نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام
2 مدرس گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام
المستخلص
جهان درون متن پر از ناشناخته‌هایی است که با کشف نشانه‌های زبانی بازنمایی و آشکار می‌شوند. نشانه‌شناسی ادبی با واکاوی کنش‌های درون متن پیام‌های ثانویه آن را استخراج و مفهوم و غرض اصلی شعر را بیان می‌کند و مخاطب به درک عمیقی از مفهوم شعر می‌رسد. نظریۀ نشانه‌شناسی پیرس یکی از الگوهای مناسب برای نقد آثار ادبی است که در آن نحوۀ شکل‌گیری سه جزء نشانه یعنی بازنمون، موضوع و تفسیر و ارتباط میان آن‌ها بررسی می‌شود. ادهم عادل شاعر معاصر عراقی از شاعران نوگرایی است که مفاهیمی همچون جنگ، ترور، افراط‌گرایی، صلح، همدلی و وحدت بازتاب گسترده‌ای در اشعارش دارند و یکی از آرمان‌های بزرگ او وجود جهانی خالی از جنگ و سرشار از صلح است. پژوهش حاضر می‌کوشد با شیوه توصیفی - تحلیلی و بر اساس الگوی سه‌وجهی نشانه‌شناسی پیرس به تحلیل فرایند شکل‌گیری نشانه‌های زبانی مربوط به مفهوم صلح در اشعار ادهم عادل بپردازد و ارتباط میان این سه جزء و نقش آن‌ها در تولید نشانه‌ها را نقد کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نشانه‌های زبانی در شعر ادهم عادل ساختاری واحد و منسجم هستند که از پیوستگی معنایی میان بازنمون، موضوع و تفسیر شکل می‌گیرند و با نشانه‌ای کیفی و بیان چگونگی برخی اتفاقات مرئی و ترسیم شکل ظاهری امور پایه‌ریزی می‌شوند و با نشانه‌ای جزئی و بیان اتفاقات تلخ و ناگوار فضای ملتهب و جنگ‌زدۀ عراق و تجربه‌های عملی عراقی‌ها دربارۀ ترور، عملیات انتحاری، ترس و ناامنی بسط می‌یابند و به نشانه‌ای کلی و نگرش شاعر به مقولۀ جنگ و صلح ختم می‌شوند.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دراسة العلامات البناءة لمفهوم السلام في أشعار أدهم عادل دواوین (کتاب المجانین، هذا الکون سیء السمعة، نصوصى ليست لكم بوح الصعاليك) علی ضوء نموذج بيرس السيميائي
المؤلفون [Persian]
- پيمان صالحي 1
- مسلم خزلي 2
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام
2 مدرس گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام
المستخلص [Persian]
عالم داخل النص مليء بالمجهولات التي يتم تمثيلها وكشفها عبر اكتشاف العلامات اللغوية. السيميائية الأدبية، من خلال دراسة نشاطات داخل النص، تستخرج أغراضها الثانوية وتعبر عن المعنى والغرض الرئيسي للقصیدة والمتلقي يصل إلى فهم عميق لمعنى الشعر. تُعتَبرُ نظرية بيرس السيميائية إحدي النماذج المناسبة لنقد الأعمال الأدبية؛ فيها يتناول تكوّن المكونات الثلاثیة للعلامة، وهي الممثل والموضوع والمؤول، والعلاقة بينها. أدهم عادل شاعر عراقي معاصر، هو أحد الشعراء المبدعین الذين تنعكس في أشعارهم مفاهيم مثل الحرب والإرهاب والتطرف والسلام والتعاطف والوحدة. ومن أبرز أمنیاته العظیمة هو وجود عالم خالٍ من الحرب ومليء بالمصالحة. تحاول هذه الدراسة تحليل عملية تكوّن العلامات اللغوية المتعلقة بمفهوم السلام في أشعار أدهم عادل مستخدمة المنهج الوصفي التحليلي وعلى أساس نموذج بيرس السيميائية ذات ثلاثي الأبعاد وأن تدرس العلاقة بين هذه المكونات الثلاثة ودورها في إنتاج العلامات. تشير نتائج البحث إلى أن العلامات اللغوية في شعر أدهم عادل هي بنية واحدة متماسكة، تتكون من الارتباط الدلالي بين الممثل والموضوع والمؤول، وتستند إلى علامة نوعية والتعبير عن بعض الأحداث المرئية ورسم مظهر الأشياء، وبعلامة جزئیة يتم توسيع التفاصيل والتعبير عن الأحداث المريرة والمؤسفة للعراق الملتهب والممزق بالحرب والتجارب العملية للعراقيين فيما يتعلق بالإرهاب والانتحار والخوف وانعدام الأمن وتنتهي بعلامة عامة وموقف الشاعر من موضوعي الحرب والسلام.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- السيميائية الأدبية
- الرمز
- نموذج بيرس ذات ثلاثي الأبعاد
- مفهوم السلام
- أدهم عادل
)