طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، تبریز

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، تبریز

3 دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، تبریز

المستخلص

توسعۀ نظریۀ استعارۀ شناختی توسط لیکاف و جانسون، تحقیقات زیادی در مورد استعاره ایجاد کرد و توسط فورس‌ویل با پژوهش در مورد استعارۀ بصری و چندوجهی دنبال شد. این مطالعه در یک روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی تناسب شیوۀ فورس‌ویل برای تحلیل پوسترهای عربی اربعین، بیان شباهت مبدا و مقصد در استعاره‌های چندوجهی، در جهت انتقال مفاهیم فرهنگی و ارزشی از طریق ترکیبی از تصویر و متن می‌پردازد که هدفش ایجاد انگیزۀ شناختی برای اربعین است. بدین‌منظور با بررسی سی ­پوستر با محتوای اربعین در خبرگزاری‌ها، سه‌پوستر حاوی مفاهیم استعاری، انتخاب و سپس به لحاظ تطابق مفهوم استعاری در سطح کلام و تصویر، به بررسی پوسترها پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش نشان می­دهد پوسترهای تبلیغاتی اربعین، دارای ساز و کارهای شناختی استعاره، مجاز و طرح‌واره‌های تصویری هستند؛ همگی هم اجزای تصویری و هم زبانی دارند که در ارتباط و مکمل یکدیگرند. در پوسترها، متن بیش از آن‌که کارکردی صرفا تثبیتی داشته باشد، کارکردی تقویتی دارد. علاوه بر اطلاعات زبانی، اطلاعاتی دیگر از جنس همان تصاویر به‌همراه بافت فرهنگی به تثبیت عوامل در تصاویر کمک می‌کنند.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

دراسة الإستعارات البصرية ومتعددة الأوجه في ملصقات الأربعين الحسيني العربية بناءً على نهج فورسفيل المعرفيّ

المؤلفون [Persian]

  • حسن اسماعيل زاده باوانی 1
  • علی صیادانی 2
  • علی مصطفی نژاد 3

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، تبریز

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، تبریز

3 دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، تبریز

المستخلص [Persian]

أدى تطوير نظرية الإستعارة المعرفية من قبل لايكوف وجونسون إلى الكثير من الأبحاث حول الإستعارة و تابعت من قبل فورسفيل بالبحث عن الإستعارة البصرية ومتعددة الأوجه. تقيّم هذه الدراسة في المنهج الوصفي التحليلي، مدى ملاءمة طريقة فورسفيل لتحليل ملصقات الأربعين العربية، معبرة عن تشابه المبدأ والمقصد في إستعارات متعددة الأوجه، من أجل نقل المفاهيم الثقافية والقيمة من خلال مزيج من الصورة والنص الذي يهدف إلى خلق الحافز المعرفي لأربعين. لهذا الغرض، من خلال فحص ثلاثين ملصقًا بمحتوى الأربعين في وكالات الأنباء، تم اختيار ثلاث ملصقات تحتوي على مفاهيم إستعارية ومن ثم تمّت دراسة الملصقات من حيث مطابقة المفهوم الإستعاري على مستوى الكلمات والصور. تظهر النتائج أن ملصقات الأربعين الإعلانية لها آليات معرفية إستعارية ومجازية ومخططات تصويرية. لديهم جميعًا مكونات بصرية ولغوية تتواصل وتكمل بعضها البعض. في الملصقات النص أكثر من مجرد وظيفة إستقرار ، لديها وظيفة تقوية. بالإضافة إلى المعلومات اللغوية، تساعد المعلومات الأخرى من نفس النوع من الصور جنبًا إلى جنب مع السياق الثقافي في تحديد العوامل في الصور.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • إستعارة
  • إستعارة لفظية- بصرية
  • إستعارة متعددة الأوجه
  • ملصقات الأربعين
  • فورسفيل
 
 
قرآن کریم##
الحراصي عبدالله (2002). دراسات فی الإستعارات المفهومیة، عمان: موسسة عمان للصحافة و الأنباء و النشر و الإعلان. ##
لیکوف، جورج (2014). النظریة المعاصرة للإستعارة، ترجمة: طارق النعمان، الإسکندریة: مکتبة الإسکندریة##
احمدی، بابک (1397)، از نشانه­های تصویری تا متن، چاپ هفدهم، تهران: نشر مرکز. ##
افضل­طوسی، عفت­السادات و طاهری، محبوبه (1391). «استعارۀ تصویری، تجلی خلاقیت در تبلیغات تجاری»، نشریۀ هنرهای تجسمی و کاربردی، شمارۀ ده، صص 121- 107. ##
بارت، رولان (1397)، پیام عکس، ترجمۀ راز گلستانی­فرد، 1397، تهران: نشر مرکز. ##
بَرِت، تری (1398). نقد عکس، درآمدی بر درک تصویر، ترجمۀ اسماعیل عباسی و کاوه میرعباسی، چ27، تهران: نشر مرکز. ##
پورابراهیم، شیرین (1393). «بررسی استعاره­های کلامی- تصویری در چند پوستر مناسبتی زبان فارسی»، نشریۀ پژوهش­های زبان­شناسی، سال ششم، شمارۀ دوم، صص 35-19. ##
حافظ، شمس­الدین محمد (1388). دیوان حافظ شیرازی، چ8، تهران: گنجینه. ##
جرجانی، عبدالقاهر (1373). اسرارالبلاغه، ترجمۀ جلیل تجلیل، چاپ چهارم، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ##
حبیبی، علی‌اصغر و همکاران (1399ش). «ارتباط تصویر و متن در تعامل کودک با داستان­های کودکانۀ محمد العبد براساس نظریۀ پری نودلمن». لسان مبین. دورة12. شمارة41. صص 1-24. ##
رز، ژیلیان (1393). روش و روش­شناسی تحلیل تصویر، ترجمۀ سیدجمال­الدین اکبرزاده جهرمى، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. ##
ریکور، پل (1382). زندگی در دنیای متن، ترجمۀ بابک احمدی، چ3، تهران: نشر مرکز. ##
فورس­ویل، چارلز (1387). استعاره­های تصویری در آگهی بازرگانی، ترجمۀ لیلی کافی، تهران: ادارۀ کل پژوهش و آموزش سیما. ##
کارگر، فاطمه و قمرانی، امیر و یارمحمدیان، احمد و هادی طحان، محسن (1396). «درک استعارۀ بصری و کلامی در کودکان با و بدون ناتوانی یادگیری»،  فصلنامۀ کودکان استثنایی، سال هفدهم، شمارۀ 3، صص 40- 29. ##
کلینی، ابی­جعفر محمدبن یعقوب (1375). الکافي، ترجمۀ جواد مصطفوی، چ2، تهران: ولیعصر. ##
کوچسس، زولتان (1394). استعارۀ در فرهنگ، ترجمۀ نیکتا انتظام، تهران: سیاهرود. ##
لیکاف، جرج و جانسون، مارک (1397). استعاره­هایی که با آنها زندگی می­کنیم، ترجمۀ هاجر آقاابراهیمی، چ2، تهران: نشر علم. ##
محمديان، محمود (1379). مديريت تبليغات، تهران: حروفیه. ##
موحدی، محمدرضا، (1390). «خلع نعلین در تفسیر عارفان»، ادبیات عرفانی و اسطورۀ شناختی، س7، ش23، صص 181-209. ##