طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

1 دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

3 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام

4 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

5 استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

المستخلص

­آشنایی­زدایی به‌معنای توانایی نویسنده در نشان‌دادن مسائل عادی، به شیوه­ای نو و غیرمنتظره است و هدف از کاربرد آن ایجاد رخنه در ادراک انسان گرفتار تکرار، کلیشه و عادت است تا ادراک و احساس عادت­زده او را حساس به مسائل و دگرگون کند. «برید اللیل» عنوان رمانی است از هدی برکات، نویسنده لبنانی تبار ساکن فرانسه که به محض انتشار، مورد توجه خوانندگان قرار گرفت، به گونه­ای که برنده جایزه «بوکر عربی» در سال 2018 گردید. این رمان، روایتگر داستان کسانی است که عمدتاً به علّت مهاجرت اجباری، دچار بحران رابطه شده­اند. این رابطه به خصوص بین مادران و فرزندان و عشاق به تصویر کشیده شده است. علاوه بر این، وضعیت افراد درگیر بحران ارتباطی با دیگر فرهنگ­­ها نیز بیان شده­ است. هدی برکات، آگاهانه، برای به نمایش گذاشتن این رابطه بحران­زده از شگرد برآمده از رویکرد فرمالیستی یعنی آشنائی­زدایی در نظریۀ ویکتور اشکلوفسکی بهره برده است که هنر را زاییدۀ آشنایی­زدایی از امور هستی می­داند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی نشان دادن آشنائی­زدایی­های صورت گرفته در شخصیت­پردازی، پیرنگ و روایت‌پردازی رمان مذکور بوده که به صورت اپیزودهایی مستقل و در قالب نامه‌نگاری ارائه گردیده است. در این رمان، راوی هر اپیزود، شخصیت محوری آن است. نتایج نشان از آن دارد که هدف نویسنده از آشنائی­زدایی، ایجاد تشکیک و رخنه در کلان­روایت­هایی چون مهر مادر و فرزند و عاشق و معشوق به یکدیگر و همچنین
رابطه مبتنی بر ­نوع­دوستی است تا بتواند در قالب تابوشکنی­های احساسی و عاطفی، وضعیت به بن­بست رسیده انسان را در جهان پسامدرن به تصویر بکشد.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

أسلوب أشكيلوفسكي في الألفة وخفض التصعيد في حلقات رواية برید اللیل

المؤلفون [Persian]

  • مهران معصومی 1
  • مجید محمدی 2
  • پيمان صالحي 3
  • جهانگیر امیری 4
  • مریم رحمتی ترکاشوند 5

1 دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

3 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام

4 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

5 استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرمانشاه

المستخلص [Persian]

