نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده علوم انسانی، ایران، سبزوار.
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده الهیات ومعارف اسلامی، ایران، سبزوار.
3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد، دانشکده علوم انسانی، ایران، بجنورد.
المستخلص
نقد روانشناسی متون ادبي و آثار هنري براي شناخت شخصيت صاحب اثر، يکي از برجستهترين روشهاي نقدي است. این نوع از نقد ادبی میکوشد تا با تبیین جریان باطنی و احوال درونی شاعر، تأثیری که محیط، جامعه و سنن در تکوین این جریانها داشته را مطالعه کند. فرويد بهعنوان بنيانگذار روانكاوي توانست با تحليل رواني مؤلف از خلال آثارش، قرائت تازهاي از متون ادبي و آثار هنري ارائه دهد. او بیان داشت روان آدمي ابزارهايي را برای رهایی از فشار روانی و دفاع از خود در اختيار دارد كه به آن مكانيسمهاي دفاعي گفته ميشود. بررسی چنین مکانیسمهایی سبب میشود دلایل برخی رفتارها و گفتارهاي به ظاهر عادي، آشکار گردد. اشعار شاعران يکي از انواع ادبي است که بازتاب شخصيت آفريننده اثر در آن نمود مییابد. ابنرومي از هجویهسرایان برجسته عصر عباسي است که زندگي روی خوشی به وی نشان نداد و در وجود خود حقارتهاي جسماني و اجتماعي را احساس ميکرد، در نتيجه هجویات وی عرصة جولان عقدههاي روانی او گشت. اين پژوهش در تلاش است تا با روش توصیفیـ تحلیلی، با رویکرد نقد روانشناسي به تبیین شخصيت ابن رومي از رهگذر هجویاتش در چارچوب نظرية مکانیسمهای دفاعی فروید بپردازد و تعارض درونی شخصیت او را تبیین و تأثیرات آن بر زندگی و جهان بیرون او را نشان دهد. نتیجه پژوهش نشان میدهد ابن رومی برای رهایی و یا کاهش فشار روانی ناشی از شکست و ناکامی و کشمکش روانی و عاطفی از مکانیسمهای دفاعی چون: همانندسازی با پرخاشگری، جابجاسازی در وصف طبیعت، بازگشت به دوران جوانی، جبران و دلیل تراشی بهره گرفته است.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دراسة وتحلیل هجاء ابن الرومي وفقاً علی آليات الدفاع النفسي لفرويد
المؤلفون [Persian]
- جواد عابدی 1
- حسن مجيدي 2
- محمد غفوري فر 3
1 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده علوم انسانی، ایران، سبزوار.
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده الهیات ومعارف اسلامی، ایران، سبزوار.
3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد، دانشکده علوم انسانی، ایران، بجنورد.
المستخلص [Persian]
يُعتَبر النقد النفسي للنصوص الأدبية والأعمال الفنية من أبرز أساليب النقد للتعرف على شخصية المؤلف. يحاول هذا النوع من النقد الأدبي دراسة تأثير البيئة والمجتمع والتقاليد في تطور هذه التيارات من خلال شرح التدفق الداخلي والحالة الداخلية للشاعر. بصفته مؤسس التحليل النفسي، كان فرويد قادرًا على تقديم قراءة جديدة للنصوص الأدبية والأعمال الفنية من خلال التحليل النفسي للمؤلف من خلال عمله. وذكر أن النفس البشرية لديها أدوات لتخفيف التوتر والدفاع عن النفس، والتي تسمى آليات الدفاع النفسي. يكشف فحص هذه الآليات عن أسباب بعض السلوكيات والكلام التي تبدو طبيعية. قصائد الشعراء من الأنواع الأدبية التي ينعكس فيها انعكاس شخصية مبتكر العمل. ابن الرومي هو أحد الكتاب الساخرين البارزين في العصر العباسي الذي لم يعش في سعادة أبدًا وشعر بالإذلال الجسدي والاجتماعي في نفسه. تحاول هذه الدراسة حسب المنهج الوصفي- التحليلي شرح شخصية ابن الرومي من خلال هجاءه في إطار نظرية فرويد لآليات الدفاع النفسي، ووصف الصراع الداخلي لشخصيته وتأثيره على حیاته. تظهر نتيجة البحث أن ابن الرومي يخفف أو يخفف الضغط النفسي الناجم عن الفشل والصراع النفسي والعاطفي من آليات الدفاع النفسي مثل: الاستيعاب بالعدوان، والتشاؤم، والكراهية المكبوتة، والتهجير في وصف الطبيعة، والعودة، والخيال واستكشاف الآخرين والتفكير.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- نقد علم النفس
- فرويد
- آليات الدفاع النفسي
- هجاء ابن الرومي
)