نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 استاديار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه کاشان
2 دانشجوي دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه کاشان
المستخلص
إنّ الخطاب کإتّجاهٍ جديدٍ قد شغل فکرةَ الباحثين لأنّه يبيّن المناسبات بين الإنسانِ واللّغة والإيدئولوجيّة والمجتمع، فنتيجة هذا الأمر هو إدراک مسار التّقارب أو الخلافات بين الأوّل والأخير. إذن السياسيّ يستخدم اللّغة کمشروعٍ لبناء الهيکلة الإيدئولوجيّة عبرَ اللّغة. فآية الله الخامنئي بصفته قائداً للثّورة الإسلاميّة ونظرأ لقطع العلاقات بين إيرانَ ومصرَ، يوجّه رسالتَه إلي المصريّين عبر کلمةٍ ألقاها باللّغة العربيّة في صلاة الجمعة. فإنّ خطابَه مليءٌ بالإستراتجيّات الّتي يتناولها الباحثُ بالأساليبِ الوصفيّة عبَر المنظور التداوليّ. إنّ هذه الدراسةَ تکشف قدرات صاحب الخطاب (المُرسل) في إستخدام خطبةِ صلاة الجمعة (القناة) للتّأثير علي الشّعب المصريّ (المرسل إليه). وإنّه متراوحٌ بينَ البلاغةِ واللّغة والمنطق، فيرکز علي الماضي والتّاريخ والحضارة ليبرز تضامنَه مع مصر ويقنعهم بأنّه داعمٌ ومتعاطفٌ مع الشّعب وثورتِه؛ ثمّ يوجّه إرشاداتِه الثّمانيةِ من المنطلق التوجيهيّ إلي الشّعب المصريّ وشرائحه کالجيش والأزهر لکي تستقر حکومةٌ ديموقراطيةٌ دونَ التّدخّل الغربيّ. فالإستعارةُ والتّکرار والحجاج من أبرز أدواته الليّنةُ الّتي دعمت فکرتَه في التّقارب بينَ البلدين.
الكلمات الرئيسية
الموضوعات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
تحلیل گفتمان رهبر انقلاب اسلامی آیتالله خامنهای (نمونه: سخنرانی خطاب به مردم مصر)
المؤلفون [Persian]
- روح الله صیادی نجاد 1
- حسین ذکائی 2
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
المستخلص [Persian]
گفتمان به عنوان رویکردی نوین، اندیشه محققان را به خود مشغول ساخته است؛ چراکه مناسبات بین انسان، ایدئولوژی و جامعه را تبیین مینماید که نتیجه چنین امری آگاهی از فرایند سازگاری و ناسازگاری فرد با جامعه است. در این راستا، سیاستمدار از زبان به عنوان طرحی برای ساخت سازههای ایدئولوژیکی بهره میگیرد. با توجه به قطع روابط میان ایران و مصر، آیتالله خامنهای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی، به زبان عربی در نماز جمعه، مردم مصر را مورد خطاب قرار میدهد. این گفتمان آکنده از استراتژیهایی است که محقق با روش توصیفی و با رویکرد کاربردشناسی زبان، آن را بررسی کردهاست و از توانایی صاحب گفتمان (فرستنده) در بهرهبرداری از خطبة نماز جمعه (کانال) برای تأثیرگذاری بر ملت مصر (گیرنده)، پرده برمیدارد. امام خامنهای با بهکارگیری بلاغت، زبان و منطق، بر گذشته، تاریخ و تمدن مصر تکیه میکند تا ضمن نشاندادن همدلی با مردم مصر اعلام نماید که حامی و همراه آنها و انقلابشان است. او در پایان توصیههای هشتگانة خود را با رویکردی بالادستی و دستوری به مردم مصر و اقشار آن (همچون ارتش و الازهر) عرضه میدارد تا حکومت مردمسالارانة بدون دخالت غرب در آن کشور برقرار شود. ایشان از ابزارهایی همچون «استعاره»، «تکرار» و «برهان» برای تقویت فکر خود و نزدیک ساختن دو کشور استفاده مینماید.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- گفتمان
- ارتباطات
- آیتالله خامنهای
- کاربردشناسی زبان