نوع المستند : علمی - پژوهش

المؤلفون

• ابراهيم اناري بزچلوئي ¹
• حسن مقياسي ²
• سميرا فراهاني ¹

¹ دانشگاه اراک

² دانشگاه قم

المستخلص

چکيده
قرآن کريم و مفاهيم ارزنده و والاي آن، همواره حضوري چشمگير در آثار و نوشته‌هاي شاعران و اديبان در هر دوره از زمان داشته است. متن قرآن و زيبايي‌هاي به‌کاررفته در آن به‌گونه‌اي است که قرآن را از انحصار به دوره‌اي مشخص، خارج مي‌سازد؛ از اين‌رو اديبان و شاعران، پيوسته توجه ويژه‌اي به ساختار بي‌نظير آيات و نکات بلاغي نهفته در متن آن داشته‌ و کوشيده‌اند تا با پيوند کلام خود به کلام الهي، بر انسجام سخن خويش بيفزايند.
 محمد عفيفي‌مطر ازجمله شاعران معاصر عرب است که در سروده‌هاي خويش، متأثر از قرآن کريم و آيات الهي است و در بيشتر موارد، جنبه‌هاي ادبي آيات را با متون شعري خود درهم آميخته و تصاويري بديع، فراروي مخاطب خويش قرار مي‌دهد. وي نيز مانند بسياري از شاعران گذشته و معاصر با الهام‌گيري از ساختار و ظرافت‌هاي به‌کاررفته در بافت روايي آيات و نيز متأثر از حافظه‌ي ذهني خود، در سرودن اشعار خويش در تعامل و ارتباط مستقيم با قرآن کريم است. تأمل در ديوان عفيفي‌مطر، گوياي حضور گسترده‌ي آيات و واژگان قرآني در متن شعري مطر است که در بيشتر نمونه‌ها، بلاغت قرآن و آرايه‌هاي به‌کاررفته در آن را در کلام خود به تصوير مي‌کشد. آنچه در اين مقاله بدان پرداخته مي‌شود، بررسي نمونه‌هاي بلاغي قرآن در سروده‌هاي محمد عفيفي‌مطر از ديدگاه قواعد هنجارگريزي معنايي (استعاره، کنايه، تشبيه و مجاز) است. براين اساس، استفاده‌ي شاعر از زيبايي‌هاي بلاغي آيات قرآن در قالب محورهاي جانشيني و هم‌نشيني ارزيابي مي‌شود.

الكلمات الرئيسية

• کلید واژه¬ها: هنجارگریزی معنایی
• بلاغت قرآن
• محمد عفیفی‌مطر