نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
مکتب واقعگرایی، عکسالعملی در برابر مکتب رمانتیسم است. پیروان این مکتب بر این باورند که واقعیت باید آنگونه که هست بررسی شود و هنرمند باید ابعاد مهم موضوعی را که میخواهد به اطلاع مردم برساند، برجسته سازد؛ بهنحویکه واقعیت را به طور دقیق انعکاس دهد و از هر نوع ابهام و گنگی به دور باشد. واقعگرایی عقلانی یکی از فروع واقعگرایی طبیعی است که در آن عقل به عنوان اصلیترین منبع معرفت و تفکر بشری قلمداد میشود. بر اساس این مکتب غرض از تربیت انسان رسیدن به سعادت است که تحقق آن تنها با پرورش انسانی متعادل که دارای قوای جسمانی و روحانی هماهنگ باشد، ممکن میشود. امین ریحانی(1876-1940) یکی از اندیشمندان و مصلحان اجتماعی برجستة عرب و از پیشگامان تفکر رئالیستی بهویژه رئالیسم عقلگرا به شمار میآید. مقالة حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به مطالعه بنمایههای تفکر واقعگرایی عقلانی از خلال پنج اثر برگزیدة وی ـ فن و أدب، أنتم الشعراء، هتاف الأودیة، بذور للزارعین، الریحانیات و قومیات ـ پرداخته است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد، ریحانی با توجه به حضور طولانیمدت در غرب و اثرپذیری از جریانهای فکری غرب، در تحلیل مسائل پیرامون خود نگاهی واقعگرا و عقلانی دارد. بازتاب این نوع تفکر ریحانی در قالب چهار محور شعر، نگارش، تعلیم و تربیت، دین مشاهده میشود.
کلیدواژهها
موضوعات