تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسندگان

چکیده

از محسنات زبان جاودانی قرآن کریم علاوه بر غرایب الفاظ و تعابیر سربسته و مختصر و حذف‌ها و إضمارهای مکرّر آن، مجازگویی‌های فراوان آن است. از این رو، برای فهم مقاصد آیات چاره‌ای جز آن نیست که با مجازات و استعارات قرآنی آشنا شویم، زیرا دانستن معانی لغات و مفردات و آشنایی با بافت جمله‌ها و احوال صرفی و نحوی آن، وافی به مقصود نیست. از آنجا که هر سخنور بلیغ برای ادای معنا و مقصود خود با توجه به مقام و موقع مخاطب سخن می‌گوید، خداوند حکیم نیز در قرآن کریم به لطیف‌ترین وجه، محسنات لفظی و معنوی را به کار برده است. یکی از این محسنات لطیفه، مجازها و استعاراتی است که اگر از سوی مخاطب، مغفولٌ عنه افتد، راه به سر منزل مقصود نخواهد برد و معانی آیات قرآنی را کما هو حقّه در نخواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

-         آلوسی، شهاب‌الدین محمود بغدادی، روح المعانی، دارا احیاء التراث العربی
-         ابن قتیبه دینوری، تفسیر غریب القرآن، دار احیاء الکتب العربیه، چاپ اول، 1958، م
-         ابن قتیبة دینوری، تأویل مشکل القرآن، ترجمة محمدحسن بحری بینا باج، آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1384 ش.
-         ابن شهرآشوب مازندرانی، متشابه القرآن و مختلفه، بیدار، قم.
-         ابوعبیده معمر بن مثنی تیمی، مجازالقرآن، به تحقیق محمد عبدالغنی سزکین حسن، دارالاضواء، 1986 م.
-         رجایی، خلیل، معالم البلاغه، دانشگاه شیراز، چاپ اول، 1359 ش.
-         زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ادب الحوزه.
-         شریف رضی، الموضح عن جهه اعجاز القرآن «الصرفه»، با تحقیق محمدرضا انصاری، قم، آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1382 ش.
-         شریف رضی تلخیص البیان فی مجازات القرآن، به تحقیق محمد عبدالغنی حسن، دارالاضواء، بیروت، 1986 م.
-         طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان، به تحقیق هاشم رسولی محلاّتی، 1379 هـ .ق.
-         طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، دارا احیاء التراث العربی
-         فخر رازی، نهایه الایجاز فی درایه الاعجاز، به تحقیق احمد حجازی السقا، دارالجلیل، 1992م.
-         قرطبی، ابوعبدالله محمد بن احمد انصاری، الجامع الاحکام القرآن، دارالکتاب العربی، 1387 هـ . ق
-        نیشابوری، محمودبن ابی الحسن، ایجاز البیان عن معانی القرآن، به تحقیق حنیف بن حسن القاسمی.