصة بين حين و‌ آخر و‌أفاد من الأساليب الأخري و ‌استحضر الأفکار الواردة کالتشاؤم، النفور، الحب، التردد، الثأر، الخلاص والخيبة بواسطةالأساليب التي سبق ذکرها.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

شیوه های بازنمایی افکار در رمان« الطریق» اثر نجیب محفوظ براساس نظریه« لیچ» و «شورت»

المؤلف [Persian]

  • زهرا افضلی

دانشگاه بوعلی سینا همدان

المستخلص [Persian]

روایت‌شناسی علمی است که به بررسی گفتمان روایی می‌پردازد. این علم در قرن بیستم شکل گرفت و نظریات گوناگونی دربارة آن ارائه شد. نظریة دو سبک‌شناس انگلیسی «لیچ» و «شورت» جزء این نظریات است که آنها آن را در کتاب «سبک در داستان» بیان کرده‌اند. کتاب یادشده مشتمل بر مباحث مختلفی ازجمله شیوه‌های روایت در بازنمایی افکار است. این شیوه‌ها از دیدگاه آنها به پنج دستة مستقیم، غیرمستقیم، آزاد مستقیم، آزاد غیرمستقیم و گزارش روایتی تقسیم می‌شود. نویسندگان معاصر نیز شیوه‌های یادشده را برای بازنمایی افکار در رمان‌های خود به کار برده‌اند؛ «نجیب محفوظ»، نویسندة معاصر مصری نیز در رمان «الطریق» از این شیوه‌ها استفاده کرده‌است. در این مقاله شیوه‌های یادشده با هدف پی‌بردن به چگونگی به‌کارگیری آنها و آگاهی از افکار بازنمایی‌شده در رمان الطریق بر اساس نظریة لیچ و شورت بررسی شده‌است. نتایج بررسی بیانگر آن است که نویسنده از طریق شخصیت اصلی، خواننده را با انبوهی از افکار برمی‌انگیزد و همة شیوه‌ها را، به‌جز شیوة آزاد مستقیم، برای بازنمایی افکار به کار می‌برد. وی به برخی از شیوه‌ها مانند شیوة آزاد غیرمستقیم توجه بیشتری می‌کند و گاهی فرصت را غنیمت می‌شمرد و از دیگر شیوه‌ها نیز بهره جسته، و افکاری مانند بدبینی، تنفر، عشق، تردید، انتقام، نجات، و ناکامی را به‌وسیلة شیوه‌های یادشده بازنمایی می‌کند.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • نظریة لیچ و شورت
  • شیوه‌های بازنمایی افکار
  • نجیب محفوظ
  • رمان الطریق