طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

1 دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه.

2 استاد، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه.

3 استاديار، گروه زبان و ادبیات فارسي، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه

4 استاد، گروه زبان و ادبیات عربي، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه

المستخلص

لزوم بررسی بازنمایی زنان در ادبیات معاصر یکی از موضوعات مهم و قابل بحث در جریان‌شناسی فضای فعلی حوزه ادبیات داستانی است. در دهۀ اخیر، به دلیل تحوّل در ساختار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جوامع و بالا رفتن سطح آگاهی زنان، نویسندگان زن با دیدگاه انتقادی به بیان جایگاه و نقش اجتماعی زنان پرداختند و خواستار تغییر بنیادین در نگرش مردم و بازنگری در تفاسیر مردسالارنه از متون ادبی شده‌اند. این جستار می‌کوشد با روش توصیفی تحلیلی، ضمن معرفی رمان «الدوامة»، قمر كيلاني نویسندۀ معاصر سوری، به بررسی و مقایسۀ هویت زنان سنتی و مدرن در این اثر بپردازد. از این بررسی چنین استنباط می‌شود، در رمان الدوامه بعد زنان مدرن در مقابل زنان سنتی، پررنگ‌تر به تصویر کشیده شده و کیلانی در انتخاب اسامی زنان رمانش به تناسب با این دو بعد هویتی توجه داشته است. همچنین زنان سنتی این رمان محدود به وظایف و نقش‌های مادری و همسری بوده و محکوم به پایبندی و سازش در برابر نظام‌مردسالار و تابعیت از سنن مرسوم، هستند و در مقابل زن مدرن رمان، زنی آگاه، تحصیل‌کرده و امروزی است که هویت وی با اموری چون اشتغال، استقلال، آزاداندیشی، گسستن قوانین سنتی ازدواج و الگوسازی... پیوند می‌خورد.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

المرأة والانتقال من التقليد إلى الحداثة في رواية "الدوامة"

المؤلفون [Persian]

  • سارا حسنی 1
  • یحیی معروف 2
  • عبدالرضا نادریفر 3
  • علی سلیمی 4

1 دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه.

2 استاد، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه.

3 استاديار، گروه زبان و ادبیات فارسي، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه

4 استاد، گروه زبان و ادبیات عربي، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات، ایران، کرمانشاه

المستخلص [Persian]

تعد ضرورة دراسة انعكاس المرأة في الأدب المعاصر من القضايا المهمة والمثيرة للنقاش في السياق الحالي لمجال الرواية. ففي العقد الماضي، بسبب التغيير في البنية الاجتماعية والثقافية والاقتصادية للمجتمعات وارتفاع مستوى وعي المرأة، عبّرت الكاتبات بشكل نقدي عن الوضع الاجتماعي للمرأة ودورها فدعت إلى تغيير جذري في مواقف الناس وتصحيح التفسيرات الأبوية للنصوص الأدبية. يحاول هذا المقال دراسة ومقارنة هويات المرأة التقليدية والحديثة في هذا العمل بالمنهج الوصفي التحليلي، مع تقديم رواية "الدوامة" للكاتب السوري المعاصر قمر الكيلاني. وبحسب هذا البحث ، فإن بُعد المرأة العصرية مقابل المرأة التقليدية يظهر بشكل أكثر بروزًا في كتاب الدوامة ، وقد اهتمت الكيلاني باختيار أسماء النساء في روايتها وفقًا لهذين البعدين للهوية.كما أن المرأة التقليدية في هذه الرواية تقتصر على واجبات وأدوار الأم والزوجة ومحكوم عليها بالالتزام والمساومة مع النظام الأبوي والتبعيّة في التقاليد التقليدية. في المقابل ، فإن المرأة العصرية في الرواية هي امرأة مطّلعة ومتعلمة وعصرية ترتبط هويتها بقضايا مثل التوظيف والاستقلالية وحرية الرأي وخرق القواعد التقليدية للزواج والنمذجة.
 

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • سوريا
  • قمر كيلاني
  • الدوامة
  • حداثة وتقاليد المرأة
 
 
کیلاني، قمر، (1983م). الدوامة، دمشق: وزارة الثقافة والارشاد القومي. ##
 
القیم، علی، (2012م). قمر کیلاني سفر براءة ونقاء فجر، دمشق: وزارة الثقافة الهیئة العامة. ##
 
افشارکهن، جواد، (1383ش). بازخوانی جامعهشناسی سنّتگرایی و تجددّطلبی در ایران بین دو انقلاب، تهران: آوای نور. ##
 
برمن، مارشال، (1379ش). تجربه مدرنیته، ترجمه: مرادفرهادپور، تهران: طرح‌نو. ##
 
جهانبگلو، رامین، (1387ش). زمانی برای انسانیّت بشر؛ تهران: نی##
 
زرفا، میشل، (1386ش). جامعهشناسی ادبیّات داستانی، ترجمه نسرین پروینی، تهران: سخن. ##
 
ساروخانی، باقر، (1370ش). دایرهالمعارف علوماجتماعی، تهران: کیهان. ##
 
غفاری، غلامرضا، ابراهیمی، عادل، (1384ش). جامعهشناسی تغییرات اجتماعی، تهران: آگرا. ##
 
گولد، جولیوس، ویلیام، کولب، (1376ش). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه محمدجواد زاهدی، تهران: مازیار. ##
 
گیدنز، آنتونی، (1384ش). پیامدهای مدرنیته، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: مرکز. ##
 
مارشال، گوردون، (1388ش). فرهنگ جامعهشناسی آکسفورد، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: میزان. ##
 
جلیلیان، زهرا، (1395ش). بررسی و تبیین مولفههای هویت سنتی و مدرن زن در اشعار معاصر عربی و فارسی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه‌رازی. ##
 
صالح، عاطفه، (1398ش)، تقابل سنت و مدرنیته در اشعار فرخزاد و غاده السمان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه‌اراک. ##
 
حلواني، المليح، (2005م)، «المراة في رواية قمر كيلاني»، مجلة جامعة دمشق، المجلد21، ص41- ص73. ##
 
موسي، خليل، (2013م)، «القصة القصيرة، عند قمر كيلاني»، مجلة المعرفة، العدد 594، السنة 52، ص15- ص28. ##
 
پاپلی‌یزدی، محمدحسین، سقایی، مهدی، (1381ش). «سنت، مدرنیته»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره17، شماره2-3، ص8 تاص31. ##
 
جعفری، رضا، آقاجانی، حسین، (1396ش). «تبیین جامعه‌شناختی تاثیر سبک زندگی بر نگرش بین زوجین مراجعه کننده به بهزیستی گیلان»، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، سال دوم، شماره 7، ص39 تا ص76. ##
 
صادقی‌گیوي، مریم، پرهیزکاري، بهاره، (1390ش). «تبیین مولفه‌های هویت سنتی و مدرن زن در شعر پروین اعتصامی»، فصلنامه پژوهش زبانوادبیات فارسی، شماره 20، ص 207 تا ص227. ##
 
عظیمی، زهرا، صادقی، اسماعیل، (1400ش)، «بررسی مولفه‌های اصلی ترسیم شده مشترک از شخصیت زنان سنتی و مدرن در آثار زویا پیرزاد و فرخنده آقایی»، مجله متن پژوهی ادبی، دوره25، شماره88، ص170 تا ص191. ##