تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

2 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی دزفول

3 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

چکیده

یمکن تعریف الهویة بأنها ماهیة الشخص (أو الشیء) مما یتّسم به من مجموعة الصفات التی تمیزه عن الآخرین وتجعله متفرداً بها ومن ثم فإنها أی صفة تشمل کل جوانبه أی الشخص أو الشیء وهی بالنسبة إلی الشخص تنتظم فی مواصفات جسمیة ونفسیة وإجتماعیة وفی تکامل ینم عن روح الهویة والشعور بها. أزمة الهویة فی علم النفس عبارة عن الفشل فی تحقیق هویة الأنا خلال فترة المراهقة. یرى إریک إریکسون أن نجاح المراهق فی أزمة الهویة التی یمر بها یتوقف على ما یقوم به من استکشاف للبدائل والخیارات فی المجالات العقائدیة والاجتماعیة، وبناءً على ما یحققه المراهق من نجاح أو فشل فی حل أزمة الهویة یتجه إلى أحد قطبی الأزمة فإما أن یتجه إلى الجانب الإیجابی منها فیعرف نفسه بوضوح وهو ما یعرف بانجاز الهویة وإما أن یتجه إلى الجانب السلبی منها ویظل یعانی من عدم وضوح هویته بما یعرف بتشتت الهویة. بحثنا هذا یتطرق إلی دراسة أزمة الهویة فی روایة ساق البامبو للروائی الکویتی سعود السنعوسی. الروایة تطرح بصورة عمیقة للغایة سؤال الهویّة والانتماء، هویة الاکتشاف والبحث والمعرفة، ففی الروایة نفس وجودی واضح، ومذاق إنسانی عذب، رغم آن‌ها تخلق تفاصیلها المحلیّة الواقعیّة بکل دقائقها من قلب عالمین متباعدین هما الکویت والفلبین. خوزه/ عیسی وهو بطل الروایة، اکتشف إنسانیته من وراء تعدد هویاته وتصالحها وانصهارها فی بوتقة واحدة هی الإنسان واکتشف توازنه الإنسانی فی الحبّ
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

کتابنامه
1) کتاب
دوران، بهزاد (1387)، هویت اجتماعی: رویکردها و نظریه‌ها، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
سنعوسی، سعود (2012)، ساق البامبو، بیروت: الدار العربیة للعلوم.
شاملو، سعید (1382)، مکتب‌ها و نظریه‌ها در روان‌شناسی شخصیت، تهران: رشد.
الطائی، علی (1378)، بحران هویت قومی در ایران، تهران: شادگان.
عاملی، سعیدرضا (1384)، دوجهانی‌شدن‌ها و آینده هویت‌های همزمان؛ به کوشش عباس‌زاده و عباسی، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
فکوهی، ناصر (1380)، بررسی مسائل اجتماعی ایران. تهران: پیام‌نور.
گل محمدی، احمد (1380)، جهانی‌شدن فرهنگ: هویت، تهران: نی
گولد، جولیس؛ کولب، ویلیام (1376)، فرهنگ عمومی اجتماعی، ترجمه گروهی: مازیار.
نوچه فلاح، رستم (1383)، هویت، واقعیت ثابت یا سیال، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و اجتماعی.
2) مقالات
اخترشهر، علی (1386)، «ابعاد هویت اجتماعی – دینی دانشجو»، فصلنامه مطالعات معرفتی دانشگاه اسلامی، شماره 35، صص 124-96.
ادیب راد، نسترن (1383)، «ابعاد روان‌شناختی هویت فرهنگی»، مبانی نظری هویت و بحران هویت؛ به کوشش علی‌اکبر علیخانی: تهران: جهاد دانشگاهی.
اکبری، مریم (1394)، «مصاحبه روزنامه الشرق الأوسط با سعود سنعوسی»، مد و مه، صص 1-5.
باستانی، محمدحسین (1372)، «بحران هویت، مسئله‌ای جهانی»، فصلنامه علوم اجتماعی: نامه فرهنگ، شماره 9، صص43-40.
برکت، بهزاد (1387)، «هویت و بازتاب آن در رمان»، مجله ادب‌پژوهی، شماره 5، صص90-61.
جمشیدی، احمد (1382)، «بحران هویت 2»، مجله علوم تربیتی: اصلاح و تربیت، شماره 14 و13، صص7-3.
حاجی حسینی، حسن (1381)، «بحران هویت و انحراف اجتماعی»، مجله علوم اجتماعی، مطالعات راهبردی زنان، شماره 17، صص49-39.
حیدرقزوینی، پیام (1394)، «صداهای دیگری به گوش می‌‌رسند»، سرمقالة روزنامه شرق، شماره 2451، چهارشنبه 27 آبان.
دوران، بهزاد (1389)، «هویت‌‌یابی در عصر بحران هویت: چالش‌‌های سیاست‌‌گذاری فرهنگی»، فصلنامة مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران، شماره 21، صص162-157.
رضوی، اقدس‌‌سادات (1388): «نوجوانی و هویت‌‌یابی»، مجله مشاور مدرسه، دوره پنجم، شماره 1، صص16-20.
طالبیان، یحیی؛ حسینی سروری، نجمه (1385)، «شیوه‌‌های روایتگری در قصة مرغان شیخ اشراق»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشکده فردوسی مشهد، سال39، شماره 3، صص104-84.
3) منابع انگلیسی
وطفة، أسعد (1396)، «إشکالیة الهویة و الإنتماء فی المجتمعات العربیة المعاصرة» مجله نقد و تنویر
https://Edusocio.net/index
شحادة، یوسف (1396)، الهویة والاشتباک فی روایة ساقة بامبو لسعود السنعوسی:
https://ar.wikipedia.org/wiki/.