نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• اکرم روشنفکر
• فاطمه قربانی

چکیده

چکیده
پس از دو جنگ عالمگیر در قرن بیستم و جعل رژیم صهیونیستی در خاورمیانه‌ی عربی، این منطقه، پی‌درپی شاهد وقوع درگیری­هایی بود. که زمینه‌ی شکل­گیری ادبیات جنگ را فراهم آورد آثاری فاخر در ادبیات عربی برجای نهاد. با آن‌که آثاری که ذیل ادبیات جنگ و داستان جنگ قرار می­گیرند، در حادثه­پردازی وجه مشترک دارند،  آثاری که به جنگ داخلی لبنان می‌پردازند، رویکردی جدید به ادبیات جنگ بخشیده­اند.
در این میان، بانوان نویسنده با نگارش داستان­های کوتاه و بلند از زوایای پیدا و پنهان جنگ داخلی آن کشور روایت کرده­اند که از جمله داستان بلند «حجرالضحک» اثر هدی برکات است. برکات در این داستان با قرار دادن قهرمان داستان در مسیر حوادث آن به توصیف فضایی می­پردازد که رویدادهای کوچک‌تر در تارهای فاجعه­ای مخوف گرفتار می­آیند و گره­هایی بر گره آن می­افزایند تا بافت جنگی را، که دامن­گیر شهروندان لبنانی شده و آن­ها را در خود بلعیده، نمودار سازند.
پژوهش حاضر درصدد بیان مهم‌ترین ویژگی‌های سبک ادبی داستان حجرالضحک است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی  و براساس جدیدترین منابع منتشره درباره­ی جنگ داخلی لبنان بوده و مهم‌ترین نتیجه‌ی آن کاربرد متفاوت عناصر داستان و به‌کارگیری روش­هایی مانند سیال ذهن، تک­گویی و بینامتنی در فن توصیف توسط برکات است که به او توانایی نقد فاجعه­ی جنگ داخلی لبنان را بخشیده و به ایجاد سبک توصیفی انتقادی نویسنده انجامیده است.

کلیدواژه‌ها

• لبنان
• ادبیات جنگ
• داستان بلند
• حجرالضحک
• سبک ادبی
• هدی برکات