طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

المؤلف

المستخلص

التناص من اهم مايعالجه النقد الادبي الجديد الذي يتناول انواع التعامل و الوان الترابط بين النصوص. نظريه التناص نتيجة لما قدمه اللغويون والبنيويون و الشکلانيون و... في الترابط بين النصوص.
هذا و علي‌(ع) مصدر فياض و منبع زخار للعلم و الادب الذي ذاع صيته عالميا في الزهد والحکمه و ابوالعتاهية بصفته اول شاعر عربي ادخل الزهد في الشعر علي مستوي فسيح مرهون بما قاله علي‌(ع) خطابة و رسالة، شکلا و معني.
تحقق التناص بين ديوان ابي العتاهيه و نهج‌البلاغه في شتي الموضوعات باقل التغييرات في الالفاظ و المعاني في النص الحاضر و بصورة جلية واضحة و قد اظلت المفاهيم السامية والصور الفنية لکلام علي‌(ع) علي شعرابي العتاهيه.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

بینامتنی دیوان ابوالعتاهیه با نهج‌البلاغه

المؤلف [Persian]

  • مرتضی قائمی

المستخلص [Persian]

بینا متنی یکی از گرایشهای نقد جدید است که به ارتباط و تعامل بین متون می‌پردازد. نظریه بینا متنی زاییده افکار و نظر یات گوناگونی است که زبان شناسان، ساختار گرایان، صورت گرایان و... ارائه کردند.
علی (ع) منبع فیاض و چشمه جوشان علم و ادب است که در عرصة زهد و حکمت نیزبعد از پیامبر اکرم (ص) گوی سبقت را از همگان ربوده است و ابوالعتاهیه به عنوان اولین سراینده عرب ـ که زهد و حکمت را در سطحی گسترده در شعر وارد کرده است ـ در موضوعات زهد و حکمت از جمله دنیا، آخرت، مرگ و اخلاق مدیون کلام علی (ع) است.
بینامتنی دیوان ابوالعتاهیه با نهج‌البلاغه در موضوعات گوناگون با کمترین تغییر در الفاظ و معانی و غالباً آشکارا وآگاهانه وبا نفی متوازی صورت گرفته است؛ لذا مایه اصلی سروده‌های این شاعررا مفاهیم پر بار و تصاویر زیبای کلام علی (ع) تشکیل داده است و بینامتنی زهدیات شاعربا نهج‌البلاغه آن قدر واضح و روشن ومسلم است که انکارکردنی نیست.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • بینامتنی
  • نهج‌البلاغه
  • دیوان ابوالعتاهیه
  • تصویر
1-     نهج‌البلاغة
2-      ابوالعتاهیه(1417هـ)، دیوان، دارالارقم، بیروت, الطبعة الاولی.
3-                  اتحاد کتاب العرب، الدراسات.
4-                  12. http://awv-dam.org/book/00/5-m-tlind-book htm.
5-      احمدی، بابک(1380)، ساختار و تأویل متن، تهران، نشر مرکز، 4.
6-      اصفهانی، ابوالفرج(1423 هـ )، الاغانی، دارالصادر، بیروت، الطبعة الاولی.
7-      آلن، گراهام(1380)، بینامتینت، ترجمه پیام یزدانجو، تهران نشر مرکز.
8-      پین، مایکل(1380)، لکان دریدا کریستوا، ترجمه پیام یزدانجو، نشر مرکز.
9-      ساسانی، فرهاد(1381)، عوامل موثر در تفسیر و فهم متن، پایان نامه دوره دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی.
10-   ضیف، شوقی(1966م)، تاریخ الادب العربی (العصر العباسی الاول)، دارالمعارف، قاهرة.
11-   نهج‌البلاغة، شرح نهج‌البلاغة، المکتبة العصریة، بیروت، 1424ه.
12-   عزام، محمد(2001)، النص الغائب، اتحاد الکتاب العرب، دمشق.
14-   علوی مقدم، مهیار(1377)، نظریه‌های نقد ادبی معاصر، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی.
15-   علیان، احمد محمد(1411هـ)، ابو العتاهیه حیاته و اغراضه الشعریة، دار الکتب العلمیة، بیروت.
16-   فاخوری، حنا(1380ش)، الجامع فی تاریخ الادب العربی، مطبعة شریعت، قم، ایران.
17-   کریستوا، ژولیا، واژه مکالمه زمان، به سوی پسامدرن، پسا ساختارگرایی در مطالعات
18-   ادبی، ترجمه پیام یزدانجو، نشر مرکز، 1381.
19-   میرزائی، فرامرز و ناهید نصیحت(زمستان 1384)، روش گفتمان کاوی شعر، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 4.