تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

چکیده

امروزه روش‌های جدید آموزش زبان خارجی، به فرهنگ در آموزش توجه ویژه‌ای دارند و معتقدند که ارتباط موفق به‌وسیله زبان بدون فهم بافت فرهنگی آن ممکن نیست. با توجه به این ضرورت مهم در توجه به فرهنگ در آموزش زبان، این پژوهش در نظر دارد به جایگاه فرهنگ در تعدادی از کتاب‌های آموزش زبان عربی در ایران و خارج از ایران بپردازد. چهار کتاب آموزشی «العربیة للعالم» از عربستان و «اللغة العربیة»، «الطریقة السهلة» و «گفت‌وگو» از ایران انتخاب شد. روش پژوهش تحلیل محتوای کمّی است. نتایج نشان می‌دهد که کتاب العربیة للعالم بر فرهنگ عربی و بین‌المللی تمرکز داشته‌است، اما تمرکز در کتاب‌های ایرانی فقط بر فرهنگ اسلامی بوده و فرهنگ کشورهای عربی، فرهنگ بین‌المللی و جوانب دیگر فرهنگ ایرانی نادیده گرفته شده‌است. همچنین در به‌کارگیری عناصر فرهنگی در این کتاب‌ها توازنی دیده نمی‌شود؛ به‌گونه‌ای که به بعضی از عناصر فرهنگی مثل تاریخ و شخصیت‌های تاریخی توجه شده و بعضی دیگر مثل هنر، علوم، موسیقی، سینما، آموزش و آداب‌ورسوم مردمی مورد توجه قرار نگرفته‌است. شیوة به‌کارگیری فرهنگ نیز، شیوه‌ای سنتی است؛ یعنی بیشتر تلاش شده تا اطلاعات فرهنگی از طریق داستان‌ها، حکایات و متون ارائه شود و تمرینات و گفت‌وگوها در بافت فرهنگی ارائه نشده‌است.

