نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
دانشگاه بوعلي سينا
المستخلص
چکيده
نقد خواننده محور بر اين مسئله تأکيد دارد که در خوانش متن، دريافت و استنباط خواننده بسيار مهّم و اساسي است. اين قضيه، يک روي ديگر فرضيهي مرگِ مؤلف (Death of the author) رولان بارت به شمار ميرود. بارت و پيروان او در ارائهي نظريات خود انگيزهي سياسي داشتند. ايشان در راستاي مبارزهي فرهنگي با رژيم تک صداييِ کمونيسم، مسئلهي مرگِ مؤلف و تولد خواننده را مطرح کردند و اين در حالي است که توجه به خواننده در تاريخ بلاغت اسلامي از نوع نابِ آن، که برآمده از فلسفهي بلاغت است، به دور از هرگونه شايبهي سياسي وجود داشته است. از بين پيشينيان، ابنرشيق قيرواني، عبدالقاهر جرجاني، جاحظ، ابنقتيبه دينوري از جمله دانشمنداني هستند که به محوريت خواننده در درک متون ادبي توجه ويژهاي داشتهاند. علاوه بر اين در عرصهي شعر قديم پارسي نيز توجه به شخصيت خواننده در آثار حافظ شيرازي، عطار نيشابوري، عينالقضات همداني به خوبي مشهود است و ايشان آشکارا حق خوانش متن را براي خوانندگان بالقوه به رسميت شناختهاند. بهطور کلي در نظريهي خواننده محور بايد به اين اصل اساسي توجه داشت که حالات خواننده و هويّت خواننده، تکليف خوانش متن را روشن ميسازد.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
تولّد خواننده و بلاغت اسلامی
المؤلفون [Persian]
- اسماعیل شفق
- مریم رحمتی ترکاشوند
المستخلص [Persian]
چکیده
نقد خواننده محور بر این مسئله تأکید دارد که در خوانش متن، دریافت و استنباط خواننده بسیار مهّم و اساسی است. این قضیه، یک روی دیگر فرضیهی مرگِ مؤلف (Death of the author) رولان بارت به شمار میرود. بارت و پیروان او در ارائهی نظریات خود انگیزهی سیاسی داشتند. ایشان در راستای مبارزهی فرهنگی با رژیم تک صداییِ کمونیسم، مسئلهی مرگِ مؤلف و تولد خواننده را مطرح کردند و این در حالی است که توجه به خواننده در تاریخ بلاغت اسلامی از نوع نابِ آن، که برآمده از فلسفهی بلاغت است، به دور از هرگونه شایبهی سیاسی وجود داشته است. از بین پیشینیان، ابنرشیق قیروانی، عبدالقاهر جرجانی، جاحظ، ابنقتیبه دینوری از جمله دانشمندانی هستند که به محوریت خواننده در درک متون ادبی توجه ویژهای داشتهاند. علاوه بر این در عرصهی شعر قدیم پارسی نیز توجه به شخصیت خواننده در آثار حافظ شیرازی، عطار نیشابوری، عینالقضات همدانی به خوبی مشهود است و ایشان آشکارا حق خوانش متن را برای خوانندگان بالقوه به رسمیت شناختهاند. بهطور کلی در نظریهی خواننده محور باید به این اصل اساسی توجه داشت که حالات خواننده و هویّت خواننده، تکلیف خوانش متن را روشن میسازد.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- نقد ادبی
- مرگ مؤلف
- تولد خواننده
- بلاغت اسلامی