تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسنده

چکیده

داستان کوتاه جایگاه ویژه‌ای در ادبیات عربی دارد. این نوع ادبی توجه نویسندگان بزرگی را به خود جلب نموده و به یکی از محبوب‌ترین انواع ادبی نزد خوانندگان بدل شده است.
نجیب محفوظ از نویسندگان معاصری است که در این زمینه شهرت یافته و تعداد قابل‌توجهی داستان کوتاه نیز به رشتة تحریر درآورده است، اما از این تعداد فقط مجموعه­ای با نام «همس‌الجنون» به چاپ رسیده و در اختیار خوانندگان قرار دارد.
«فلفل» نام داستان کوتاهی است که در این مجموعه خودنمایی می‌کند. این داستان، زندگی پسربچه‌ای را به تصویر می‌کشد که در مقابل مبلغی ناچیز حاضر شده است در یک قهوه‌خانه مشغول به کار شود. وی به خانوادة فقیری تعلق دارد که والدینش در کنار فعالیت‌های روزمرة خود، با دستبرد به اشیایی ناچیز و بی‌ارزش روزگار را سپری می‌کنند. همین امر باعث می‌شود تا پدر خانواده توسط نیروهای امنیتی دستگیر و روانة زندان شود، اما در این فضا صاحب­منصبان حکومتی نیز به چشم می‌خورند که با وجود ارتکاب جرایمی بزرگ‌تر از هرگونه تعقیب و محاکمه مصون هستند.
نویسندة مقاله تلاش نموده است با بررسی شکل و محتوای این داستان، عناصر تشکیل­دهنده‌ی آن را تحلیل کند و از این طریق به نتایج موردنظر دست یابد.

کلیدواژه‌ها

1- ادبیات و فلسفه، شماره 75 و 76، سال هفتم 1382 ، صاحب امتیاز خانه کتاب ایران.
2ـ ایرنا ریما مکاریک، دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، انتشارات آگاه، تهران 1384 ، چاپ یکم.
3ـ البلاغة و النقد، وزارة المعارف، المملکة العربیة السعودیة، 1991 م، الطبعة الثالثة.
4ـ تیمورمحمود، القصص فی أدب العرب ماضیه و حاضره، جامعة الدول العربیة، معهد الدراسات العربیة العالیة، 1958 م.
5ـ داد سیما، فرهنگ اصطلاحات ادبی، انتشارات مروارید، تهران 1383، چاپ دوم.
6ـ رید یان، داستان کوتاه، ترجمه فرزانه طاهری، نشر مرکز، تهران 1379 ، چاپ دوم.
7ـ الساعدی حاتم، محاضرات فی النثر العربی الحدیث، موسسة العارف للمطبوعات، بیروت، 1999 م، الطبعة الأولی.
8 ـ غنیمی هلال محمد، النقد الأدبی، دار الثقافة، بیروت، 1973 م.
9ـ محفوظ نجیب، همس الجنون، دارالشروق، القاهرة، 206 م، الطبعة الأولی.
10ـ المقدسی أنیس، الاتجاهات الأدبیة فی العالم العربی الحدیث، دارالعلم للملایین، بیروت، 1988 م، الطبعة الثامنة.
11ـ میرصادقی جمال، ادبیات داستانی، انتشارات شفا، تهران، 1366 ، چاپ اول.
12ـ میرصادقی جمال، عناصر داستان، انتشارات صفا، تهران، 1367 ، چاپ دوم.
13ـ میرصادقی جمال و میرصادقی میمنت، واژه‌نامه هنر داستان‌نویسی، نشر کتاب مهناز، 1377 ، چاپ اول.
14ـ نجم محمد یوسف، فن‌القصة، دارالثقافة، بیروت، بی­‌تا.
15ـ الهاشم جوزیف و الآخرون، المفید فی الأدب العربی، الجزء الثانی، دار العلم للملایین، بیروت، 1990 م، الطبعة السادسة عشرة.
16- هدارة محمد مصطفی، فی النقد الحدیث، جامعة الإسکندریة، 1990 م.