نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 کارشناس ارشد زبان و ادبيات عربی، دانشگاه کاشان، دانشکده ادبيات و زبان‌های خارجی ايران، کاشان
2 دانشيار زبان و ادبيات عربی، دانشگاه کاشان، دانشکده ادبيات و زبان‌های خارجی، ايران، کاشان
المستخلص
از آنجايي که در متون آموزشی، تصاویر نقش قابل توجهي را ایفا می‌کنند لذا کاربست روشمند آن میتواند موجب تسهیل یادگیری و افزایش عملکرد شناختی فراگیران شود. در پژوهش حاضر، تصاویر کتابهای عربی متوسطه اول از لحاظ ابعاد مختلف بازنمایی شامل بُعد فرایند، شخصیت و محیط بر اساس نشانه شناسی اجتماعی کرس و ون لیوون (2006) و نيز چگونگی انتقال معنای تصاوير متناسب با دانش فراگیران و رشد شناختی و ادراکی آنها بر اساس دیدگاه رشدشناسی گو و فنگ (2015) به روش کمی و کیفی و با استفاده از بازبينه (چکليست) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد در بیشتر تصاویر در ابعاد معنای بازنمایی، الگوی مناسب در گزینش تصاویر در پايههای هفتم تا نهم متناسب با روند رشد شناختی و ادراکی فراگیران وجود ندارد؛ زیرا در بررسی بُعد فرایند، تغییرات رشدی و شناختی از شیوه فرایند روایتی به مفهومی در تصاویر کتابهای پایه هفتم تا نهم به طور کامل رعایت نشده است. در بُعد شخصیت نيز تغییرات رشدی و شناختی از تصاویر کارتونی به تصاویر واقعی رعایت نشده و فقط از شخصیتهای فردی و گروهی تا حدودی استفاده شده است. از نظر بُعد محیط نیز تغییرات رشدی و شناختی از محیطهای بومی به محیطهای غیر بومی در تصاویر پایه هفتم تا نهم وجود ندارد. نتایج این پژوهش میتواند به مؤلفان کمک کند تا در چاپهای آتي این کتاب‌ها تصاویری مناسب با تغییرات رشدی و شناختی فراگیران انتخاب کنند تا تسهيلکننده یادگیری آنها باشد.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دراسة الوظيفة التمثيلية في صور الكتب العربية للمرحلة الثانوية الأولى في المدارس الإيرانية
المؤلفون [Persian]
- بهنام آقايي نژاد 1
- مريم جلائي 2
1 کارشناس ارشد زبان و ادبيات عربی، دانشگاه کاشان، دانشکده ادبيات و زبان‌های خارجی ايران، کاشان
2 دانشيار زبان و ادبيات عربی، دانشگاه کاشان، دانشکده ادبيات و زبان‌های خارجی، ايران، کاشان
المستخلص [Persian]
نظرًا لأن الصور تلعب دورًا مهمًا في النصوص التعليمية، فإن توظيفها العلمي يؤدي إلی تحسين التعلم کما يزيد من الأداء المعرفي للمتعلمين. في الدراسة الراهنة قمنا بدراسة صور الكتب العربية للمرحلة اللثانوية الأولی من حيث الأبعاد المختلفة للوظيفة التمثيلية، بما في ذلك العملية، والشخصية، والبيئة بناءً على السيميولوجيا الاجتماعية لکريس وفان ليوين (2006) وكيفية نقل مفاهيم الصور المناسبة وتطور المتعلّمين المعرفي والإدراكي علی أساس آراء جو وفنج (2015) في علم النفس التنموي كميًا ونوعيًا. وأظهرت النتائج أنه في معظم الصور في أبعاد الوظيفة التمثيلية، لا يوجد نمط مناسب في اختيار الصور في السنة السابعة حتی التاسعة وفق عملية التطور المعرفي والإدراكي للمتعلمين؛ لأنه عند دراسة بُعد العملية، لم تتم ملاحظة التغييرات التنموية والمعرفية من طريقة العملية السردية إلى العملية المفاهيمة في صور كتب الصف السابع إلى التاسع بشكل كامل. في البُعد الشخصي، لم يتم ملاحظة التغييرات التنموية والمعرفية من الصور الكارتونية إلى الصور الواقعية، وتم استخدام الشخصيات الفردية والجماعية فقط إلى حدٍ ما. من حيث البُعد البيئي، لا توجد تغييرات تنموية ومعرفية من البيئات الأصلية إلى غير الأصلية في صور الصف السابع إلى التاسع. نتائج هذا البحث تساعد المؤلفين في الإصدارات المستقبلية من هذه الكتب على اختيار الصور المناسبة مع التغييرات التنموية والمعرفية للمتعلمين لتسهيل تعليم العربية وتعلّمها.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- الصورة
- البُعد التمثيلي
- الكتب العربية للمرحلة الثانوية الأولی
- السيميائية الاجتماعية لكريس وفان ليوين
- آراء جو فنج في علم النفس التطويري
)