نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
دانشگاه يزد
المستخلص
الملخص
سعد الله ونوس کاتب مسرحي سوري من درجة المسرحيين و المبدعين. حاول في إغناء المسرحية العربية و ازدهارها. له مسرحيات تحتل المکانة السامية بين المسرحيات العربية المؤصّلة منها مسرحية (الملک هو الملک) التي تعتبر من أفضل مسرحياته النموذجية المعاصرة و تهتم بقضايا العرب المعاصرة و تنعکس حقائق مجتمعاتهم و حکامهم أشد انعکاس.
التناص ترجمة للمصطلح الفرنسوي (intertext)، مصطلح شاع في النقد العربي الحديث علي يد «جولياکريستيفا» و هو تعالق النصوص بعضها ببعض أو تداخل النص مع نصوص أخري، له قوانين و أشکال متعددة.
مسرحية (الملک هو الملک)، مسرحية رمزية سياسية وطنية اجتماعية، تصوّر المجتمع الاسلامي و الانساني تصويراً واقعياً نموذجياً، تصويراً يغري المخاطب إلي إصلاح حياته و مجتمعه.هذه المسرحية أکثر مسرحيات سعدالله ونوس إمتاعا و طرافة، فضلاً عن طقسيتها الموفقة و هي في الواقع أصفي و أرقّ و أنجح ما کتب ونوس، لها مشاهد و فواصل عديدة.
مازال المسرحيين المعاصر الخلّاق يهتمون بدرج التراث الماضي الثمين في آثارهم لإثراءها.کذلک حال المبدع المسرحي سعدالله ونوس في مسرحيته (الملک هو الملک) حين يوظّف فيها حشدا من أساليب و حکايات تراثية تکشف لنا عن تأثيره بالکتاب العالمي التراثي (ألف ليلة و ليلة).
هذه المقالة تحاول إلقاء الضوء علي هذا المسعي، و تمعن النظر في تحليل جوانب هذه المسرحية التراثية في ظلّ قضية التناص بأشکاله و قوانينه علي صعيدين: الحکاية و الأسلوب الفني.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
بینامتنی در نمایشنامه (الملک هو الملک)
المؤلفون [Persian]
- فاطمه قادری
- سلاله رخ
المستخلص [Persian]
چکیده
سعدالله ونوس ازنمایشنامه نویسان بزرگ سوریه است که برای شکوفایی نمایشنامه عربی تلاش بسیارنمود. آثار سعدالله ونوس جایگاه والایی درمیان نمایشنامه های عربی اصیل دارد، از جمله آنها می توان به نمایشنامه (الملک هو الملک) اشاره نمود که از نمونه های برجسته نمایشنامه ای معاصر است این نمایشنامه به مسائل روزعرب پرداخته، واقعیت های جامعه عربی و حاکمان آن را منعکس می نماید.
تناص اصطلاحی شایع در نقد عربی حدیث و ترجمه اصطلاح فرانسوی (intertext) میباشد.این اصطلاح به معنای ارتباط و تداخل یک متن با متون دیگر است.تناص دارای قوانین و شکل های متعددی است.
نمایشنامه نویسان خلاق معاصر به منظور پربارنمودن آثار خویش پیوسته به گنجاندن میراث گرانبهای قدیم در آنها اهتمام می‌ورزیدند. سعدالله ونوس از جمله این نمایشنامه نویسان است که درنمایشنامه (الملک هو الملک) از اسلوب‌ها و داستان‌های (ألف لیلة و لیلة) به گونه ای مؤثر بهره برده بکار می‌گیرد تا از تأثیر این کتاب مشهور در این نمایشنامه پرده بردارد.
این مقاله برآن است که به تحلیل این نمایشنامه در سایه موضوع تناص بپردازد و در دو زمینه 1- داستان و2- شیوه فنی به بررسی و روشن سازی انواع و اشکال تناص اقدام نماید.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- سعد الله ونوس
- تناص
- نمایشنامه (الملک هو الملک)
- کتاب (هزار ویک شب)
)