کلیدواژه‌ها

المصادر
1. کتب
أفضلی، شاکر محمود (1388)، کتاب اللغة العربیة، ثلاثة أجزاء، قم، دار المصطفی العالمیة.
براون، دوجلاس (1994)، أسس تعلّم اللغة وتعلیمها، مترجم: عبده الراجحی وعلی أحمد شعبان، بیروت، دار النهضة العربیة للطباعة والنشر.
حکیم، حسن (1395)، الطریقة السهلة لتعلم المکالمة العربیة، جزءآن، ط11، قم، جامعة باقر العلوم مؤسسة بوستان کتاب.
عبدالله، ناصر علی (1388)، گفت‌وگو (روشی نوین در آموزش مکالمه عربی)، طهران، مجد.
الغالی، ناصر بن عبد الله والزملاء (2010)، العربیة للعالم. 5 أجزاء، السعودیة، وزارة التعلیم العالی، جامعة الملک سعود، معهد اللغة العربیة.
کرامش، کلیر (2010)، اللغة والثقافة، مترجم: أحمد الشیمی، ط1، قطر، الدوحة، وزارة الثقافة والفنون والتراث.
Blunkett, Hon David & Smith, Hon Chris, (1999), National Advisory Committee on Creative and Cultural Education, Report to the Secretary of State for Education and Employment the Secretary of State for Culture, Media and SportMay.
Byram, Michael &colleagues, (1994), Teaching-and-learning Language and culture Multilingual Matter, Philadelphia Adelaide, Multilingual Matters LTD, Clevedon, Great Britain, WBC Ltd, Bridgend.
Newmark, Peter, (1988), A Textbook of Translation, P1,Great Britain: arrangement with Pearson Education Limited.
Nietom, Sonia, (2010), Language, Culture, and Teaching, 2 Edition. New York and London, routledge: taylor& francis group.
2. الأطروحات
Danielle, Patricia Asay, (2016), »What, Why, and How Much? The Integration of Culture in the Secondary Foreign Language Classroom«, A thesis submitted to the faculty of Brigham Young Universityin partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts.
3. المجلات
جلائی، مریم وموسوی، افروز السادات (1396)، «تعلیم مجاملات اللغة العربیة للناطقین بالفارسیة، دراسة تحلیلیة تقابلیة»، مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلمها، شیراز، جامعة شیراز، (11-32).
محمدی، دانش وزارع نژاد سکینه، (1395)، «بررسی نمادهای هویت ملی در مجموعه صدی الحیاة»، کنفرانس ملی زبان و هویت. فارس، شیراز، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
Arslan, Sezen، (2016)، »An Analysis of Two Turkish EFL Books in Terms of Cultural Aspects« ,International Conference on Teaching and Learning English as an Additional Language,GlobELT, Turkey, Antalya (218-225).
Bateman, Blair & Mattos, Marilena,) ، (د. تAn Analysis of the Cultural Content of Six Portuguese Textbooks«, Brigham Young University & University of Minnesota, (1-35).
Choudhury, Rahim Uddin, (2014), »TheRole of Culture In Teaching And Learning of English Asa Forening Language«, International Journal of Multi Disciplinary Research,Jazan University, Kingdom of Saudi Arabia (1-20).
Erfani, Seyyed Mahdi, (2014), »Source culture, target culture or interculture? iranian english language Teachers’ perceptionof culture«, International Journal of Language Learning and Applied Linguistics World (IJLLALW, (317-337).
Fernando, Luis,Rodríguez Gómez, (2014), »The Cultural Content in EFL Textbooks and What Teachers Need to Do About It«, Universidad Nacional de Colombia, Facultad de Ciencias Humanas, Departamento de Lenguas Extranjeras Bogotá, Colombia, (167-187).
Genc, Bilal& Bada, Erdogan, (2005), » Culture In Language Learning and Teaching«, The Reading Matrix, turkey, (73-84).
Hermessi, Tarek, (2016), »Teacher Cognition on the Place of Culture in English Education in Tunisia«, International Journal of Society, Culture & Language, Tunisia, (105-118).
Hsin, Chia-Lin, (د. ت), »Language and Culture in Foreign Language Teaching«, Newcastle University, (1-19).
Larrea-Espinar, Ángela & Raigón-Rodríguez, Antonio, (2017), » Culture Learning in B1 and B2 EFL Textbooks«, C, Vargas Aesls (EPi CSeriesin Language and Linguistics, Spain, Universidad de Córdoba pp,)44-51. (
Lin, Zu & Kong, Zheqiong, (2009), » A Study on the Approaches to Culture Introduction in English Textbooks«, English Language TeachingChina, (112-118).
Qu, yi, (2010), »Culture Understanding in Foreign Language Teaching«, Center of Science and Education, English Language Teaching, School of Applied English & China, (58-61).
Tas, Seda,)2010), » A Criticsl Evaluation of new English File Seris InTerms of Culture Teaching«, odÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Ara_tırmaları Dergisi, (169-177).
White, S. Dewayne, (2011), »Teaching culture in the foreigen language classroom«, sentsr for teaching excelenc, united states miliyary academy, west point, ny, (1-6).
Yang, Xinxiao & chen, dianbing, (2016), »Two Barriers to Teaching Culture in Foreign Language Classroom«, Theory and Practice in Language Studies, China, Academy Publication, pp, (1128-1135).
4. المواقع الالکترونیة
نصرالدین، (2015)، «تعلیم اللغة عبر الثقافات وتطبیقه فی تعلیم اللغة العربیة فی إندونیسیا»،Jurnal,Pendidikan Bahasa Arab dan Kebahasaaraban, (243-261.
Kramsch, Claire, (1996), »The Culture Componet of Language Teaching«,http: //zif,spz,tu-darmstadt,de/jg-012/beitrag/kramsch2. htm, (1-11).