تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

چکیده

نمایشنامة «پیگمالیون» اثر «جرج برنارد شاو» از نمایشنامه‌هایی است که به خاطر دوریِ مضمون آن از مشکلات سیاسی و اجتماعی و همچنین تمرکز آن بر بُعد انسانی، توجه بسیاری از ناقدان و پژوهشگران را به خود جلب کرده‌است. برنارد شاو در این نمایشنامه مشکل اختلاف طبقاتی جامعه را طرح نموده، و در خلال آن مشکل هنرمند در تمایز میان هنر و زندگی را نیز به نمایش گذاشته‌است. همچنین از طرف دیگر «توفیق الحکیم»، نمایشنامه‌ای با همین عنوان، با تأثیرپذیری از نمایشنامة شاو نوشته که موضوع اصلی آن توجه به مشکل هنرمند یعنی تمایز میان هنر و زندگی است. این مقاله با روش توصیفی ـ تطبیقی به بررسی تطبیقی این دو نمایشنامه پرداخته و تأثیر تئاتر غربی را بر تئاتر عربی نشان می‌دهد. این مقایسه نیز براساس یکی از ویژگی‌های مکتب سمبولیسم یعنی چالش میان هنر و زندگی انجام شده‌است؛ نتیجه‌های به‌دست‌آمده از پژوهش نشان می‌دهد که هیگینز و پیگمالیون از شخصیت‌های اصلی و هنرمند دو نمایشنامه، موفقیت در هنر را بر زندگی و سرنوشت دو زن داستان یعنی الیزا و گالاتیا ترجیح می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

المصادر
أ: العربیة
الأبیاری، فتحی (1987م)، عشرة آلاف خطوة مع الحکیم، مصر: مطابع الهیئة المصریة العامة للکتاب.
إیفانز، ب. إفور (1999م)، موجز تاریخ الدراما الانجلیزیة، ترجمة: الشریف خاطر، مراجعة: أحمد هلال یس، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
پروینی، خلیل (1391ه)، الأدب المقارن (دراسات نظریة و تطبیقیة)، چاپ اول، تهران: سمت.
ثورنلی، ج و روبرتس، ج (1990م)، الأدب الانجلیزی من البدایات فی القرن السابع إلی ثمانینیات القرن العشرین، تعریب: أحمد الشویخات، الریاض: دار المریخ للنشر.
الجندی، درویش (1958م)، الرمزیة فی الأدب العربی، الفجالة: مکتبة نهضة مصر.
الحکیم، توفیق (1984م)، بیجمالیون، مصر: دار مصر للطباعة.
حمود، ماجدة (2000م)، مقاربات تطبیقیة فی الأدب المقارن، دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
خاکی، أحمد (1967م)، برنارد شو تاریخ حیاته الفکری، ط1، الإسکندریة: منشأة المعارف.
خفاجی، محمد عبد المنعم (1992م)، دراسات فی الأدب العربی الحدیث و مدارسه، ط1، ج1، بیروت: دار الجیل.
الدسوقی، عمر (لاتا)، المسرحیة نشأتها و تاریخها و اصولها، القاهرة: دار الفکر العربی.
زیدان، جرجی (1992م)، تاریخ آداب اللغة العربیة، ج4، بیروت: منشورات دار مکتبة الحیاة.
شو، جورج برنارد (2005م)، تابع الشیطان، بیروت: دار البحار.
العشماوی، محمد زکی (1994م)، دراسات فی النقد المسرحی و الأدب المقارن، ط1، القاهرة: دار الشروق.
الفاخوری، حنا (1986م)، الجامع فی تاریخ الأدب العربی الأدب الحدیث، ط1، بیروت – لبنان: دار الجیل.
فاضل، جهاد (2000م)، أدباء عرب معاصرون، ط 1، القاهرة: دار الشروق.
محمدحمو، حوریة (1999م)، تأصیل المسرح العربی بین التنظیر و التطبیق، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
المعوش، سالم (1999م)، الأدب العربی الحدیث نماذج و نصوص، ط1، بیروت: دار المواسم للطباعة و النشر و التوزیع.
المناصرة، عزالدین (2005م)، النقد الثقافی المقارن، ط1، عمان – الاردن: دار مجدلاوی للنشر و التوزیع.
مندور، محمد (لاتا)، مسرح توفیق الحکیم، ط 3، الفجالة- القاهرة: دار نهضة مصر للطبع و النشر.
هلال، محمد غنیمی (1999م)، الأدب المقارن، ط3، بیروت: دار العودة.
ب: الفارسیة
خلج، منصور (1377هـ)، درام نویسان جهان، چاپ اول، ج1، تهران: برگ.
رضایی، مهرداد (1388هـ)، اندیشه های زرین برنارد شاو، چاپ اول، تهران: بدیهه- لیوسا.
شاو، جرج برنارد (1369هـ)، عمر هزار ساله (العودة إلی ماتوشالح)، مترجم: محمد حسین کریمی، چاپ اول، تهران: پارسا.
د: الإنجلیزیة
Shaw, George Bernard )1992); Pygmaliow And Major Barbara, Introduction: Michael Holroyd, Printed In The United States Of America, Published By Bantam Dell.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ,ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2002); Pygmalion, Translated: Hussam Sadek Al-Tumaimy, English – Arabic, Beirut- Lebanon: Dar Al-Bihar.