نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلف

• احمدرضا حيدريان شهري

دانشگاه فردوسي مشهد

المستخلص

چکيده:
عبدالوهّاب بيّاتي (1926- 1999) از نامدارترين سرايندگان پيشگام شعر نو عربي در عصر حاضر است که به‌ويژه در متن فاخر سوگ- سروده‌ي «موت الإسکندر المقدوني» از دفتر «الموت في الحياة» به طرح سير سوگواره‌اي شکست ابرمرد معاصر عراقي در هيئت اسکندر مقدوني پرداخته است. در ادبيات معاصر فارسي نيز مهدي اخوان ثالث (1307- 1369) در سراسر داستان‌واره‌ي بشکوه «قصّه‌ي شهر سنگستان» از دفتر «از اين اوستا» در بزرگداشتي آييني، تراژدي شکست ابرمرد اساطيري ايران يا همان شهريار شهر سنگستان را بازمي‌گويد.
اين جستار طي خوانش تطبيقي دو سروده، به تبيين الگوي سوگواره‌اي عبدالوهّاب بيّاتي و مهدي اخوان ثالث در تصوير «شکست ابرمرد» پرداخته و کوشيده است تا همگاني‌ها و ناهمساني‌هاي اين دو غمنامه را در چگونگي روايت شکست قهرمان بازنمايد؛ براي دستيابي به اين هدف، نگارنده پس از گذري کوتاه بر زندگي و آثار پديدآورندگان دو متن، در آغاز، عناصر مطرحِ دو سوگ- سروده را با تأکيد بر طرح داستاني و سازه‌هاي آن، تصوير ابرمرد و انديشه و بينش او مورد توجه قرار داده و در ادامه، براي برابريابي سازه‌هاي سير سوگواره‌اي آن‌ها به تحليل گفتار دو متن، سبک، لحن و تکنيک و واکنش رواني روايت‌شنو مي‌پردازد و در بخش پاياني، رويکرد فرجام‌شناسانه و پيشگويانه‌ي راوي را به تماشا مي‌نشيند؛ برآيند نهايي پژوهش حاضر، بهره‌گيري دو پديدآور از عناصر برجسته‌ي هر دو گونه‌ي تراژدي و داستان است که در راستاي تبيين روشن آرمان جاودانگيِ نهفته در ضمير خودآگاه با ترسيم نگاره‌هاي مرگ و نيستي در سيري سوگوارانه، نسبتاً موفق بوده است.

الكلمات الرئيسية

• آرمان جاودانگی
• ابرمرد
• بینش سوگواره¬ای
• عبدالوهّاب بیّاتی
• مهدی اخوان ثالث

عنوان المقالة [Persian]

بررسی سیر سوگواره‌ای شکست ابرمرد در دو چکامه از بیّاتی و اخوان ثالث

المؤلف [Persian]

• احمدرضا حیدریان شهری

دانشگاه فردوسی مشهد

المستخلص [Persian]

چکیده:
عبدالوهّاب بیّاتی (1926- 1999) از نامدارترین سرایندگان پیشگام شعر نو عربی در عصر حاضر است که به­ویژه در متن فاخر سوگ- سروده­ی «موت الإسکندر المقدونی» از دفتر «الموت فی الحیاة» به طرح سیر سوگواره­ای شکست ابرمرد معاصر عراقی در هیئت اسکندر مقدونی پرداخته است. در ادبیات معاصر فارسی نیز مهدی اخوان ثالث (1307- 1369) در سراسر داستان­واره­ی بشکوه «قصّه­ی شهر سنگستان» از دفتر «از این اوستا» در بزرگداشتی آیینی، تراژدی شکست ابرمرد اساطیری ایران یا همان شهریار شهر سنگستان را بازمی­گوید.
این جستار طی خوانش تطبیقی دو سروده، به تبیین الگوی سوگواره­ای عبدالوهّاب بیّاتی و مهدی اخوان ثالث در تصویر «شکست ابرمرد» پرداخته و کوشیده است تا همگانی­ها و ناهمسانی­های این دو غمنامه را در چگونگی روایت شکست قهرمان بازنماید؛ برای دستیابی به این هدف، نگارنده پس از گذری کوتاه بر زندگی و آثار پدیدآورندگان دو متن، در آغاز، عناصر مطرحِ دو سوگ- سروده را با تأکید بر طرح داستانی و سازه­های آن، تصویر ابرمرد و اندیشه و بینش او مورد توجه قرار داده و در ادامه، برای برابریابی سازه­های سیر سوگواره­ای آن­ها به تحلیل گفتار دو متن، سبک، لحن و تکنیک و واکنش روانی روایت­شنو می­پردازد و در بخش پایانی، رویکرد فرجام­شناسانه و پیشگویانه­ی راوی را به تماشا می­نشیند؛ برآیند نهایی پژوهش حاضر، بهره­گیری دو پدیدآور از عناصر برجسته­ی هر دو گونه­ی تراژدی و داستان است که در راستای تبیین روشن آرمان جاودانگیِ نهفته در ضمیر خودآگاه با ترسیم نگاره­های مرگ و نیستی در سیری سوگوارانه، نسبتاً موفق بوده است.

الكلمات الرئيسية [Persian]

• آرمان جاودانگی
• ابرمرد
• بینش سوگواره¬ای
• عبدالوهّاب بیّاتی
• مهدی اخوان ثالث