تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسندگان

چکیده

نجیب محفوظ (1911-2006) داستان نویس مصری برندة جایزة نوبل 1988م است. وی توانست بیش از پنجاه داستان بنویسد که مشهورترین آنها، سه­گانه (بین­القصرین- قصرالشوق- السّکریّه) نام دارد.
این سه­گانه اساسی ترین مشکلات جامعه مصری را مانند: برخورد فرهنگی شرق و غرب، دین تقلیدی و سنتی، پدر سالاری، انسداد سیاسی و مصادره آزادی­ها و نبود ایمان راستین، را در چهارچوب واقع­گرایی بررسی کرده، راه­کارهایی هم برای مبارزه با آن ارائه داده است. تضاد و دوگانگی فرهنگی شرق و غرب اساسی­ترین مشکلی است که نسل فرهیخته با آن روبرو می­شود و موجب شک و تردید آنان نسبت به ارزش­های اجتماعی، دینی و اخلاقی می­گردد و آنان، ناتوان از حل مشکل، سرگردان و گریزان از دین­ می­شوند.

کلیدواژه‌ها

- بدر، عبدالمحسن طه؛ نجیب محفوظ ، الروایه و الاداه، القاهره دار الثقافه ، چاپ اول 1978م.
- برکات، الحلیم؛ مقاله «الاغتراب والثوره فی الحیاه العربیه» مجله المواقف، تموز- آب، 1969، ص24--  25).
- بیات، عبدالرسول و جعی از نویسندگان؛ فرهنگ واژه ها، قم موسسه­ی اندیشه و فرهنگ دینی، چاپ اول 1381.
- پرهام،(میترا) سیروس؛ رئالیستم و ضد رئالیستم در ادبیات، انتشارات نیل، چاپ اول، 1334هـ.
- حسن، عبد الرحیم، مناهج التوفیق بین العقل والدین؛ مجله العالم، لندن ، شماره 306، 1990م
- داد، سیما؛ فرهنگ اصطلاحات ادبی (واژه نامه­ی مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی به شیوه ی تطبیقی و توصیفی)  انتشارات مروارید، 1382.
- راغب، نبیل؛ قضیه الشکل الفنی عند نجیب محفوظ ، دراسه تحلیله لاصولها الفکریه و الجمالیه، دار الکاتب العربی للطباعه و النشر.
- زغلول السلام، محمد؛ دراسات فی القصه العربیه الحدیثه، الاسکندریه، ناشر المعارف، چاپ؟، سال ؟
- ساچکوف،بوریس؛ تایخ ریالیسم، تر: محمد تقی فرامرزی، چاپ اول ،تهران ،نشر تندر،  1362.
- سعید، فاطمه الزهراء، محمد ؛ سمبولیسم در آثار نجیب محفوظ ، ترجمه­ی دکتر نجمه ی رجائی، انتشارات دانشگاه فردوسی،  چاپ اول ، زمستان 1378.
- سید حسینی، رضا؛ مکتبهای ادبی، موسسه انتشارات نگاه، چاپ دوازدهم، 1381.
- شکری،­غالی؛ مرآه المنفی، لندن، دار ریاض الریس، چاپ اول 1989 م.
- ----، ---؛ المنتمی دراسه فی ادب نجیب محفوظ ، چاپ چهارم، بیروت – القاهره 1987م.
- فرج، الدکتور السید احمد؛ ادب نجیب محفوظ و اشکالیه الصراع بین الاسلام و التغریب،دار الوفاء للطباعه و النشر و التوزیع، چاپ اول ، 1990م.
- فضّول، عاطف؛ مشکلات طبقه الوسطی المصریه فی قصص نجیب محفوظ، دار الحمراء للطباعه و النشر، چاپ اول، بیروت 1993.
- عبدالله، الدکتور محمّد حسن؛ الاسلامیّه و الرّوحیّه فی ادب نجیب محفوظ ، چاپ دوم، مکتبه مصر، القاهره 1978.
- عطیه، احمد محمّد؛ مع نجیب محفوظ ، دار الجیل بیروت، چاپ دوم، 1983.
- مبارک، سلمی؛ نجیب محفوظ کاتبا سینمائیا، مجله النقد الادبی فصول، العدد 69 ،الصیف والخریف 2006
- محفوظ، نجیب؛ بین القصرین، الناشر مکتبه مصر، چاپ دوازدهم، 1983.
- -----، ----؛ قصر الشوق، الناشر مکتبه مصر، چاپ چهاردهم، 1987. 
- -----، ----؛ السّکریّه، الناشر مکتبه مصر، چاپ  سیزدهم، 1987.
- مرینی، محمد ؛ نجیب محفوظ فی النقد الحدیث (النقد الاجتماعی )، مجله النقد الادب  فصول،  العدد 69- صیف- خریف 2006
- مورو، محمد؛ الادباء یعلقون علی فوز محفوظ ،مجله العالم لندن ، العدد 245 1988
- میرزایی، فرامرز؛ الغزو الثقافی والادب الروایی فی مصر، مجلة العلوم الانسانیه، السنه الخامسه، العدد 7(4) الخریف 1379
- -----، ----؛ انعکاس دین  ومظاهر آن در داستان­های نجیب محفوظ ،مجله  مدرس ، دانشگاه تربیت مدرس  شماره 9و10 ،1371
میر صادقی، جمال و میمنت (ذو القدر) ؛ واژه نامه هنر داستان نویسی، انتشارات کتاب مهناز، چاپ اول، تهران 1377.
- نجم، محمد یوسف؛ فن القصه، بیروت، دار الثقافه، چاپ هفتم سال؟.
- هالنجرن، آندرسن ، نجیب محفوظ ابن حضارتین، تر: احمد هلال یس، مجله النقد الادبی فصول،العدد 69 ،الصیف والخریف 2006
- الهواری، دکتور احمد ابراهیم؛ البطل المعاصر فی الروایه المصریه،کویت، عین للدراسات و البحوث الانسانیه و الاجتماعیه، چاپ چهارم،  2002.  
- یاغی، الدکتور عبدالرحمن؛ الجهود الروائیه، من سلیم البستانی الی نجیب محفوظ، دار العوده، بیروت، چاپ اول، 1972.