إنّ قدرة المؤلف على معالجة القضايا العادية بطريقة جديدة وغير متوقعة تسمى "الانزیاح". هدف المؤلف من استخدام هذه التقنية هو خلق خرق للإنسان المنغمس في التکرار والنمطیة والعادات من أجل تغيير إدراكه المعتاد وشعوره بالأشياء المختلفة. "بريد الليل" هو عنوان رواية لهدى بركات، كاتبة فرنسية لبنانية المولد، لفتت انتباه القراء فور نشرها وحصلت على جائزة بوكر سنة 2018. تحكي هذه الرواية قصة من عانوا من أزمة في العلاقات، خاصة بين الأمهات والأطفال والعشاق والمحبين، فضلاً عن أزمة التواصل مع الثقافات الأخرى، خاصة بسبب الهجرة القسرية. لتوضيح هذه العلاقة الحاسمة ، يستخدم المؤلف أسلوب أشكيلوفسكي في الانزیاح. تسعى الدراسة الحالية، بدراساتها المكتبية ومنهجها الوصفي ـــــ التحليلي، إلى إظهار الألفة وعدم المعرفة في توصيف الشخصية والحبكة والسرد للرواية، والتي يتم تقديمها في شكل حلقات مستقلة في شكل مراسلات. في هذه الرواية، راوي كل حلقة هو شخصيتها المركزية أو بطلها وأظهرت النتائج أن هدف المؤلف هو إزالة الشكوك والتغلغل في أمهات القضایا الإنسانیة، وكذلك علاقة تقوم على "الصداقة" لتكون قادرة على كسر المحرمات. الصور العاطفية تصور الوضع المسدود للإنسان في عالم ما بعد الحداثة.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • هدى بركات
  • برید اللیل
  • أشكيلوفسكي
  • الانزیاح
  • ما بعد الحداثة
  • أزمة العلاقات
احمدی، بابک (1380)، ساختار و تأویل متن، تهران، مرکز.
ایرما ریما مکاریک (1390)، دانش­نامه نظریه ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، چ چهارم، تهران، آگه.
ایگلتون، تری (1380) پیش درآمدی بر نظریه ادبی معاصر، ویراست دوم، تهران، مرکز.
بامشکی، سمیرا (1392) روایت­شناسی داستان­های مثنوی، تهران، هرمس.
خائفی، عباس و محسن نورپیشه (1383) «آشنایی­زدایی در اشعار یدالله رؤیایی»، فصلنامه پژوهش­های ادبی، شماره 5، صص 55-75.
دستغیب، عبدالعلی (1377) نقد آثار و اندیشه­های داستان­نویسان بزرگ غرب، چ اول، تهران: نشر پیام امروز.
روشنفکر، اکرم و قربانی، فاطمه (1391) «سبک هدی برکات در روایت جنگ(بررسی داستان حجر الضحک)»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، دورۀ8، شمارۀ24، صص165-196.
شمیسا، سیروس (1376) داستان یک روح، چ سوم، تهران، فردوسي.
صابرپور، زینب (1388) «داستان کوتاه مینی‌مالیستی»، فصلنامه نقد ادبی، سال اول، شماره 5، صص 135-146.
فون گوته، یوهان ولفگانگ (1376) فاوست، ترجمه به آذین، چ اول، تهران، نیلوفر.
قاسمی پور، قدرت و محمود رضایی دشت ارژنه، 1389، «تحلیل فرمالیستی پیرنگ در داستان­های کوتاه معاصر فارسی»، ادب پژوهی، سال 4، پیاپی 13، صص 61 – 83.
کالینیکوس، آلکس (1382) «نقد پست مدرنیسم» مترجم: اعظم فرهادی، چ اول، تهران، نیکا.
کوندرا، میلان (1383) هنر رمان، ترجمه پرویز همایون پور، چ ششم، تهران، نشر قطره.
مورت، وارن (1999) «جهان­های کوچک؛ مینیمالیسم در ادبیات معاصر فرانسه»، انتشارات دانشگاه نبراسکا.
میرصادقی، جمال (1394) ادبیات داستانی، چ هفتم، تهران، سخن.
Ahmadi, Babak (2001), Text Structure and Interpretation, Tehran, Center.
Irma Rima Makarik (2011), Encyclopedia of Contemporary Literary Theory, translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi, 4th ed., Tehran, Ag.
Eagleton, Terry (2001) an Introduction to Contemporary Literary Theory, Second Edition, Tehran, Center.
Bamshki, Samira (2013) Narrative of Masnavi stories, Tehran, Hermes.
Khaefi, Abbas and Mohsen Nourpisheh (2004) "Familiarization in Yadollah Royaee's Poems", Quarterly Journal of Literary Research, No. 5, pp. 55-75.
Dastgheib, Abdolali (1998) A Critique of the Works and Thoughts of the Great Western Fiction Writers, Vol. I, Tehran: Payam-e-Amrooz Publishing.
Roushanfekr, Akram and Ghorbani, Fatemeh (2012) "The style of Hoda Barakat in the narration of the war (study of the story of the stone of laughter)", Journal of the Iranian Association of Arabic Language and Literature, Volume 8, Number 24, pp. 165-196.
Shamisa, Sirus (1997) the Story of a Soul, Ch III, Tehran, Ferdowsi.
Saberpour, Zeinab (2009) "Minimalist Short Story", Quarterly Journal of Literary Criticism, First Year, No. 5, pp. 135-146.
Von Goethe, Johann Wolfgang (1997) Faust, translated by Azin, Ch. I, Tehran, Niloufar.
Ghasemipour, Ghodrat and Mahmoud Rezaei Dasht-e Arjaneh, 2010, "Formalist Analysis of Plot in Contemporary Persian Short Stories", Literary Research, Volume 4, Series 13, pp. 61-83.
Kalinikos, Alex (2003) "Critique of Postmodernism" Translator: Azam Farhadi, Ch I, Tehran, Nika.
Kundera, Milan (2004) The Art of the Novel, translated by Parviz Homayounpour, Ch 6, Tehran, Qatreh Publishing.
Mort, Warren (1999) “Small Worlds; Minimalism in Contemporary French Literature, University of Nebraska Press.
Mirsadeghi, Jamal (2015) Fiction, Ch 7, Tehran, Sokhan.